10:57 am
ငါးပိ၊ အာဆင္းနစ္၊ ယူရီးယားနဲ႔ က်န္းမာေရးအႏၲရာယ္
မၾကာေသးခင္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေစ်းတစ္ခုအတြင္း သားငါးေရာင္းတဲ့ေနရာကို ေရာက္သြားခ်ိန္မွာ အ့ံၾသစရာ အေျခအေနတစ္ခုကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္တန္းမွာေတာ့ ယင္ေကာင္ေတြ တဝီဝီပ်ံသန္းေနေပမယ့္ ငါးပိဆိုင္ေတြမွာေတာ့ ယင္ေကာင္တစ္ေကာင္မွမရွိသလို၊ ငါးပိပံုထဲမွာလည္း ေလာက္ေကာင္ ေလးေတြကို မေတြ႕ရပါဘူး။ ငါးပိနဲ႔ေလာက္ ေရႊနဲ႔ေက်ာက္လို႔ ဆိုၾကေပမယ့္ ငါးပိဆိုင္ေတြရဲ႕အေနအထားက အဲဒီဆို႐ိုးစကားနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာေတြရဲ႕ ႐ုိးရာအစားအစာ ငါးပိမွာ ဆိုးေဆး၊ ယင္မနားေဆး၊ ေလာက္ေသ ေဆး၊ ပိုးသတ္ေဆးေတြပါဝင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေနတာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ရိွခဲ့ေပ မယ့္လည္း ငါးပိနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သုေတသန ေတြ ထြက္ေပၚလာျခင္းမရိွေသးသလို စား သံုးသူေဘးအႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေရးဆိုတာ ေလထဲ တိုက္အိမ္ေဆာက္သလို မႈန္ဝါးဝါး ျဖစ္ေနဆဲပါ။
ကင္ဆာနဲ႔ေရာဂါစံု ျဖစ္ပြားေနျခင္း ဟာ လူသံုးမ်ားတဲ့ငါးပိထဲ ပိုးသတ္ေဆး၊ ဓာတုေဆးပါဝင္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနၿပီး ဒီျပႆနာကို ပူးေပါင္းေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္ေန ခ်ိန္ မွာ အစားအစာေတြ ေဘးကင္းလံုၿခံဳ ေအာင္ အစုိးရက ယခုထက္ပိုၿပီး ထိထိ ေရာက္ေရာက္မလုပ္ဘူးလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ငါးပိထဲက အာဆင္းနစ္
ရန္ကုန္မွာ အစားအစာ သုေတသီတခ်ဳိ႕ရဲ႕အကူအညီနဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲက ငါးပိနမူနာတခ်ဳိ႕ယူၿပီး အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳဓာတ္ခြဲခန္း ၁ဝ ခုေလာက္ကို မၾကာေသးခင္ က သြားေရာက္ဆက္သြယ္ရာမွာ ဓာတ္ခြဲ ခန္း ၄ ခုကသာ ငါးပိကုိ လက္ခံစစ္ေဆးႏိုင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာပဲ ဓာတ္ ခြဲခန္း ၂ ခုက အာဟာရတန္ဖိုးေတြကိုသာ စစ္ေဆးေပးႏုိင္တာပါ။ ဓာတ္ခြဲခန္းတစ္ခုရဲ႕အေျဖကေတာ့ မွ်င္ငါးပိနမူနာမွာ အာဆင္းနစ္ပါဝင္မႈ မရိွပါဘူး။ တျခားဓာတ္ခဲြခန္းတစ္ခုရဲ႕ ေတြ႕ ရိွခ်က္ကေတာ့ အာဆင္းနစ္ဓာတ္ပါဝင္မႈက ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕သတ္မွတ္ခ်က္ထက္ ၅ ဆနီးပါး ပိုေနပါတယ္။ ဓာတ္ခြဲခန္းမွဴး ကေတာ့ အာဆင္းနစ္ဓာတ္ပါဝင္မႈဟာ ဓာတုဆိုးေဆးေၾကာင့္လို႔ ပံုေသေျပာလို႔မရဘူး၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးက ထြက္တဲ့ ငါးပိ ေတြမွာဆို ေရကတစ္ဆင့္ ပါဝင္ႏိုင္တယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။
