ထိုကာလတြင္ ၾသဇာအရွိန္ အဝါလႊမ္းမိုးေနေသာ အဖြဲ႕ အစည္း ႀကီးမ်ားအျဖစ္ ျပည္သူအမ်ား နားလည္ေနေသာ အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုရွိသည္။’ ျပည္ သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ‘ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ’ တုိ႔ျဖစ္သည္။ ထိုအဖြဲ႕ အစည္းႏွစ္ခု၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ေန႔စဥ္သတင္းစာ၊ ေရဒီယို၊ ႐ုပ္ျမင္ သံၾကားေတြမွာ အၿမဲျမင္ေန၊ ၾကား ေနရသည္။ သတင္းစာ ထဲမွာပါေသာ ‘တတိယအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဒုတိယအစည္းအေဝး’ တို႔၊ ‘စတုတၳအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ပထမ အစည္းအေဝး’တို႔ဆိုေသာ ေဝါဟာရ အသံုးေတြကို ျပည္သူလူထုက မ်က္စိ လည္ၾကသည္။ ‘ဘာေတြပါလိမ့္’ဟု ေျပာၾကသည္။ ႏိုင္ငံႀကီးတစ္ႏိုင္ငံ ရွိ ပါတီအဖြဲ႕အစည္းမွ ‘ပထမ၊ ဒုတိယ ဥကၠ႒’ ဆိုေသာ အသံုးအႏႈန္းကို ဟာသလုပ္ၾကသည္။ ‘လမ္းစဥ္ပါတီ ညီလာခံ’တို႔၊ ‘ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္း အေဝး’တို႔ကို အေရးႀကီးေသာ ဆံုး ျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္သည့့္အစည္းအေဝး မ်ားအျဖစ္ မွတ္ယူၾကသည္။
ပုသိမ္မွာႀကံဳခဲ့ရေသာ ‘အထိ မခံ ေၾကြပန္းကန္’ဇာတ္လမ္းမ်ိဳးေတြ လည္း မၾကာခဏ ၾကားရသည္။ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီကို ‘မဆလ’ဟု အတိုေကာက္ေခၚသည္။ ဟာသလုပ္ၿပီး ‘မဆလာပါတီ’ဟု ေခၚသည့္အသံ ၾကားရ၍ ထိုသို႔ မေခၚရန္ =ဆလပ+ဟုေခၚရန္ ျပင္း ျပင္းထန္ထန္ သတိေပးသည္ဆို ေသာ အသံမ်ားလည္း ၾကားရသည္။ ရပ္ကြက္ျပည္သူတရားသူႀကီး အဖြဲ႕ ဝင္ေတြထဲမွာ ဆိုက္ကားနင္း သူ လည္း ပါဝင္ေနပံုကို အၿငိမ့္ လူရႊင္ ေတာ္က ျပက္လံုးထုတ္ရာတြင္ ရပ္ကြက္တရားသူႀကီးသည္ တရား စီရင္ဖို႔ အဖြဲ႕ႏွင့္႐ံုးထိုင္ေနစဥ္ ၿငိမ္ၿငိမ္မထုိင္ႏိုင္ဘဲ ေနာက္ဘက္သို႔ ထထၾကည့္ေနသည့္အတြက္ အက်ိဳး အေၾကာင္း ေမးၾကည့္ေတာ့ တရား သူႀကီးက ‘င့ါဆိုက္ကား ရပ္ထားတာ ေပ်ာက္သြားမွာစိုးလို႔ စိတ္မခ်လို႔ ထၾကည့္တာ ‘ဟု ျပန္ေျဖသည့္ဟာသ ကို ပရိသတ္သေဘာက်ၾကသည္။ ထိုလူရႊင္ေတာ္မွာ အေရးယူခံရသည္ ဟု ၾကားရသည္။ ‘သူတုိ႔၏ ကုန္လုပ္ ဆက္ဆံေရး’စာအုပ္မွာပါ ေသာ’အေပၚထပ္အေဆာက္ အအံု’ဆိုေသာ ေဝါဟာရကို ၾကားရ တိုင္းႏွစ္ထပ္ အိမ္ကိုပဲ မ်က္စိထဲမွာ ျမင္ေနတယ္ဟုဆရာမတစ္ေယာက္ က ေျပာမိသျဖင့္ အထက္ပုဂၢိဳလ္က ထိုသို႔မေျပာရန္ မ်က္ႏွာထားႀကီးႏွင့္ တင္းတင္းမာမာ သတိေပးသည့္ အတြက္ ထိုဆရာမမွာ အံ့အားသင့္ သြားၿပီး ‘ဒါေလာက္ ကဲကဲဆတ္ ျဖစ္ ရသလား’ ဟု စိတ္ထဲမွာ မခံခ်င္ စိတ္ျဖစ္မိေၾကာင္း ေရးသည္ကို ဖတ္ရဖူးပါသည္။
ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ ေငြစကၠဴမ်ား ကို တရားမဝင္ ေၾကညာၿပီးေနာက္ အပ္လိုက္ရေသာ ေငြမ်ားကို ယခင္ ကကဲ့သို႔ အစားျပန္လဲမေပးေတာ့ သည့္အတြက္ ေငြအပ္သူမ်ား အား လံုး ဆံုး႐ံႈးသြားရသည္။ မေက် မနပ္ ျဖစ္ၾကရသည္။
