ကဆုန္လသည္ ျမန္မာလမ်ား တြင္ ဒုတိယလျဖစ္ၿပီး၊ ကဆုန္လျပည့္ ေန႔သည္ ”ဗ်ာဒိတ္၊ ဖြားျမင္၊ ေဗာဓိ ပင္၊ စံ၀င္နန္းနိဗၺာန္’ ဟူသည္ႏွင့္ အညီ ဘုရားေလာင္း သုေမဓာရွင္ ရေသ့သည္ ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား ထံေတာ္မွ ”ဘုရားစင္စစ္၊ ဧကန္ျဖစ္ လိမ့္မည္”ဟု နိယတဗ်ာဒိတ္ကို ခံ ေတာ္မူျခင္း၊ ဘုရားေလာင္း သိဒၶတၱ ဖြားျမင္ေတာ္မူျခင္း၊ သစၥာေလးပါး ကို သိျမင္၍ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျခင္း၊ မဟာေဗာဓိပင္ေပါက္ျခင္း၊ ပရိနိဗၺာန္ ၀င္စံေတာ္မူျခင္းဟူေသာ အလြန္ထူး ျခားသည့္ ဗုဒၶ၀င္မွတ္တုိင္ႀကီးမ်ားကို စိုက္ထူခဲ့ေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ႀကီး ျဖစ္သည္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး ၿပီးဆံုး သည့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာဗုဒၶ ဘာသာ၀င္အေပါင္းတို႔သည္ ထူး ျမတ္လွသည့္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကို ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႏွင့္ဆုိင္သည့္ ”ဗုဒၶ အခါေတာ္ေန႔”ဟု သတ္မွတ္ကာ တခမ္းတနားက်င္းပခဲ့ၾကသည္မွာ ယေန႔တုိင္ျဖစ္သည္။
ဤကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ မာန္ နတ္ရန္ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ ေၾကာင့္ ဤေန႔ဤရက္ကို ”ကဆုန္ လျပည့္ မာရ္ေအာင္ေန႔”အျဖစ္ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္တို႔၏ စိတ္အစဥ္တြင္ စြဲ ၿမဲေနၾကသည္။
ဘုရားရွင္သည္ မ႑ိဳင္ေဗာဓိ သီရိေအာင္ ေျမပလႅင္ေဖြ၌ မာန္နတ္ သားကို ေအာင္ေတာ္မူသည့္ ေအာင္ ပြဲေတာ္ႀကီးကို နဂါး၊ ဂဠဳန္ႏွင့္ နတ္ ျဗဟ္ၼာအေပါင္းတို႔သည္ ကဆုန္ လျပည့္ေန႔ မာရ္နတ္ေအာင္ေန႔အျဖစ္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာခ်ီးက်ဴး ပူေဇာ္ ေႂကြးေၾကာ္ၾကသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္ အေပါင္းတို႔သည္ ယင္းသို႔ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ႏွလံုးသြင္း ၍ ႏွစ္စဥ္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ အသင္းအဖဲြ႕လုိက္ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြား ဥဒ္ၵိ ႆေစတီေတာ္မ်ားတြင္ ဘုရားျဖစ္ ေတာ္မူစ က်ဴးရင့္ေတာ္မူသည့္ ဥဒါန္းဂါထာေတာ္မ်ားႏွင့္ ပဋိစ္ၥ သမုပ္ၸါဒ္ပါဠိေဒသနာေတာ္မ်ားကို ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္သည့္ အေနကဇာ တင္ ဗုဒၶအဘိေသက မဂၤလာသဘင္ ကို တခမ္းတနားက်င္းပ၍ ကုသုိလ္ အထူးကို ဆည္းပူးေလ့ရွိၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ေနအိမ္႐ုပ္ပြားေတာ္ကို အေနကဇာ တင္ ဗုဒၶအဘိေသက မဂၤလာကို က်င္းပပူေဇာ္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕က လည္း ေက်ာင္းကန္ဘုရားမ်ားသို႔ သြား၍ ဒါနသီလ ဘာ၀နာအမႈကို ျပဳ၍ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ကို အေလးအျမတ္ထား ဆင္ႏႊဲပူေဇာ္ၾက သည္။
