4:54 am
ၿပီးခဲ့သည့္ အေမရိကန္သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ဆုံးရက္မ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ရက္မ်ားတြင္ facebook လူမႈကြန္ရက္ေပၚဝယ္ သတင္းမွားမ်ားသည္ သတင္းမွန္မ်ားထက္ ပိုမို ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့သည္။ အဆိုပါ သတင္းမွားမ်ား သတင္းအတုမ်ားသည္ သတင္းမွန္မ်ားထက္ပင္ ပိုမိုလူၾကည့္ မ်ားေနၿပီး ထိပ္တန္း သတင္းအတု ၂ဝ ဆိုလွ်င္ မဲဆြယ္ကာလမ်ားမွ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသည့္ရက္မ်ား အထိပင္ ၾကည့္သူ၊ မွ်ေဝသူတို႔ အထူးမ်ားျပားေနဆဲျဖစ္ၿပီး ၾကည့္ ႐ႈသူ ၇ ဒသမ ၃ သန္းအထိပင္ ရွိေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အျခား သတင္းမွားမ်ား သတင္းအတုမ်ားမွာလည္း ႏွစ္သက္သူ အနည္းဆုံး ၃ သန္းမွ် ရွိေနကာ ေနာက္ဆုံးေရြးေကာက္ ပြဲေန႔တြင္ သတင္းမွန္မ်ားကို ႏွစ္သက္သူ၊ မွ်ေဝသူတို႔မွ ၇ ဒသမ ၃ သန္းအထိ က်ဆင္းလာၿပီး၊ သတင္းအမွားမ်ားကို ႏွစ္သက္သူ၊ မွ်ေဝသူတို႔မွာမူ ၈ ဒသမ ၇ သန္း ခန္႔အထိျမင့္တက္လာကာ ဆက္လက္ျမင့္တက္ေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
ယခုလတ္တေလာ ကာလမ်ားတြင္လည္း facebook သည္ သတင္းအတုမ်ား အထူးတိုးတက္မ်ားျပားလ်က္ရွိေနၿပီး သတင္းအစစ္မ်ားႏွင့္ ေရာေထြးကာ ဖတ္႐ႈသူမ်ားအတြက္ အတုအစစ္ ခြဲျခားရခက္ကာ အမွတ္မွား အထင္မွား ပိုမိုျဖစ္လာေနလ်က္ ရွိသည္။ ”ခုဆိုရင္ အဲဒီသတင္းအတုေတြ အမ်ားျပည္သူၾကားထဲ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခ်ိန္အမ်ားႀကီးေပး ၿပီးလုပ္ေနၾကပါတယ္” ဟု facebook ၏ News Feed ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ အဒမ္ မိုဆာရီက ေျပာသည္။
facebook အေနနဲ႔လည္း သတင္းအတုေတြ တိုးတက္ပြားမ်ားလာေနတဲ့အေပၚမွာ တကယ္ကိုပဲ ႀကီးမားတဲ့ျပႆနာနဲ႔ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္” ဟုလည္း ကြၽမ္းက်င္ သူေတြက ေျပာၾကသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ လူမႈကြန္ရက္မ်ားအနက္ အႀကီးမားဆုံးႏွင့္ အဖြဲ႔ဝင္ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေနေသာ facebook ၏ အက်ဳိးသက္ေရာက္ မႈသည္ ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ရွိေနသည္။ ႏိုင္ငံငယ္မ်ားတြင္လည္း ႏိုင္ငံငယ္ မ်ားအေလ်ာက္၊ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားတြင္လည္း ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားအေလ်ာက္ အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈမ်ားကို ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ သို႔ရာတြင္ ယခုေနာက္ပိုင္းဝယ္ ေကာင္းက်ဳိး ထက္ ဆိုးက်ဳိးဘက္က ပိုမိုအေလး သာလာသေယာင္ ထင္ေနရ၏။