၁၉၈၈ခုႏွစ္၊ မတ္လကစၿပီး မေက်နပ္မႈကို အရင္းခံေသာ လႈပ္ ရွားမႈေတြ တစ္ခုၿပီးတစ္ခုေပၚလာ သည္။ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ရပ္ကြက္ လူငယ္မ်ား ရန္ျဖစ္သည့္ကိစၥက စတင္ေသာ လႈပ္ရွားမႈကို ပစ္ခတ္ လူစုခြဲရာမွ ေမာင္ဖုန္းေမာ္ႏွင့္ ေမာင္စိုးႏိုင္တုိ႔ ေသဆံုးသည့္ ျဖစ္ရပ္ က စတင္ၿပီး ဆႏၵျပမႈမ်ား ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသည္။ ဆႏၵျပသူမ်ားကို တံတားျဖဴတြင္ ပစ္ခတ္လူစုခြဲရာမွ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒဏ္ ရာရၾက၊ ေသဆံုးၾက ၿပီး ‘တံတားနီ’ဟု တြင္ သည္အထိ အေျခအေန ဆိုးဝါးသြား သည္။ ဆႏၵျပသူမ်ားပို၍ အင္အား မ်ားလာသည္။
ထိုကာလတြင္ ႐ံုးမ်ား၊ ေက်ာင္း မ်ား၌ တိုးတိုးတိုးတိုးႏွင့္ ဟုိတစ္စု၊ သည္တစ္စု လူစုၿပီးဖတ္ၾက၊ ေျပာ ၾကဆိုၾကေသာ စာတမ္းတစ္ေစာင္ ေပၚထြက္လာသည္။ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေဟာင္းေအာင္ႀကီးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္းထံ ေပးပို႔ေသာ စာတမ္းျဖစ္ သည္။ ‘ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ဗ်ား’ဟု အာလုပ္ ျပဳ၍ ႏိုင္ငံအတြင္း ယိုယြင္းလာမႈ မ်ားကို ေထာက္ျပေသာ စာတမ္း ရွည္ႀကီးျဖစ္သည္။ ထိုစာတမ္းမွာ ‘ဇူလိုင္ ၇ရက္’ အေရးအခင္းေပၚ ေပါက္လာပံုကိုလည္း အေသးစိတ္ ေရးထားသည္။ မွတ္မိေနသည္မွာ ထိုအေရးအခင္းႀကီးျဖစ္သည့္ ေနာက္ပိုင္း တစ္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီးေနဝင္းက ဂါးဒီယန္းဦးစိန္ဝင္း ကို’ ေက်ာင္းသားေတြကို ပစ္သတ္ ခိုင္းတာက်ဳပ္၊ တကသ အေဆာက္ အအံုကို ဗံုးခြဲခိုင္းတာ ဗိုလ္ေအာင္ ႀကီး’ဟု ေျပာသည္ဆိုေသာ အေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ တကသ ဗံုးခြဲသည့္ကိစၥတြင္ မိမိလံုးဝ မပါဝင္ ခဲ့ေၾကာင္း ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ေအာင္ႀကီး၏ ရွင္းျပခ်က္မ်ားျဖစ္ သည္။ ဗံုးခြဲရာတြင္ ကိုယ္ထိလက္ ေရာက္ ပါဝင္ခဲ့သည့္ တာဝန္ရွိ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ကြယ္လြန္ သြားခ်ိန္အထိ ထိုကိစၥကို ထုတ္ေဖာ္ ဝန္ခံျခင္းမျပဳဘဲ ၿမံဳေနၾကသည္ကို အံ့ၾသမိေၾကာင္း၊ နားမလည္ႏိုင္ ေအာင္ျဖစ္ရေၾကာင္းလည္း ပါဝင္ သည္။ ထိုစာတမ္းကို အဆင့္ဆင့္ ကူးယူျဖန္႔ေဝၿပီး ဖတ္ၾက၊ ေဆြးေႏြး ၾကသည့္အတြက္ အခ်ိဳ႕ကိစၥမ်ားကို လူအမ်ားသဲသဲကြဲကြဲသိလာရပါသည္။