အစားအေသာက္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္ ေဒါက္တာစိုးခိုင္ကလည္းေဒသတခ်ဳိ႕ရဲ႕ ျမစ္ေခ်ာင္း၊ အင္းအိုင္မ်ားကရရွိတဲ့ ငါးပုစြန္ ေတြမွာ အာဆင္းနစ္က သဘာဝအေလ်ာက္ ပါဝင္ႏုိင္သလို၊ ငါးပိထုတ္လုပ္ပံု အဆင့္ဆင့္မွာလည္း ပါဝင္လာႏုိင္ေျခ ရွိတယ္လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။ အာဆင္းနစ္အဆိပ္သင့္ ေရာဂါလကၡ ဏာေတြထဲ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဝမ္းပ်က္ဝမ္း ေလွ်ာျခင္းတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အသည္းကင္ဆာက ကင္ဆာေရာဂါအားလံုးရဲ႕ တတိယအျဖစ္ အမ်ားဆံုးအဆင့္မွာရွိေနေၾကာင္း ရန္ကုန္၊ လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ခုတင္ ၅ဝဝဆံ့ ေဆး႐ံု ႀကီးရဲ႕ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ အဲဒီ ေဆး႐ုံမွာ အသည္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုသမႈခံယူေနတဲ့ လူနာမ်ားစြာထဲမွာတစ္ဦးက ၅၆ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚခင္ခင္ေစာ ျဖစ္ပါတယ္။
”႐ုတ္တရက္ ေခါင္းမူးၿပီး ၾကြက္တက္ လို႔ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး အေရးေပၚကိုေရာက္ မွပဲ ကြၽန္မမွာ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးတိုးသာမကဘဲ အသည္းကိုပါ ထိေနတယ္ဆိုတာသိရတယ္” လို႔ ေဒၚခင္ေစာက ဆိုပါတယ္။ ”ေန႔တိုင္းစားေနတဲ့ ငါးပိမွာ ဆိုးေဆး ေတြ၊ ယူရီးယားေတြ ထည့္တယ္လုိ႔ အျပင္ မွာေျပာၾကတာပဲ။ ငါးပိရည္မပါရင္ ထမင္း စားမၿမိန္လို႔စားေနတာပဲ။ အခုေတာင္ ေသြးတိုးေရာဂါရွိတယ္လ႔ို ဆရာဝန္ေျပာလို႔ ေလွ်ာ့စားေနရတယ္”
ေသြးတိုး၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း၊ ကင္ဆာအပါအဝင္ မကူးစက္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြ ေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈႏႈန္းက ျမင့္မားလာတယ္ လို႔ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၊ မကူးစက္ ႏိုင္သည့္ေရာဂါမ်ား ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းေရး ဌာနခြဲၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာျမင့္ေရႊက ေျပာပါတယ္။ တျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ရွိေနတယ္လို႔သူက ဆိုပါတယ္။ အာဆင္းနစ္အဆိပ္သင့္ အစားအစာ ေတြေၾကာင့္ အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီး ေစတယ္၊ ေရာဂါလကၡဏာ ေပၚလာဖို႔လည္း ၅ ႏွစ္မွ ၁၅ ႏွစ္အတြင္း ၾကာတတ္တယ္လို႔ ေဆးပညာရွင္ေတြက ဆိုပါတယ္။အာဆင္းနစ္ ပါဝင္တဲ့ေရကို ေသာက္သံုးရတဲ့ေဒသက ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ ဆီးအိမ္၊ အဆုတ္၊ အေရျပားကင္ဆာတို႔ျဖစ္ေစ ႏိုင္ၿပီး အေရျပားျပႆနာမ်ား၊ ေသြးလည္ ပတ္မႈစနစ္၊ ပင္ကိုခုခံအားစနစ္နဲ႔ အာ႐ုံ ေၾကာစနစ္ေတြကို ပ်က္စီးထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္လ႔ို ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ စစ္တမ္းက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ငါးပိ ေစ်းကြက္
ျမန္မာျပည္သား အမ်ားအျပား ႏွစ္သက္ၾကတဲ့ ငါးပိကို ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးမွာ စီးပြားျဖစ္ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိၿပီး ႏိုင္ငံအ ႏွံ႔ ျဖန္႔ခ်ိေနပါတယ္။ေစ်းႏႈန္း အနည္းငယ္ျမင့္မားတဲ့ ၿမိတ္၊ ထားဝယ္ေဒသနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ထြက္ ငါးပိေတြက ေဒသတြင္းစားသံုးမႈမ်ားၿပီး တျခား ေဒသကိုတင္ပို႔မႈ နည္းပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ငါးပိနဲ႔ငံျပာရည္တန္ခ်ိန္ ၃၁ဝဝ၊ ငါးေျခာက္တန္ခိ်န္ ၅၃,ဝဝဝ ေလာက္ကို အလုပ္သမားအင္အား ၆ဝဝဝ ဝန္းက်င္နဲ႔ ထုတ္လုပ္ေနေၾကာင္း ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာန ရဲ႕ ခန္႔မွန္းစာရင္းေတြမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ရန္ကုန္၊ ဒဂံုဆိပ္ကမ္းၿမဳိ႕နယ္ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ဇုန္မွာအလုပ္႐ုံ ၄ဝဝ ဝန္းက်င္ ဟာ ေျမေအာက္ေရကိုသာသံုးစြဲၾကၿပီး ေရသန္႔စက္ေတြတပ္ဆင္သံုးစြဲဖ႔ို တြက္ေျခ မကိုက္ႏိုင္ဘူးလု႔ိ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဆီကသိရ ပါတယ္။ ငါးပိလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္သူေတြက စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ၊ ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနတို႔မွာ လုပ္ငန္းလိုင္စင္ေလွ်ာက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ငါးပိလုပ္ငန္းရွင္၂ဝဝ ေက်ာ္ က ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနမွာ လိုင္စင္တင္ထားတယ္၊ ဒါဟာ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း လုပ္ငန္း ရွင္အေရအတြက္ရဲ႕ ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုသာ ကုိယ္စားျပဳတယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ငါးပိ၊ ငါး ေျခာက္၊ ငံျပာရည္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းဝယ္သူမ်ားအသင္း အတြင္းေရးမွဴး ဦးထြန္းစိန္က ေျပာပါတယ္။
မွ်င္ငါးပိနဲ႔ ဆိုးေဆး
ငါးပိဆုိတာ မိသားစုအမ်ားစုရဲ႕ မီးဖို ခန္းထဲမွာ သိမ္းဆည္းသိုေလွာင္ထားတဲ့ အစားအစာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံရပ္ျခားကို ေရာက္ေနတဲ့ျမန္မာေတြ အၿမဲေတာင့္တမိတဲ့ အစားအစာစာရင္းမွာလည္း ငါးပိရည္၊ ငါးပိေထာင္းက ထိပ္တန္းမွာ ေနရာယူထားပါတယ္။ ရန္ကုန္၊ လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ေန ေဒၚခင္ ေမျမင့္က ”ဇာတိေျမျဖစ္တဲ့ သံတြဲကပဲ မွ်င္ ငါးပိကို မွာၿပီးေတာ့ သံုးတာ၊၊ လတ္ဆတ္တဲ့ မွ်င္ေကာင္ေတြကို ေထာင္းထားတဲ့အတြက္ အနံ႔ပိုေကာင္းတယ္။ အိမ္က ဟင္းခ်က္တဲ့ အခါ မပါမျဖစ္ဆိုေတာ့ ၁ ႏွစ္စာေလာက္ကို ဝယ္ေလွာင္ထားရတယ္”လ႔ို ေျပာျပပါတယ္။ ငါးပိမွာ အာဟာရဓာတ္ေတြ၊ ဗီတာမင္ ေတြအမ်ားႀကီး ပါဝင္တဲ့အတြက္ အ႐ိုးအ ဆစ္သန္မာေစ႐ံုမက က်န္းမာေရးအတြက္လည္း မ်ားစြာအက်ိဳးျပဳတယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြဆီက သိရပါတယ္။ ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသမွာ ငါးေျခာက္လုပ္ဖို႔ စံမမီတဲ့ငါးေတြကို ႀကိတ္ၿပီး ဆားလူးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ပုစြန္ဖြဲခြံ ေရာထည့္ၿပီး ႀကိတ္ရပါတယ္။ လုပ္ငန္းရွင္တခ်ဳိ႕ကေတာ့ မႀကိတ္ခင္မွာ ဆိုးေဆးကို ေရေဖ်ာ္ၿပီး ျဖန္း တယ္၊ သံုးေခါက္ေလာက္ ႀကိတ္လိုက္ရင္ အေရာင္ညီညာတဲ့ မွ်င္ငါးပိကို ရႏိုင္တယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။ မွ်င္ငါးပိ ေရာင္းပန္းလွဖို႔ ဓာတုေဆးအသံုးျပဳလာတာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ ဝန္းက်င္ၾကာခဲ့ၿပီလို႔ သိရပါတယ္။
အစားအေသာက္နဲ႔ ေဆးဝါးကြပ္ကဲ ေရးဦးစီးဌာန (FDA) က စစ္ေဆးၿပီးတားျမစ္တာေတြရွိေပမယ့္ ငါးပိထုတ္လုပ္သူ တခ်ိဳ႕က တားျမစ္ဆိုးေဆးေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို သိပုံမရၾကပါဘူး။ စားသုံးသူတခ်ိဳ႕ကလည္း မွ်င္ငါးပိဆိုတာ အနီေရာင္လို႔ ထင္မွတ္ေနတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ မွ်င္ငါးပိ အေရာင္နီေနတိုင္းလည္း အေရာင္ပါတယ္လို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ပင္လယ္ေလတုိက္တာေတြ ေျပာင္းလဲတဲ့အခါ သဘာဝအေရာင္ပါတဲ့ မွ်င္ငါးပိကို
ရရွိႏိုင္ပါေသးတယ္။ အေရာင္ထည့္ရျခင္းရဲ႕ အားသာခ်က္ထဲမွာ အရသာ ခါးသက္မသြားျခင္း၊ တာရွည္အထားခံျခင္းတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း ငါးပိ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေျပာျပပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ငါးပိလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ ဦးေရႊမန္းက ”လုပ္ငန္းရွင္ေတြအေန နဲ႔ အၿမဲတမ္း ဓာတ္ခြဲခန္းကိုသြားၿပီး စမ္း သပ္ေနဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး၊ ငါးပိထြက္တဲ့ အခ်ိန္က်ရင္ တစ္ရက္ကို ငါးပိကုန္သည္ အေယာက္ ၆ဝ ကေန ၈ဝ အထိ ဘုရင့္ေနာင္ ပြဲ႐ုံကို တင္ပို႔ေနတာေတြ ရွိပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
တားျမစ္ဆိုးေဆးနဲ႔ကင္ဆာ
စားေသာက္ကုန္ေတြ အေရာင္အဆင္း လွ၊ အရသာေကာင္း၊ တာရွည္ခံဖို႔အတြက္ ဓာတုေဆးသံုးစြဲတာ ပိုမိုမ်ားျပားလာေၾကာင္း ေစ်းကြက္ထဲ စံုစမ္းမႈအရ သိရပါတယ္။ အစားအစာထဲ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရွိရတဲ့ ဓာတုဆိုးေဆးမွာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းသံုး Rhodamine ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစာအိမ္အူ လမ္းေၾကာင္း ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္အာ႐ုံေၾကာ ထိုင္းမိႈင္းျခင္းတို႔ လတ္တေလာ ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း သိရပါ တယ္။ ေရရွည္မွာေတာ့ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးထြားမႈ ထိခိုက္ေစျခင္း၊ အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္တို႔ ပ်က္စီးျခင္းနဲ႔ ကင္ဆာေရာဂါေတြ ျဖစ္ေပၚ ေစႏုိင္ေၾကာင္း FDA က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး ဌာနရဲ႕ထုတ္ျပန္ခ်က္တစ္ခုမွာ ဒီဆိုးေဆးအပါအဝင္ Auramine O, Sudan Dyes, Orange II တို႔ဟာ ျမန္မာျပည္ အစားအေသာက္လုပ္ငန္းအတြင္း အမ်ားဆုံးသံုးေနၾကတဲ့အႏၲရာယ္ရွိ တားျမစ္ဆိုးေဆးမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဓာတ္ခြဲခန္းမွဴး တစ္ဦးကေတာ့ သူတို႔ဆီမွာ Rhodamine B မွတစ္ပါး တျခားတား ျမစ္ဆိုးေဆးေတြကို ရွာေဖြစမ္းသပ္ႏုိင္တဲ့ နည္းပညာေတြ မရိွေသးဘူးလို႔ ေျပာျပပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကင္ ဆာေရာဂါေတြရဲ႕ ၉ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အစားအေသာက္ကျမစ္ဖ်ားခံတယ္လို႔ မီဒီယာ တခ်ဳိ႕မွာ ေဖာ္ျပေနၾကတာ ၾကာပါၿပီ။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္က က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေစ်းကြက္အတြင္း မွ်င္ငါးပိမွာ တားျမစ္ဆိုးေဆးပါရင္ သိမ္းယူၿပီး ဖ်က္ဆီးခဲဲ့ပါတယ္။ အစားအေသာက္မွာတားျမစ္ ဓာတု