ျပဳျပင္စရာ အလြဲမ်ားနဲ႔ YBS ရန္ကုန္ ဘတ္စ္ကား စနစ္သစ္

ရန္ကုန္ ဘတ္စ္ကား စနစ္ကုိ စတင္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္မွာ တစ္ ပတ္ျပည့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ စနစ္သစ္ စတင္သည့္အခ်ိန္တြင္ ခရီးသြား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံ မ်ားအတြက္ အဆင္မ ေျပမႈမ်ားစြာ ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရေသာ္ လည္း စနစ္ အေျပာင္းအလဲတြင္  ျဖစ္တတ္သည့္ သဘာဝအျဖစ္ လက္ခံ ကာ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ၾကသည္။ ကား မလုံေလာက္ျခင္း၊ ႏွစ္ဆင့္ သုံးဆင့္ စီးရ၍ ေငြပိုကုန္ျခင္း၊ ကားလမ္းေၾကာင္းမ်ား ရွည္လြန္း၍ အခ်ိန္ပို ကုန္ျခင္း၊ ယာဥ္ေမာင္းမ်ား ႏွင့္ ယာဥ္ေနာက္လုိက္ မ်ားမွာ ယခင္ မထသ အခ်ိဳးအတုိင္း ပင္ရွိ ေနျခင္းတုိ႔ကို ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရေသာ္ လည္း စနစ္တစ္ခု၏ အစဟု ႏွလုံး သြင္းကာ ၿမိဳ႕ခံ အမ်ားစုက ႀကိဳဆုိခဲ့ ၾကသည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္း အခမဲ့ကား မ်ား ေျပး ဆြဲေပးျခင္း ေၾကာင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံမ်ား ကားမရ သည့္  ျပႆနာမွာ အထိုက္အ ေလ်ာက္ ေျပလည္ခဲ့သည္။

သုိ႕ေသာ္ YBS စနစ္စတင္ၿပီး တစ္ပတ္ ၾကာ ရွိလာသည့္အခ်ိန္ တြင္မူ စနစ္၏ အားနည္းခ်က္မ်ား ကို ျပည္သူမ်ားက တိက် စြာေထာက္  ျပ ေဝဖန္လာၾကၿပီျဖစ္သည္။

YBS ဘာေတြ လြဲေနသလဲ

ခရီးသြားမ်ား ပထမဆုံး   ေထာက္ျပသည့္အခ်က္မွာ ကား မလုံေလာက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ မွတ္ တုိင္တိုင္းတြင္ ႐ုံးတက္ ႐ုံးဆင္းခ်ိန္ မ်ား၌ ခရီးသည္ မ်ား စုၿပဳံကာ ကား ေစာင့္ေနၾကရသည္။ ကားလာျပန္ ေတာ့လည္း ကားေပၚတြင္လည္း လူအျပည့္၊ ႐ုံးခ်ိန္မမီမည္ကုိ စုိးရိမ္ ၍ မရမကတက္ကာ ေျခနင္းခုံတြင္ ပင္ လုိက္စီးရသည့္ အေနအထား ျဖစ္လာခဲ့သည္။

လက္ရွိ ေျပးဆြဲေနသည့္ ကား အေရအတြက္ႏွင့္ စီးနင္းသည့္ ခရီးသည္ မမွ်တေၾကာင္း ရန္ကုန္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕က လည္း ေျပာၾကား ထားၿပီးျဖစ္သည္။ ယခင္ မထသက ကုိင္တြယ္စဥ္က ရန္ကုန္တြင္ လုိင္းကားစီးေရ ၆ဝဝဝ ခန္႔ရွိၿပီး ေန႔စဥ္ ေျပးဆြဲသည့္ ကား ၄ဝဝဝ ခန္႔ရွိခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ YBS စနစ္ စတင္သည့္ ဇန္နဝါရီ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ေျပးဆြဲသည့္ ကား စီးေရမွာ ၂၈ဝဝ ခန္႕သာရွိခဲ့ရာ ခရီးသြားမ်ား အႀကီးအက်ယ္  အ ခက္ေတြ႕ခဲ့ၾကသည္။ လက္ရွိတြင္မူ ေန႔စဥ္ပုံမွန္ ကား ၃၂ဝဝ ေက်ာ္ခန္႔ ေျပးဆြဲေနေၾကာငး္ ရန္ကုန္တုိင္း အစိုးရ အဖြဲ႕မွ ကရင္ တုိင္းရင္းသား ေရးရာ ဝန္ႀကီး ေဒၚေနာ္ပန္းသၪၨာ မ်ိဳးက ေျပာၾကား ထားသည္။ ကား ၃၂ဝဝ ေက်ာ္ တြင္ ေဟာင္းႏြမ္းေန သည့္ ယာဥ္မ်ားလည္း ပါဝင္ၿပီး လဲရမည့္ ယာဥ္စီးေရက ၂ဝ ရာ ခုိင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိေနေၾကာင္း၊ ထုိ႔ ေၾကာင့္ ယာဥ္စီးေရ မ လုံေလာက္ ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ႀကီးက ေျပာ ၾကားသည္။

ေတာင္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္မွ ပုဇြန္ ေတာင္သို႔ လာေရာက္ အလုပ္  လုပ္ရသူ မဆုသႏၲာက ကားမလုံ ေလာက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ”ညဆိုရင္ ကားက အရမ္းရွားတယ္။ ရွိေတာ့ရွိတယ္။ လမ္းေၾကာင္းေတြ က ဂိတ္ဆံုးတာ ဆိုလုိ ့၆ ကား တစ္ စီးပဲရွိတယ္။ ညဘက္ဆို ၈ နာရီ ခြဲ ေလာက္ဆို တစ္စီးမွကို မရွိေတာ့ တာ။ ကားေတြကို  ဒီ့ထက္ပိုၿပီး လုပ္ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အဆင္ေျပ မယ္။ ညဘက္ မိုးခ်ဳပ္ရင္ ဘယ္လို မွ အဆင္မေျပဘူး။ ညက ဆိုလည္း နံပါတ္ ၆ ကားလာတယ္။ အမွန္ဆို လမ္းေၾကာင္းအရ ေတာင္ဒဂံုထိ ဆြဲရမွာ။ ဒါေပမယ့္ ဆီျပတ္သြား တယ္ဆိုၿပီး စံျပေစ်းထိပဲ လိုက္ပို႔ တယ္။ စံျပေစ်း ကေနမွ ေအာက္ ဆိုက္ တကၠစီေတြ စီးသြားရတယ္။ သိပ္ၿပီး ထူးထူးျခားျခားႀကီးေတာ့ လည္း ေျပာင္းလဲတာ မခံစားရပါ ဘူး” ဟုေျပာသည္။

စနစ္သစ္ စတင္ခ်ိန္မွစ၍ ငါးရက္အတြင္း ခရီးသည္ မ်ားအား ကူညီခဲ့ၾကေသာ ေစတနာ့ ဝန္ထမ္း မ်ားထံ အဆင္မေျပမႈ မ်ားကို ဖုန္း ဆက္၍ ေျပာၾကရာ တြင္လည္း ကားမလုံေလာက္မႈသည္ အဓိက အက်ဆုံး ျပႆနာ ျဖစ္ေနသည္ဟု ေစတနာ့ဝန္ထမ္း တစ္ဦးျဖစ္သူ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ ေခါင္းေဆာင္ ကိုေဇယ်ာလြင္က ေျပာသည္။

”အဓိကအက်ဆံုး Complaint  (ေစာဒကတက္မႈ) ကေတာ့ ကား မလံုေလာက္မႈပဲ။ သူတို႔ကေတာ့ ကားမေလာက္ဘူး ေျပာတာေတာ့  မဟုတ္ဘူးေပါ့။  ကားလႊတ္ေပးပါ လူေတြပံုေနၿပီဆိုၿပီး လာတာေပါ့့” ဟု ၄င္းကေျပာသည္။

YBS ကျပဳလုပ္ထားေသာ လူ မႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာတြင္လည္း ခရီးသြားမ်ားက ၄င္းတုိ႔၏ အဆင္ မေျပမႈ မ်ားကို လာေရာက္ ေျပာ ၾကားသည္ ကုိ ၾကည့္ပါက YBSစနစ္၏ အားနည္းခ်က္ မ်ားကို ရွင္း ရွင္းလင္းလင္း ျမင္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ သည္။ YBS ပို႕စ္တစ္ခုေအာက္တြင္ ခရီးသြား ျပည္သူ ၇၂ ဦးက စနစ္  ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မွတ္ခ်က္ေပးၾက ရာတြင္ ၆၃ ဦးက ၄င္းတုိ႔၏ အ ခက္အခဲမ်ားကို ေျပာျပထားၿပီး အဆင္ မေျပေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ေပး ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

”အဓိက က ကားမရွိတဲ့ ျပႆ နာပဲ။ ညေန ၆ နာရီ ႐ုံးဆင္းရင္ နံပါတ္ ၃၆ ကားစီးတာ တစ္လမ္း လုံး က်ပ္ပိတ္သိပ္ေနတာပဲ။ လမ္း နီေလာက္ ကစၿပီး လူေတြ ကားေပၚ ကို ထပ္တက္လုိ႔ မရေတာ့ဘူး။  မွတ္တုိင္မွာ က်န္ခဲ့ၾကတာ အမ်ား ႀကီးပဲ။ မနက္႐ုံး လာရင္လည္း ကား ေပၚတက္လုိ႕မရဘူး။ ေျခနင္းခုံမွာ တင္ျပည့္ေနလုိ႕ တကၠစီငွားစီးၿပီး ႐ုံးလာရတယ္။ ေန႔တုိင္းသာ ဒီလုိ ျဖစ္ေနရင္ ရတဲ့လခက တကၠစီခ နဲ႔ တင္ကုန္မွာ” ဟု ေျမာက္ဥကၠလာ မွ ဆူးေလသို႔ လာေရာက္ ႐ုံးတက္ ရသည့္ မစန္းစန္းေဌးက ေျပာ သည္။

ကားလမ္းေၾကာင္းရွည္တယ္  

ယခင္က ယာဥ္လမ္းေၾကာ ပိတ္ဆုိ႔မႈ မ်ားေၾကာင့္ လမ္းေပၚ တြင္ အခ်ိန္ကုန္ရေသာ ၿမိဳ႕ခံမ်ား အတြက္ YBS စနစ္သစ္ ကကု စား ေပးႏုိင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံအခ်ိဳ႕ က ဆုိသည္။ ဆင္ေျခဖုံး ၿမိဳ႕နယ္ အသီးသီးမွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲသို႔ လာ ေရာက္ အလုပ္လုပ္ရန္ ယခင္ကဲ့ သို႕ ကားတစ္ဆင့္ တည္းႏွင့္ မ ေရာက္ေတာ့ဘဲ ႏွစ္ဆင့္စီး ေနရ သျဖင့္ အခ်ိန္ ပိုကုန္သည့္ အျပင္ ကားက်ပ္သည့္ ဒဏ္ကုိ လည္း ေန႔စဥ္ ခံေနရေၾကာင္း အင္းစိန္ၿမိဳ႕ နယ္မွ မေဝယံမုိးျမင့္က ေျပာ သည္။

”နံပါတ္ ၁၄ ကားက လွည္း တန္းကိုေရာက္ဖုိ႔ကို တာေမြမွာ တင္ ပတ္ေနတာ။ ပုံမွန္ဆုိ အဲဒီခရီးက နာရီဝက္ပဲ ၾကာတာ။ အခု ၂ နာရီ ၾကာတယ္။ ကားကလည္း အရမ္း ရွားတယ္။ နာရီဝက္ေလာက္မွ တစ္စီးလာတာ။ အဲဒီေတာ့ ကား ေပၚမွာလည္း က်ပ္ညပ္ေနတာပဲ။ လွည္းတန္း ကေနတစ္ခါ အင္းစိန္ ကုိ သြားဖို႔က် ေတာ့လည္း ၂၁ နဲ႕ ၃၉ အဲဒီ ႏွစ္မ်ိဳး ပဲေရာက္တယ္၊ လွည္းတန္းမွာ ညေနဆုိ ကား ေစာင့္ေနတဲ့ လူက အမ်ားႀကီးပဲ။ ေျခနင္းခုံကေန လုိက္ရဖို႔ေတာင္ အတင္း တုိးေဝွ႔ၿပီး တက္ရတယ္” ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။

ပုံမွန္ အားျဖင့္ တစ္နာရီခြဲသာ ၾကာသည့္ခရီးကို ေန႔စဥ္ အသြား သံုးနာရီ အျပန္ သုံးနာရီ အခ်ိန္ေပးစီးေနရေၾကာင္း ၄င္းကေျပာသည္။

”အဓိက အဆင္ မေျပတာက လုိင္းကားစီးရတာ အရင္ထက္ ပို က်ပ္တယ္။  ၿပီးေတာ့ ကားခေတြက အရင္ထက္ ပိုကုန္ သြားသ လိုပဲ။ ႏွစ္ဆင့္ သံုးဆင့္ေတြ စီးေနရေတာ့။ သူတုိ႔ေျပာတဲ့ ကားသစ္ေတြ ျမန္ ျမန္ ေရာက္လာရင္ေတာ့ ေကာင္း တာေပါ့။ ကားသစ္ေတြနဲ႔ အစား ထိုး ေျပးဆြဲႏိုင္ရင္ေတာ့ အဆင္ ေျပမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ဟာက ဘယ္ေလာက္ ၾကာမလဲ။ ခရီးသည္ ေတြက ဘယ္ေလာက္ ထိ ေစာင့္ေပး ရမလဲ။ ဒီကားသစ္ေတြ ေရာက္တဲ့ အထိ ဘယ္ေလာက္ထိ သည္းခံၿပီး စီးေပးေနရမွာလဲ” ဟု ေက်ာက္ ေျမာင္းမွ ကုိေဇာ္မုိး ကေျပာသည္။

စပါယ္ယာေတြလည္း အရင္အတိုင္း

YBS စနစ္ စတင္သည့္ေန႔မွ ေနာက္သုံးရက္ အထိ ေစတနာ့ဝန္ ထမ္းမ်ားထံ ဖုန္းဆက္ကာ ခရီး  သြားမ်ားက အဆင္မေျပမႈ မ်ားကို ေျပာ ၾကားမႈ တစ္ရက္လွ်င္ ၄ဝဝ မွ ၅ဝဝ အထိ ရွိခဲ့ၿပီး က်န္ ၂ ရက္ တြင္ သုံးရာအထက္ ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ကားမလုံေလာက္မႈကို အမ်ား ဆုံး ေျပာၾကားၾကၿပီး စပါယ္ယာမ်ား မေခ်မငံ ေျပာဆုိသည့္ကိစၥ၊ ကားခ ပိုေတာင္းသည့္ ကိစၥ၊ ဆြဲရမည့္လမ္း ေၾကာင္းကုိ မဆြဲဘဲ တျခား လမ္း ေၾကာင္းမွ လွည့္ဆြဲသည့္ ကိစၥမ်ား ကို တုိင္ၾကားၾကေၾကာင္း ေစတနာ့ ဝန္ထမ္း တစ္ဦးျဖစ္သူ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢေခါင္း ေဆာင္ ကိုေဇယ်ာလြင္ က ေျပာ သည္။

YBS စနစ္စတင္ၿပီး ေနာက္ ႏွစ္ရက္ ဇန္နဝါရီ ၁၈ ရက္ေန႔ နံနက္ပိုင္းတြင္ YBS အမွတ္ ၆ ယာဥ္လိုင္း စပါယ္ယာ ၂ ဦးက ပိုက္ဆံျပန္အမ္းသည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္ သက္၍ ခရီးသည္ လင္မယား၂ ဦးကို လက္သီးႏွင့္ထုိးမႈ ျဖစ္ပြား ခဲ့ၿပီး ၄င္းတုိ႔ႏွစ္ဦးကုိ ကနဦးအ ေရးယူမႈအျဖစ္ ေထာင္ဒဏ္ ၈ ရက္ ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး တရားလုိႏွစ္ဦး က တုိင္ခ်က္ ဖြင့္ထားေသာအမႈ  သုံးမႈျဖင့္လည္း အေရးယူ သြားဦး မည္ဟု သိရသည္။

”ကားသမားေတြက အတင္း တုိးခိုင္း၊ ခရီးသည္ေတြကလည္း သည္းခံရတာ မ်ားေတာ့ စိတ္က ဘယ္ရွည္ေတာ့မလဲ။ ၾကာရင္ ခရီး သည္ေတြရဲ႕ေဒါသက ကားသမား ေတြဆီ ပုံက်သြားမွာေတာင္ စုိးရိမ္ ရတယ္” ဟု အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ မွ မေဝယံမုိးျမင့္က ေျပာသည္။

ျပႆနာကို ဘယ္လုိအေျဖရွာၾကမလဲ  

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ျပႆနာမ်ားအျပင္ ကားမ်ား ၿပိဳင္ေမာင္းျခင္း၊ ေက်ာ္တက္ျခင္း၊ ခရီးသည္လုတင္ျခင္း၊ ညပုိင္း ကားမထြက္ျခင္း ၊ ၿမိဳ႕တြင္းပတ္ ကားမ်ား ငါးပိသိပ္ ငါးခ်ဥ္သိပ္ ျဖစ္ေနျခင္း စသည့္ ျပႆနာ မ်ားကို လည္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး ႀကီးၾကပ္ကြပ္ ကဲမႈ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ (YRTA)က အျမန္ဆုံး ေျဖရွင္းေပးရန္ လိုအပ္ ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