ဇူလိုင္လတြင္က်င္းပေသာ လမ္းစဥ္ပါတီ အေရးေပၚ ပါတီညီ လာခံသတင္းကို ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာ ၾကည့္လိုက္ရသည္။ ပါတီဥကၠ႒ ႀကီး ဦးေနဝင္းသည္ ေရွ႕ဆံုးကဆက္တီမွာ ထိုင္ေနရင္း စာရြက္တစ္ရြက္မွာ စာေတြေရးေနသည့္ပုံျဖစ္သည္။ ေဒါသထြက္ေနဟန္တူသည့္ မ်က္ႏွာ ထားကို ေတြ႕ရသည္။ မူလျပင္ဆင္ ထားေသာ မိန္႔ခြန္းကိုမေျပာေတာ့ဘဲ ခ်က္ခ်င္းေကာက္ေရးသည့္ အခ်က္ မ်ားကို မိန္႔ခြန္းအျဖစ္ ေျပာျခင္းျဖစ္ သည္ဟု ေနာက္ေတာ့ၾကားရသည္။ ေျပာပံုဆိုပံုမ်ားမွာ တုန္တုန္ရီရီႏွင့္ ေဒါသသံပါေနသည္။ မိန္႔ခြန္းတြင္ ျပည္သူလူထုက လမ္းစဥ္ပါတီကို မယံုၾကည္ေတာ့သည့္သေဘာကို ျပေနေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ မိမိကို ပါတီဥကၠ႒ႏွင့္ ပါတီဝင္အျဖစ္မွ ႏုတ္ ထြက္ခြင့္ျပဳရန္လည္း ေျပာသည္။ မိမိႏွင့္အတူ ဦးစန္းယု၊ ဦးေအးကို စသည့္ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ အခ်ိဳ႕လည္း ႏုတ္ထြက္ရန္ မိမိကို ႏုတ္ထြက္စာမ်ား ေပးထားၿပီဟု လည္း ေျပာသည္။ တစ္ပါတီစနစ္ႏွင့္ ပါတီစံုစနစ္ ဘယ္စနစ္ကို ႀကိဳက္ သည္ကိုသိဖို႔ လူထုဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ရန္လည္း ေျပာပါသည္။
ျဖစ္ေပၚေနေသာ ဆႏၵျပပြဲမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း မေက်မနပ္ ေျပာသည္။ ‘သတိသာထားၾက ေပေတာ့’ ဟူေသာ စကားမ်ိဳးလည္း ပါသည္။ အဆိုးဆံုးမွာ ‘စစ္တပ္ဆိုတာ ပစ္ရင္ ေထာင္မပစ္ဘူး။ တည့္တည့္ ပစ္တယ္’ဟူ၍ ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။ ေျပာသည့္မိန္႔ခြန္းက ဘာမွမၾကာ လိုက္၊ ခဏကေလးျဖစ္သည္။ သို႔ ေသာ္ ထိုမိန္႔ခြန္းေၾကာင့္ ဂယက္ေတြ ႐ိုက္က်န္ခဲ့သည္။ ‘ဘာေတြျဖစ္မွာ ပါလိမ့္’ဟုေတြးၿပီး ထိတ္လန္႔တုန္ လႈပ္ၾကသည္။ မေက်မနပ္ျဖစ္ၾက သည္။ ေဒါသထြက္ၾကသည္။
ပါတီဥကၠ႒အျဖစ္ ဦးစိန္လြင္ကို တင္ေျမႇာက္သည့္အတြက္ ဦးစိန္လြင္ သည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတျဖစ္လာ သည္။ သမၼတႀကီးဦးစိန္လြင္က သူ႔လုပ္ငန္းစဥ္ကို တက္တက္ၾကြ ၾကြ ေျပာသည္။ တင္ျပစရာရွိလွ်င္ အခ်ိန္မေရြးလာဖို႔ ဖိတ္ေခၚသည္။
ထိုကာလအတြင္း အျခား အေျပာင္းအလဲမ်ားလည္း ျဖစ္သြား သည္။ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဦးမင္း ေဂါင္ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္သည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ျပည္ သူ႔ဥပေဒအက်ိဳးေဆာင္ အဖြဲ႕ဥကၠ႒ သူရဦးျမင့္ေမာင္တုိ႔ကို ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီအမိန္႔ျဖင့္ ရာထူးမွ ႏုတ္ ပယ္လိုက္သည္။ ဒုတိယ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ သူရဦးထြန္းတင္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ လာသည္။