ေဆးလံုးဝအသံုးမျပဳဖို႔လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို သတိေပးထားၿပီး လိုက္နာမႈမရိွပါက အမ်ိဳးသား အစားအေသာက္ဥပေဒအရ အေရးယူမယ္လို႔လည္း သက္ဆိုင္ရာက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္က ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးမွာ FDA ႐ံုးခြဲတစ္ခုကို တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ၿပီး ေစ်းကြက္ထဲ စစ္ေဆးရာမွာ မွ်င္ငါးပိ ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္မွာ တားျမစ္ဆိုးေဆးပါဝင္တာ ေတြ႕ရွိခဲ့ရတယ္လို႔ တိုင္းေဒသႀကီး အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန ဒုၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာ ျပည့္ၿဖိဳးက ေျပာပါတယ္။
ဧၿပီလကေန စက္တင္ဘာလအတြင္း ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး ေက်းရြာၿမိဳ႕နယ္ေတြကရရိွတဲ့ မွ်င္ငါးပိနမူနာေတြကို ဓာတ္ ခြဲခန္းပို႔စစ္ေဆးထားတယ္။ တားျမစ္ဆိုး ေဆးေတြ႕ရွိရင္ မူလထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာအထိ ရွာေဖြအေရးယူသြားမယ္လို႔လည္း သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။”ငါးပိထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ဆိုးေဆးအသံုးျပဳထားတဲ့ လက္ရာေတြ ရွိေနတုန္းပါပဲ။ သူ တို႔ ေျပာတာကအရင္တုန္းက လက္က်န္ေတြပါလို႔ေတာ့ ေျပာတယ္”လို႔ ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ဆိုပါတယ္။ ဇူလိုင္လကလည္း မႏၲေလးတိုင္းေဒသ ႀကီးအတြင္းေစ်း ၁၃ ခုက ရရိွတဲ့ ငါးပိနမူနာ ေတြရဲ႕ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ တားျမစ္ဆိုးေဆး ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း FDA က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါေသးတယ္။ သဘာဝဆိုးေဆးေတြ ရိွေပမယ့္ ကုန္က်စရိတ္ႀကီးမားျခင္း၊ တာရွည္မခံျခင္း၊ ေရာင္းပန္းမလွျခင္း၊ ဝယ္ယူရရိွဖို႔ ခက္ခဲျခင္းတို႔ ေၾကာင့္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အသံုးျပဳမႈ နည္းပါးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ယင္မနားေဆးနဲ႔ ပိုးသတ္ေဆး
ငါးပိေရာင္းတဲ့ေစ်းေတြမွာ ေရာင္းခ်သူ ေတြဟာ မိ႐ုိးဖလာ နည္းေတြအရဆုိလ႔ိုရွိရင္ တစ္ေန႔စာကိုပဲ ပံုၿပီးေရာင္းတာပါ။ လုပ္ ငန္းရွင္ ဦးေရႊမန္းက ”ဆားကို အသံုးျပဳၿပီး ထိန္းရင္လည္းရပါတယ္။ နည္းပညာကို ေတာ့ လုပ္သက္ရင့္တဲ့ လူေတြဆီကသင္ယူရ တာေတြလည္း ရွိပါတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။ငါးပိ ငါးေျခာက္ေတြမွာ ယင္မနားေဆးအသုံးျပဳေနၾကတာလည္း ကာလအေတာ္ၾကာေနၿပီျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ေလာေလာဆယ္မွာ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရတဲ့အေနအထားကို ေတာ့ေရာက္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း လက္ေတြ႔ကြင္းဆင္းၿပီး ေတြ႕ရတဲ့အေျခအေနကို ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ေျပာျပပါတယ္။
ယင္မနားေဆး ထည့္သြင္းထားျခင္း ရိွ မရိွကို ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရးဦးစီးဌာနမွာရွိတဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြမွာသာ စစ္ေဆးႏိုင္တာပါ။ ”ဓာတုေဗဒ ဆိုးေဆး၊ ယင္ မနားေဆး၊ တာရွည္ခံေဆး မသံုးစြဲဖို႔ကြၽန္ေတာ္တို႔ အသင္းအဖြဲ႕က အသိပညာေပး ေဆြးေႏြးပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ လိုက္နာမႈအားနည္းေန တာေတြ႕ရပါတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အဖြဲ႕က အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္း လည္း မဟုတ္ေတာ့ တင္းက်ပ္စြာ လုပ္ေဆာင္လို႔မရပါဘူး” လို႔ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငံျပာရည္ထုတ္လုပ္ ေရာင္းဝယ္သူမ်ားအသင္းအတြင္း ေရးမွဴးဦးထြန္းစိန္ကေျပာပါတယ္။ ရန္ကုန္ေစ်းကြက္အတြင္း ေလ့လာတဲ့အခါ Tricholorofon (ထ႐ိုင္ကလို႐ုိေဖာင္း) လို႔ေခၚတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးတစ္မ်ိဳးကို ငါးပိထုတ္လုပ္သူေတြ ဝယ္ယူမႈရွိေနတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။အဲဒီ စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းသံုး ဓာတုေဆးဝါးကို အစားအစာ ေတြမွာ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳရင္ ေငြဒဏ္ကေန ေထာင္ ၅ ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္နိုင္တဲ့ ပိုးသတ္ေဆး ဥပေဒ ပုဒ္မ (၃၃) အရ အေရးယူခံရႏိုင္တယ္လို႔ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး စိုက္ပ်ိဳးေရးဦးစီးဌာန တိုင္းသီးႏွံကာကြယ္ေရး တာဝန္ခံဦးဝင္းစိုး က ေျပာပါတယ္။
”ပိုးသတ္ေဆး ေရာင္းမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ သံုးစြဲပံုသင္တန္း တက္ရပါတယ္။ သင္တန္းလက္မွတ္ရ ၿပီးမွပဲ ပိုးသတ္ေဆးေရာင္းခ်ခြင့္ လိုင္စင္ေလွ်ာက္ရတာပါ။ ဒါေတြ မရွိဘဲ ေရာင္းခ်ရင္ ပိုးသတ္ေဆး ဥပေဒနဲ႔အေရးယူပါမယ္” လို႔ ဦးဝင္းစိုးက ရွင္းျပပါတယ္။ထ႐ိုင္ကလို႐ုိေဖာင္းကအမႈန္႔၊ အရည္နဲ႔ အခဲဆိုၿပီး ပံုစံ ၃ မ်ိဳးနဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာရွိတာပါ။ အဲဒီထဲမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေန တရားမဝင္တင္သြင္းတဲ့ အစိမ္းေရာင္ပုလင္းကို သံုးစြဲမႈမ်ားတယ္လို႔ ေစ်းကြက္ထဲကသိရပါတယ္။ နယ္ဘက္က မွာယူတာေတြကိုလည္း ကားဂိတ္ကေနတစ္ဆင့္ ပို႔ေပးတယ္လို႔ ေရာင္းခ်သူေတြက ေျပာပါတယ္။ ေရာင္းခ်သူေတြကလည္း ဓာတု ေဆးဝါးေတြနဲ႔ ဒီဓာတုေဆးဝါးေတြ ရဲ႕အႏၱရာယ္ကို နားမလည္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေဆးအမည္ကိုေတာင္ မွန္ကန္ေအာင္ မေျပာႏိုင္ဘဲ ေလာက္ေသေဆး၊ ယင္မနားေဆးအစရွိတဲ့ အေခၚအေဝၚေတြနဲ႔ ေရာင္းခ်ေနၾကတာပါ။ပိုးသတ္ေဆးတာရွည္အသံုးျပဳမိရင္ဥာဏ္ရည္၊ မ်ိဳးပြားစြမ္းအင္၊ ေရာဂါဘယဒဏ္ခံႏိုင္ရည္ရွိမႈတို႔က်ဆင္းလာျခင္း၊ ပံုမမွန္ေမြးဖြားမႈ၊ ကင္ဆာေရာဂါတို႔ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ ေစတယ္လို႔ ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးက ေျပာျပပါတယ္။ ”ဘယ္ ပိုးသတ္ေဆးကိုမွ အစားအေသာက္မွာပါဝင္ဖို႔ FDAက ခြင့္ျပဳထားတာ မရွိဘူး။ အခုမထည့္ဖို႔ ညိႇႏႈိင္းထားတယ္၊ နည္းပညာရွာေနတယ္။ ဒီၾကားထဲ က်ဳးလြန္ရင္အေရးယူမယ္” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ငါးပိထဲက ဓာတ္ေျမၾသဇာ
သဘာဝအေလ်ာက္ရိွတဲ့ ယူရီးယားဆိုတာက ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ပါဝင္တဲ့ ဓာတုေပါင္းစပ္မႈျဖစ္ၿပီး ႏုိ႔တိုက္သတၱဝါေတြက စြန္႔လိုက္တဲ့ ဆီးမွာပါဝင္ပါတယ္။ အစား အေသာက္ေရးရာပညာရွင္ေဒါက္တာ စိုးခိုင္က အသားဓာတ္ ကတစ္ဆင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ယူရစ္အက္ဆစ္ဟာ အဆစ္အျမစ္ေရာင္ရမ္းတဲ့ ေရာဂါကိုျဖစ္ေစတယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။ ”အသည္းေရာဂါနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိသူေတြအေနနဲ႔ ယူရီး ယားဓာတ္ပါဝင္မႈျမင့္တဲ့ ၾကက္ သား၊ ငါး၊ ငါးပိ၊ ငါးပိရည္ စတာေတြကိုမစားသုံးသင့္ဘူး”လို႔လည္း ေဒါက္တာစိုးခိုင္ကေျပာပါတယ္။ ေဒါက္တာ ျပည့္ၿဖိဳးကလည္း ယူရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးအလားတူ သံုးသပ္ပါတယ္။
”အပူေပးခ်က္ျပဳတ္္လိုက္တဲ့ ယူရီးယားကအေငြ႕ပ်ံသြားတဲ့အတြက္ အႏၱရာယ္ေတာ့မရွိေလာက္ေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ခ်လက္ခ် စားသံုးဖို႔ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။ တိက်တဲ့သုေတသနရလဒ္ေတြလည္း မရွိေသးပါဘူး”လို႔ ေဒါက္တာ ျပည့္ၿဖိဳးက ေျပာပါတယ္။ ”အရည္က်ိဳငါးပိမွာ ယူရီးယား ဓာတ္ေျမၾသဇာကိုထည့္ျခင္းျဖင့္ ထုတ္လုပ္မႈၾကာခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တယ္၊ ယူရီးယားကိုမသံုးတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္လည္းရွိတယ္” လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။ငါးပိလုပ္ငန္းကို ကာလၾကာ ရွည္လုပ္ကိုင္ဖူးသူ ရန္ကုန္၊ မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္က အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး က ”တစ္လအတြင္း ငါးပိျဖစ္ေစဖို႔ အတြက္ေျမဆီ (ဓာတ္ေျမၾသဇာ) အျဖဴတစ္မ်ိဳးကို ထည့္ၿပီးသိပ္ပါတယ္။ အဲဒီေျမဆီအျဖဴမႈန္႔ကိုလည္း ဘုရင့္ေနာင္ပြဲ႐ုံတန္းက စိုက္ပ်ိဳးေရးဆုိင္ေတြက ဝယ္ယူရပါတယ္” လုိ႔ ေျပာျပပါတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္ပြဲ႐ုံတန္း စိုက္ပ်ဳိး ေရးပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္ေတြကို ကြင္းဆင္းေလ့လာစံုစမ္းတဲ့အခါ ငါးပိကုန္သည္ေတြက ယူရီးယားကို အရည္က်ိဳငါးပိထုတ္လုပ္ဖို႔ ဝယ္ယူတယ္လ႔ိုေျပာေပမယ့္ အခုလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ငါးကန္ထဲထည့္ဖို႔သာ ေျပာဆိုဝယ္ယူမႈေတြ ရွိေန တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးသမားက ယူရီးယားအရည္အေသြးကို ေသခ်ာစစ္ၿပီးမွဝယ္ေပမယ့္ ငါးကန္သမားေတြကေတာ့ ေစ်းေပါတာကိုသာ ဝယ္ယူေလ့ရွိတယ္လို႔ အေရာင္းဝန္ထမ္းတစ္ဦးက ေျပာျပပါတယ္။ ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသႀကီးအတြင္း ငါးပိထုတ္လုပ္မႈေတြကို သုေတသန လုပ္ေနသူ ေဒါက္ တာျပည့္ၿဖိဳးကေတာ့ ထုတ္လုပ္ပံု လုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ဆင့္မွာ သန္႔ရွင္းမႈအားနည္းတယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေတာ့ ငါးပိစက္႐ုံေတြမွာဆိုရင္ ေခါင္းစြပ္၊ လက္အိတ္ေတြနဲ႔ အဝတ္အစား အကာအကြယ္ေတြကို ေသခ်ာသပ္ရပ္စြာဝတ္ဆင္ၿပီး က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫြတ္ေအာင္ ထုတ္လုပ္မႈ၊ သန္႔ရွင္းမႈတို႔ေၾကာင့္ သူတုိ႔ငါးပိကုိ ႏုိင္ငံတကာပို႔တဲ့အဆင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။
စားသံုးသူကာကြယ္ေရး
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး စားသံုးသူေရးရာဦးစီးဌာန တိုင္းဦးစီးမွဴး ဦးျမင့္ခ်ိဳက မမွန္မကန္ထုတ္လုပ္ ေနတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို စားသံုး သူကာကြယ္ေရးဥပေဒအတုိင္း အေရးယူတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ”ငါးပိဆိုတာက အမ်ိဳးသားေရး စားကုန္။ ငါးပိငါးေျခာက္ ထုတ္လုပ္တဲ့ ပံုစံကက်န္းမာေရးနဲ႔ မညီၫြတ္ဘူး။ ငါးပိဆိုတာစထုတ္ကတည္းက ေျခေထာက္နဲ႔နင္းၿပီး သိပ္တာ” လို႔ ဦးျမင့္ခ်ိဳက ရွင္းျပပါတယ္။ ေဒါက္တာ ျပည့္ၿဖိဳးကေတာ့ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ စားသံုးသူကာကြယ္ေရး ဥပေဒမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနေသးေၾကာင္း ေထာက္ျပပါတယ္။ ”အေဟာင္းက လိုအပ္ခ်က္ေတြ သိပ္မ်ားေနလို႔စနစ္နဲ႔
အံမဝင္ ေတာ့လို႔ အသစ္ေရးဆြဲေနပါတယ္” လ႔ို ေဒါက္တာျပည့္ၿဖိဳးကဆိုပါတယ္။ စားေသာက္ကုန္နဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့မသမာမႈေတြေတြ႕ရင္တိတိက်က် သတင္းေပးတိုင္ၾကားပါက လာ ေရာက္စစ္ေဆးအေရးယူပါမယ္လို႔လည္း သူကဆက္ေျပာပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီ၊ စားသံုးသူကာကြယ္ေရး အသင္းေတြကို တိုင္ၾကားခ်က္ေတြ ေရာက္လာတာ နည္းပါးေနေသးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ဓာတုကင္းစင္တဲ့ ငါးပိ၊ ငါး ေျခာက္နဲ႔ ငန္ျပာရည္လုပ္ငန္းေတြကို ေထာက္ခံစာထုတ္ေပးသြားမယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံငါးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဒုဥကၠ႒ ဦးႏွင္းဦးကေျပာပါတယ္။ ငါးပိလုပ္ငန္းရွင္ ဦးေရႊမန္းက ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ သန္႔သန္႔ ရွင္းရွင္း ထုတ္လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနသူ ဟာ နည္းပညာ၊ ေငြေၾကး အကန္႔ အသတ္တို႔နဲ႔ ႀကဳံေနရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
”ထိုင္းႏို္င္ငံအထိ နည္းပညာ ေတြကိုသြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕စက္႐ုံေတြက ဝင္ေရာက္ ေလ့လာခြင့္ေတာင္ မေပးပါဘူး။ ထုတ္လုပ္မႈ အဆင့္ဆင့္ေတြကို လက္နဲ႔လုပ္တာထက္ စက္နဲ႔လုပ္တဲ့ စနစ္ကို ေရာက္ေစခ်င္ေနၿပီ။ ႏုိင္ငံ ေတာ္အဆင့္ ကူညီပံ့ပုိးမႈေတြနဲ႔ အဆင့္မီနည္းပညာေတြ ပံ့ပုိးေပး ေစခ်င္ပါတယ္” လို႔ ဦးေရႊမန္းက ေျပာပါတယ္။ ငါးပိ၊ ငံျပာရည္ကိုႏိုင္ငံတကာ က လက္ခံဖို႔အတြက္ဆိုရင္ နည္း ပညာမွန္ကန္စြာ၊ သန္႔ရွင္းစြာ ထုတ္လုပ္ရမွာပါ။ အေကာင္းဆံုးကို ဘယ္လို ထုတ္လုပ္ၾကမလဲဆိုတာ အားလံုး ပူးေပါင္းပါဝင္ၿပီး အေျဖရွာၾကဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။အဲဒီလိုမ်ိဳးမလုပ္ ႏုိင္ရင္ေတာ့
ႏုိင္ငံတကာကိုလည္း မထုိးေဖာက္ႏုိင္တဲ့အျပင္ ျပည္ တြင္းမွာလည္း အမ်ားျပည္သူ အတြက္က်န္းမာေရး အႏၱရာယ္ရွိ ၿပီး ဆုံး႐ႈံးနစ္နာမႈေတြ ဆက္လက္ ႀကံဳေတြ႕ေနၾကရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။
စိုးစံထိုက္ ((Myanmar Now)
(အလြတ္တန္း သတင္းေထာက္ စိုးစံထိုက္က ငါးပိလုပ္ငန္းႏွင့္ ေစ်းကြက္အတြင္း ကုိယ္တိုင္ကြင္း ဆင္းၿပီး စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေရးသားထားျခင္းျဖစ္ပါသည္)