ထုိ႔ျပင္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္သူေတာ္စင္တို႔သည္ ဘုရားျဖစ္ေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ ပရိေဘာဂေစတီထိုက္ ေသာ ေဗာဓိပင္ကို ေရသြန္းေလာင္း ပူေဇာ္ၾကေလ့ရွိ၏။ ေဗာဓိပင္သည္ သဗၺညဳတၪဏ္ေတာ္ကိုရ၍ ဘုရား ျဖစ္ေတာ္မူရာဌာနျဖစ္ျခင္း၊ ဖြားဖက္ ေတာ္ ၇ ပါးတြင္ စာရင္း၀င္ျဖစ္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အေလးအျမတ္ထားကာ ေရသြန္းေလာင္းျခင္း အစဥ္အလာကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာ့႐ုိးရာ ၁၂ ရာသီပြဲေတာ္အနက္ ကဆုန္လ၌ ေညာင္ေရသြန္းပြဲေတာ္ကို ႐ုိးရာပြဲ ေတာ္အျဖစ္ အစဥ္အလာ သတ္မွတ္ ခဲ့ၾကသည္။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္သူေတာ္စင္တို႔ သည္ (၁) ဘုရားပြင့္ရာ ေဗာဓိအား ရည္မွန္းျခင္း (၂) ေရျပတ္ခ်ိန္တြင္ မညိဳးႏြမ္းေစလုိျခင္းဟူေသာ မြန္ျမတ္ သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွစ္ရပ္ျဖင့္ ေညာင္ေရသြန္းပြဲေတာ္ကို က်င္းပ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ေညာင္ေရသြန္းပြဲ ေတာ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားလက္ ထက္ေတာ္ကပင္ ရွိေနခဲ့ေၾကာင္း နိ ပါတ္ဇာတ္ေတာ္အရ သိရွိႏုိင္ေပ သည္။
ယင္းဇာတ္ေတာ္၌ ျမတ္စြာ ဘုရားသည္ (၁) သာရီရိကေစတီ (၂) ပရိေဘာဂေစတီ (၃) ဥဒ္ၵိႆက ေစတီဟူ၍ ေစတီသံုးမ်ဳိးရွိေၾကာင္း ႏွင့္ ေဗာဓိပင္ကို ပရိေဘာဂေစတီ တိုက္၍ ပူေဇာ္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။
ကိုယ္ေတာ္၏ အစိတ္ျဖစ္ေသာ ဓာတ္ေတာ္တို႔ကို ဌာပနာေသာ ေစ တီေတာ္သည္ သာရီရိက ေစတီမည္ ၏။ ဘုရားရွင္တို႔ အသံုးျပဳေတာ္မူ ေသာ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ သကၤန္း၊ သပိတ္ စသည့္ဘုရားအသံုးအေဆာင္တို႔ကို ဌာပနာေသာ ေစတီသည္ ပရိေဘာ ဂေစတီမည္၏။ ႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ မ်ားသည္ ဥဒ္ၵိႆက ေစတီမည္၏။
ထိုသံုးမ်ဳိးေသာ ေစတီတို႔တြင္ သာရီရိက ေစတီေတာ္ကို ငါဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ မျပဳလုပ္ႏုိင္၊ ဥဒ္ၵိႆက ေစတီႏွင့္ ပရိေဘာဂေစတီ ႏွစ္ပါးကိုမူ ျပဳလုပ္ႏုိင္သည္။ ဘုရား ရွင္တို႔ အသံုးျပဳေတာ္မူေသာ ေဗာဓိ ပင္ျမတ္သည္ ငါဘုရားသက္ေတာ္ ထင္ရွားရွိစဥ္ပင္ ေစတီမည္၏”ဟု မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့၏ဟု နိပါတ္ဇာတ္ ေတာ္၌ ေဖာ္ျပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒ္ၶ ဘာသာ၀င္တို႔သည္ ဘုရားပြင့္ရာကို ရည္မွန္းကာ ေညာင္ေရသြန္းေလာင္း ပူေဇာ္ၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ကဆုန္လ သည္ အပူလြန္ကဲၿပီး ေရျပတ္ခ်ိန္ျဖစ္ ၏။ အခ်ဳိ႕သစ္ပင္မ်ား၊ ပန္းပင္မ်ား ညိႇဳးႏြမ္းၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ေသေၾကပ်က္ စီးၾကသည္။
သို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ သည္ ေဗာဓိပင္မ်ား မညိႇဳးမႏြမ္းစိမ္း လန္းရွင္သန္ေစရန္ဟူေသာ ဆႏၵမြန္ ျဖင့္ အေမႊးနံ႔သာရည္ သို႔မဟုတ္ သန္႔ စင္ေသာ ေရတို႔ျဖင့္ သြန္းေလာင္း ပူေဇာ္ၾကျခင္းျဖစ္၏။
ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို လက္ခံယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား သည္ ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္းပြဲကို ပုဂံ၊ ပင္းယ၊ အင္း၀၊ ကုန္းေဘာင္ ေခတ္မ်ားမွ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ထိ ကဆုန္လ၏ ရာသီပြဲေတာ္အျဖစ္ အစဥ္အလာမပ်က္ က်င္းပၾကလ်က္ ရွိေပသည္။
ျမတ္မင္းလႈိင္
မွီျငမ္း
ဦးပညာသာမိ (မာဂဓီ-သာစည္) သင္တန္း နည္းျပဆရာေတာ္၏ အခါေတာ္ေန႔မ်ား