ဦးစိန္လြင္သမၼတျဖစ္သည္ ကို မေက်နပ္သူအမ်ားအျပားရွိ သည္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအမိန္႔မ်ား ထုတ္ျပန္ ေနစဥ္မွာပင္ ဆႏၵျပမႈမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕ သြားသည္။ ၁၉၈၈ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၈ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း ေက်ာင္းသားမ်ား ဦးေဆာင္၍ လွည့္ လည္ဆႏၵျပသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ လည္း လူထုဆႏၵျပမႈမ်ား ေပၚ ေပါက္လာသည္။ ၈-၈-၈၈ (ရွစ္ ေလးလံုးအေရးအခင္း)ဟူေသာ လူထုအေရးအခင္းႀကီး ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း လံုး ေပၚေပါက္ႀကီးထြားလာသည္။
ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကို အမွတ္ထင္ထင္ျဖစ္ေနပါသည္။ ထို ကာလတြင္ ကြၽန္ေတာ္ေရာ၊ ဇနီးပါ ေက်ာင္းမွာမၾကာခဏ တာဝန္က်ေန သည္။ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္း မ်ားျဖစ္ေနသည့္ကာလျဖစ္၍ ဆရာ၊ ဆရာမျဖစ္ေသာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လည္း =သတိ+အေနအထားျဖင့္ က်ရာတာ ဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနရသည္။ အိမ္ကို အခ်ိန္မီ မျပန္ႏိုင္သည့္ေန႔မ်ားတြင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သမီးကေလးကို အိမ္ေအာက္ထပ္က အိမ္ရွင္မ်ားက ၾကည့္႐ႈထားရသည္။ တစ္ေန႔တြင္ ကြၽန္ေတာ္ေရာ၊ ဇနီးေရာ ညေနခင္း အိမ္ျပန္ေရာက္ခ်ိန္မွာ သမီး၏ေက်ာင္းကား ေရာက္မလာသည့္ အတြက္ ထိတ္လန္႔သြားသည္။ ပစ္သံ ခတ္သံေတြလည္း ၾကားေနရသည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏွစ္ေယာက္ သမီး၏ ေက်ာင္းသို႔ ေျခက်င္သုတ္ၾကသည္။ သမီးမွာ ရွစ္ႏွစ္အရြယ္မွ်သာ ရွိေသး သည္။ တီတီစီ (ပညာေရးတကၠသုိလ္ ေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္း)မွာ တက္ေန သည္။ ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ဇနီးတို႔ ျမန္ျမန္ ေရာက္ေအာင္ ေက်ာင္းလမ္း (သထံု လမ္း)တစ္ေလွ်ာက္ အေျပးသြားၾက သည္။ ေဘးမွာဘယ္သူမွ မျမင္ ေတာ့။ (ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို ျမင္သူမ်ား က သားသမီးအတြက္ စိုးရိမ္ ေသာက ေရာက္ေနေသာ ‘မိခင္ေသာက’၊ ‘ဖခင္ေသာက’ မ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္ အေျပးအလႊားသြားေနပံုကို သတိျပဳမိ ၾကသည္။) ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ သမီးက ေက်ာင္းကားေပၚ ေရာက္ ေနၿပီ။ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက ေစာင့္ ေရွာက္ထားၾကသည္။ ကားထြက္ ဖို႔အေျခအေန ၾကည့္ေနၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က သမီးကို ေက်ာင္း ကားေပၚက ျပန္ေခၚၿပီး ႏွစ္ေယာက္ လက္တြဲ၍ လာလမ္းအတိုင္း သုတ္ သုတ္ျပန္လာၾကသည္။ လွည္းတန္း မီးပြိဳင့္မွာ ထိုစဥ္ကရွိေသာ ကမာ ရြတ္ရဲစခန္းေရွ႕က ျဖတ္ၿပီး သုတ္ သုတ္သြားရသည္။ လမ္းမွာ လူရွင္း ေနသည္။ ရဲစခန္းထဲက ေသနတ္ သံၾကားလိုက္ရေသးသည္။ အိမ္ေပၚ ကို ဘယ္လိုေရာက္လာ မွန္းေတာင္ သတိမရေတာ့ပါ။ အိမ္ေရာက္မွ အေမာေျဖၾကရပါသည္။
ေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ)