3:28 pm
ရန္ကုန္၊ ဇူလိုင္ ၂၅
မေလးရွားနုိင္ငံေရာက္ ခ်င္းဒုကၡသည္ေတြကို ၂၀၁၉ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိသာေနခြင့္ျပဳေတာ့မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့ UNHCR ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီးရံုးရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ ခ်င္းနုိင္ငံေရးပါတီေတြက ကန္႔ကြက္လိုက္ၾကပါတယ္။
အဓိကကန္႔ကြက္တဲ့အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ လက္ရွိခ်င္းျပည္နယ္ဟာတည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရွိေနျပီလို႔သတ္မွတ္ျပီး လာေရာက္ခိုလံႈေနတဲ့ ခ်င္းဒုကၡသည္ေတြကို လာမယ့္ ၂၀၁၉ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိသာေနခြင့္ျပဳေတာ့တဲ့ကိစၥ ျမန္မာနုိင္ငံ ေနရပ္ျဖစ္တဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ျပန္ခိုင္းတဲ့ကိစၥေတြအေပၚ ခ်င္းနုိင္ငံေရးပါတီေတြက ကန္႔ကြက္လိုက္ၾကတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းနုိင္ငံေရးပါတီတစ္ခု ျဖစ္တဲ့ ခ်င္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ အတြင္းေရးမွဴး ဆလိုင္းက်ဲအိုဘိခ္ေထာင္က”ခ်င္းျပည္နယ္ဟာ တည္ျငိမ္မႈရွိ/မရွိ စံုစမ္းတဲ့အခါ လြယ္လင့္တကူ ေလးစံုစမ္းျပီး တည္ျငိမ္ေနျပီလို႔ ေျပာသြားတာ။ ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ျမိဳ႕ ၁ျမိဳ႕ ၂ ျမိဳ႕ေလာက္မွာ ေဒသခံတစ္ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ကိုေမးျမန္းျပီး တံု႔ျပန္္မႈအေပၚ ဆံုးျဖတ္လိုက္တာကေတာ့ ျပည့္စံုမႈမရွိဘူး။ ေဒသခံေတြကိုညွိႏႈိင္းတာလည္းမရွိဘူး။ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းဆို တိုက္ပြဲေတြရွိေနတုန္းပဲ။ ဒါေတြကို ထည့္မတြက္ဘဲ ခ်င္းျပည္နယ္တည္ျငိမ္ေနျပီလို႔ ေျပာတာဟာ ခိုင္လံုမႈမရွိဘူး။ တည္ျငိမ္ေနျပီလို႔ေျပာတာဟာ အရမ္းေစာေသးတယ္” လို႔ ေပၚျပဴလာနယူးစ္ထံမွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။
ဒီအတြက္ ခ်င္းအေျခစိုက္နုိင္ငံေရးပါတီ ၆ ခုျဖစ္တဲ့ ခ်င္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီ၊ ခ်င္းဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ အရွိဴခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားဖြံ႕ျ့ဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ၊ ခူမီး(ခမီး)အမ်ိဳးသားပါတီ တို႔က စုေပါင္းကန္႔ကြက္လိုက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္တည္ျငိမ္မႈရွိ/မရွိ UNHCR အေနနဲ႔ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးခဲ့တာကိုလည္း ခ်င္းနုိင္ငံေရးပါတီေတြအေနနဲ႔မသိရွိခဲ့ရေၾကာင္း ၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကကြင္းဆင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးျခင္းခရီးစဥ္အေပၚ အေျချပဳျပီး အခုလို တရားေသေကာက္ခ်က္ခ်လိုက္တာဟာ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားေတြ ေန႔စဥ္ၾကံဳေတြ႕ခံစားေနရတဲ့ လက္ရွိပကတိအေနအထားနဲ႔လက္ရွိျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အေပၚ မ်က္ကြယ္ျပဳရာေရာက္တယ္လို႔လည္း ခ်င္းနုိင္ငံေရးပါတီေတြက ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္ထုတ္ျပန္ျပီး ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မေလးရွားနုိင္ငံနဲ႔ အိႏၵိယနုိင္ငံတို႔မွာ အေျခစိုက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီး ရံုးရဲ႕ လက္တေလာဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြနဲ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မႈေတြအေပၚ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအေပၚျပန္လည္သံုးသပ္ေပးဖို႔လိုေၾကာင္း ခ်င္းနုိင္ငံေရးပါတီေတြကဆိုပါတယ္။
လက္ရွိ မေလးရွားနုိင္ငံ မွာ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား/ခ်င္းဒုကၡသည္ ၃၀၀၀၀ ေလာက္ရွိေနေပမယ့္ လတ္တေလာUNHCR ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတုိင္းဆိုရင္ ၂၀၁၉ ဒီဇင္ဘာအကုန္မွာ ေနရပ္ျပန္လာရမယ့္ ခ်င္းဒုကၡသည္အေရအတြက္ကိုေတာ့ အတိအက်ေျပာဖို႔ခက္ေနတယ္လုိ႔ ခ်င္းနုိင္ငံေရးပါတီတာ၀န္ရွိသူေတြထံကေနသိရပါတယ္။
UNHCR ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာေတာ့ ခ်င္းဒုကၡသည္ေတြအတြက္ နည္းလမ္း ၂ခုကိုေရြးခ်ယ္ခြင့္ေပးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။ ပထမနည္းလမ္းကေတာ့ လက္ရွိကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ UN Register Card ကို ၂၀၁၉ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ သက္တမ္းထားရွိမယ့္နည္းလမ္း၊ ဒုတိယနည္းလမ္းကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕အကာကြယ္ေပးမႈ ဆက္လက္လိုအပ္ေနေသးတယ္လို႔ မိမိကိုယ္ကိုယ္ယူဆရင္ UNHCR နဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းျခင္းကိုခံယူျပီး ႏွစ္လအတြင္းအေၾကာင္းျပန္ၾကားေပးမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဲ့ဒီအေၾကာင္းျပန္ၾကားမႈအေပၚမူတည္ျပီး အခုလက္ရွိေနထိုင္ရာႏုိင္ငံမွာဆက္ေနဖို႔ျဖစ္ေစ၊ တတိယႏုိင္ငံကိုထြက္ခြါဖို႔ျဖစ္ေစ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုျပန္ဖို႔ျဖစ္ေစ ဆံုးျဖတ္သြားရမယ့္နည္းလမ္းတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
UNHCR ရဲ႕အထက္ပါ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႔ လူ ၅၀၀ ေလာက္ဟာ ဇြန္ ၂၉ ရက္ေန႔က မေလးရွားနုိင္ငံ UNHCR ရံုးေရွ႕မွာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့ပါေသးတယ္။
AF-178
ပံုစာ- ဇြန္ ၂၉ ရက္ေန႔က မေလးရွားနုိင္ငံရွိ UNHCR ရံုးအနီးတြင္ ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားဆႏၵထုတ္ေဖာ္ေနမႈျမင္ကြင္း
Photo Credit – Alliance of Chin Refugees