facebook ႏွင့္ ရင္းႏွီးသက္ ပိုမိုၾကာျမင့္ေသာ အေနာက္ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားအတြက္ မျဖစ္ေလာက္ေသာ ျပႆနာတို႔သည္ အေရွ႔ ဖ်ားႏိုင္ငံမ်ားအတြက္မူ အဆန္း တၾကယ္ ျပႆနာမ်ားျဖစ္လာ ေနသည္။ facebook သည္ အမုန္းစကားမ်ား ျဖန္႔ၾကက္ရာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္မွန္းမသိျဖစ္လာေနသည္။ ္ေခနဘသသု သည္ လိမ္လည္လွည့္ ဖ်ားသူမ်ားအတြက္ လက္နက္ ေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္မွန္းမသိျဖစ္လာ ေနသည္။ facebook သည္ အႏိုင္က်င့္ အက်ပ္ကိုင္သူတို႔အတြက္ ေနရာေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္လာေနသည္။ facebook ေၾကာင့္ အျပဳ သေဘာေဆာင္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား ျဖစ္လာရသည္ထက္ အမုန္းပြား မႈမ်ား၊ အပ်က္သေဘာေဆာင္ သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားျဖစ္လာသည္က ပိုမ်ားလာသည့္ အရိပ္အေယာင္ ေတြ ေတြ႕ေနရ၏။
သို႔ရာတြင္ facebook အသုံးျပဳမႈကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွတစ္ပါး အျခား ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပိတ္ပင္တားဆီးရ ခက္ခဲေနသည္။ စမတ္ဖုန္း ကိုင္ေဆာင္သူအားလုံးနီးပါးသည္ facebook အဖြဲ႕ဝင္မ်ားျဖစ္ေနၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္အင္တာနက္ အသုံးျပဳသူ ၁၁ သန္းေက်ာ္မွ်ရွိသည့္အနက္ Asian Internet Statistics အဖြဲ႔၏ သုေတသနျပဳ ခ်က္အရမူ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၃ဝ ရက္ေန႔တြင္ facebook အသုံးျပဳ သူ ၁၁ သန္းခန္႔အထိရွိေနၿပီျဖစ္ ေၾကာင္းသိရသည္။ ယင္းသည္ ႏိုင္ငံ လူဦးေရ စုစုေပါင္း၏ ၁၉ ဒသမ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ်ပင္ ျဖစ္ေလ၏။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ facebook အသုံးျပဳသူမ်ား အၾကားတြင္လည္း သတင္းမွားသတင္းတုမ်ား၊ ေကာလာဟလျဖန္႔ခ်ိမႈမ်ား၊ ဝါဒျဖန္႔မႈမ်ား၊ အမုန္းစကားမ်ား၊ အသေရ ဖ်က္ေစာ္ကားမႈမ်ား အစရွိသျဖင့္ အဆိုးဘက္သို႔ယိမ္းေသာ အျပဳ အမူမ်ားမနည္းမေနာ ရွိလာေနၿပီကို အားလုံးအသိပင္ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္ သတင္းတု သတင္းမွားမ်ား facebook ေပၚတြင္ တိုးပြားပ်ံ႕ႏွံ႔လာေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ facebook ၏ အမႈ ေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္မာ့ခ္ဇူကာဘတ္တြင္ အဓိကတာဝန္ရွိေနေၾကာင္း ဆိုၾကသည္။
”အဲဒီ သတင္းတု သတင္းမွား ေတြျဖန္႔ခ်ိေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိန္းသိမ္းစိစစ္ဖို႔ မာ့ခ္ဇူကာဘတ္အတြက္ အေရးအႀကီးဆုံးအခ်ိန္ကိုေရာက္ေနပါၿပီ။ အဲဒီ လိုမွမလုပ္ေတာ့ရင္ facebook ဟာ သတင္းတုသတင္းမွားေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ရာေနရာတစ္ခု ျဖစ္လာပါ ေတာ့မယ္” ဟု အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေျခစိုက္ Media Matters for America အဖြဲ႕က စတင္ေျပာဆိုလာေခ်ၿပီ။ ဇူကာဘတ္ မည္သို႔ဆက္လုပ္ မည္နည္း။ ခင္ဗ်ားလည္းမသိ။ ကြၽန္ေတာ္လည္းမသိ။ ေစာင့္ ၾကည့္ရန္သာ ရွိေတာ့၏။
ေမာင္ဒြန္း