YRTA မွ အဖြဲ႕ဝင္ တစ္ဦးျဖစ္ သူ ကုိတ႐ုတ္ေလးက ”ကားလို အပ္ခ်က္ ရွိေနတာေတာ့ အမွန္ပါ။ အဲဒါ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ ကြ်န္ ေတာ္တို႔ ယာဥ္လိုင္းပိုင္ရွင္ေတြ ဘက္မွာေတာ့ လတ္တေလာ  အ ခက္အခဲ မရွိပါဘူး။ ရွိေနတာက ခရီးသြား ျပည္သူေတြက အခက္အ ခဲရွိေနတာ။ ယာဥ္စီးေရကို ေနာက္ ထပ္တုိး ရမွာကေတာ့ ေသခ်ာ တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက  လိုင္းတုိင္း လုိင္းတိုင္းမွာ ညဘက္ ၆ နာရီ ေလာက္ကေန ၁ဝ နာရီ ေလာက္ ထိ ညဦးပိုင္း အလုပ္ခ်ိန္ တစ္ခ်ိန္ ထပ္တိုးမွရမယ္။ ညမိုးခ်ဳပ္ ၆ နာရီ ၇ နာရီ ၈ နာရီေလာက္ဆို စီးစရာ ကားမရွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္၊ အဲဒီ ေတာ့ ၾကားကားေတြဆြဲေနတာေတြ ရွိတယ္။ ၾကားကား ဆိုေတာ့ ကားခ ေတြက လည္း ေစ်းႀကီး တယ္။ ငါး ရာ၊ တစ္ေထာင္ ေပးေနရတယ္” ဟု လတ္တေလာ အေျခအေန မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာသည္။

ယာဥ္စီးေရ မလုံေလာက္မႈကို ျဖည့္ဆည္းရန္ တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕က မတ္လ ေနာက္ဆုံး ပတ္တြင္ ယာဥ္စီးေရ တစ္ေထာင္ ဝယ္ယူ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္း ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ထုိ႕ျပင္ လက္ရွိ ယာဥ္အုိယာဥ္ ေဟာင္းမ်ား ေနရာတြင္ အစားထုိး ေျပးဆြဲရန္ အတြက္ ယာဥ္စီးေရ အမ်ားစုကို အသစ္ မ်ားႏွင့္ ျပန္လဲ ေပးသြားမည္ဟု တုိငး္ေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ ကရင္ တုိင္းရင္းသား ေရးရာ ဝန္ႀကီး ေဒၚေနာ္ပန္းသၪၨာ မ်ိဳးက ေျပာၾကား ထားသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ဘတ္စ္ကား မ်ားကိုသာ အဓိက အားထားစီး ေနရေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံမ်ားကမူ YBS စနစ္၏ လုိအပ္ခ်က္မ်ား ကိုအျမန္ ဆုံး ျပဳျပင္ေပးေစလုိၾက သည္။

”အခုခ်ိန္ ထိေတာ့ တစ္ပတ္ပဲ ရွိေသးတာပဲ ဆိုၿပီး သည္းခံေနတာ ေပါ့။ ၾကာလာရင္ ေတာ့ အခုလုိ ႀကီး ဘယ္သူက သည္းခံႏုိင္မလဲ။ စေျပာင္း တုန္း ကေတာ့ ထင္ထား တာက တကယ့္ အေျပာင္းအလဲႀကီး ျဖစ္မယ္လို႕ ထင္ထားတာေပါ့။ အခုက် ကားခေတာ့ ေျပာင္းလဲပါ တယ္။ က်န္တာ ကေတာ့  အဲဒီ ေလာက္ႀကီး မေျပာင္းလဲဘူး” ဟု ေတာင္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္ မွ မဆုသႏၲာက ေျပာသည္။

လက္ရွိတြင္ ၿမိဳ႕ခံမ်ားအေန ျဖင့္ ကားက်ပ္သည့္ ဒဏ္အျပင္ ကားေပၚတြင္ လိင္ပိုင္း ဆုိင္ရာ အ ျမတ္ထုတ္မႈ မ်ားႏွင့္ ခါးပိုက္ႏိႈက္ အႏၲရာယ္ ကုိပါ ေၾကာက္လန္႔ေန ၾက ရသည္ဟု ေျပာလာၾကသည္။

”စမ္းသပ္ကာလ ဆုိတာ ေတာ္ သင့္ၿပီ။ အဆင္မေျပတာေတြကုိ လည္း အားလုံး ကေျပာေနၾကၿပီ။ အဆင္မေျပတာေတြ ကိုလည္း သိေနၿပီ ။ အျမန္ဆုံး ျပင္ဖုိ႔သင့္ၿပီ” ဟု အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ မွ မေဝယံမုိးျမင့္ က ညည္းတြားေျပာဆုိသည္။

ေမဇင္ဝင္း၊ ၿဖိဳးထက္ေအာင္