အစ္ကို၏ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းကို၏ အဂၤလိပ္စာသင္တန္း ကြၽန္ေတာ့္ပညာရးမွာ ပံုမွန္ ေက်ာင္းမ်ားအျပ င္ အျခားသင္တန္း မ်ားလည္း အနည္းအက်ဥ္း တက္ဖူး ပါသည္။ သင္တန္းမ်ားကိုလည္း ေက်ာင္းဟုသေဘာထား၍ရမည္ ထင္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မိသားစု ရန္ကုန္မွာ အေျခခ်ၿပီးေနာက္ ကြၽန္ေတာ္ေက်ာင္းမေနရေသးပါ။ မ်က္စိအားနည္းသည့္အျပင္ က်န္းမာေရးလည္း မေကာင္းလွသည့္ အတြက္ အေမကေက်ာင္းလႊတ္ရ မည္ကို စိတ္မခ်ပါ။ အိမ္မွာပင္ စာဖတ္ရင္း အစ္ကိုကိုတင္ဦး၏ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းကို တက္ရပါ သည္။ ရြာမွာေနစဥ္ကပင္ အစ္ကို႔ကို ရန္ကုန္ကအေဒၚအိမ္ပို႔ၿပီး ေက်ာင္းတက္ခိုင္းသည့္အတြက္ အစ္ ကိုက ရန္ကုန္မွာေက်ာင္းတက္သည္။ ဗဟန္းၾကားေတာရလမ္းက အေဒၚ မိသားစု၏အိမ္မွာေနၿပီး ‘ဦးစၾကာ’ ဟုေခၚေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးဖြင့္လွစ္ သည့္ လြတ္ပညာသင္ေက်ာင္း မွာ တက္သည္။ ေက်ာင္းပိတ္၍ ရြာသို႔ျပန္လာခ်ိန္တြင္ အစ္ကိုက သူသင္ရေသာ အဂၤလိပ္စာမ်ား ကြၽန္ေတာ့္ကိုသင္ေပးသည္။
အဂၤလိပ္စာႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ အစ္ကိုကိုတင္ဦးသည္ ကြၽန္ေတာ္၏ လက္ဦးဆရာျဖစ္သည္။ အစ္ကိုသင္ရေသာ စာအုပ္မ်ား မွာ’Rapid Readers For Burma’ ဟုေခါင္းတပ္ၿပီး Reader one, Reader Two စသည္ျဖင့္ အဆင့္ လိုက္ ျပဳစုထားေသာ ဖတ္စာအုပ္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ရည္ ရြယ္ျပဳစုထားျခင္းျဖစ္သည္။ သ႐ုပ္ ေဖာ္ပံုမ်ားမွာ အိႏၵိယလူမ်ိဳးပံုမ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ ထူးျခားေနသည္။ A Fat rat. A cat ran. A Fat man စသည့္ ပုဒ္ကေလးမ်ားကို စဖတ္ရ သည္။ ကဗ်ာကေလးမ်ားလည္း ပါသည္။ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာ
One foot up and One foot up and one foot down. That’s the way to Rangoon town. Rangoon town Rangoon town, one foot up and one foot down ဟူ၍ျဖစ္ သည္။
အစ္ကို႔ဆရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက ထိုကဗ်ာကို ‘ေျခတစ္ဖက္ၾကြလို႔ ေျခတစ္ဖက္ခ်၊ ရန္ကုန္ သြားတဲ့ လမ္းပဲကြ။ ရန္ကုန္သြား ရန္ကုန္သြား၊ ေျခတစ္ဖက္ၾကြလို႔ ေျခတစ္ဖက္ ကိုခ်’ဟု ျမန္မာကဗ်ာ ပံုစံဘာသာ ျပန္ထားပါသည္။ သံၿပိဳင္ ဆိုရသည္ မွာ ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါသည္။ အစ္ကိုက ဖတ္စာအုပ္မွ အဂၤလိပ္စာ အေမးအေျဖေလ့က်င့္ ခန္းမ်ားလည္း လုပ္ခိုင္းသည္။ တစ္ခါတြင္ ‘Where is the crow?’ ဟူေသာ ေမးခြန္းကို ‘The crow on the tree’ဟု ကြၽန္ေတာ္ က ေျဖလိုက္မိသျဖင့္ အစ္ကိုက မင္း sentence က verb လည္းမပါဘူး။The crow is on the treeျဖစ္ ရမ်ာေပါ့’ ဟု ဆူသည္ကိုလည္း မွတ္မိ ေနပါသည္။ ရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ ထရန္စပို႔လမ္း (ယခုအာဇာနည္ လမ္း)က အစ္မအိမ္မွာ အစ္ကိုက လူငယ္ေတြစုၿပီး အဂၤလိပ္စာ သင္ေပးရာ ထိုသင္တန္းသို႔ ကြၽန္ေတာ္လည္း သြားတက္ပါသည္။ အဂၤလိပ္စာ အေရးအသား အေျခခံ ေတာ္ေတာ္ရသည့္အတြက္ အက်ိဳးရွိ ပါသည္။ သင္တန္းက သိပ္မၾကာ လိုက္ပါ။ အစ္ကိုအလုပ္ရသြားသျဖင့္ ဆက္မသင္ျဖစ္ေတာ့ပါ။ လက္ေရးတိုသင္တန္း ေနာက္ထပ္တက္ျဖစ္ေသာ သင္တန္းမွာ လက္ေရးတိုသင္တန္း ျဖစ္သည္။
‘လက္ေရးတို’ဆိုေသာ ေဝါဟာရကို ယခုေခတ္၏ လူငယ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိမည္မထင္ပါ။ လက္ေရးတိုဆိုသည့္အတိုင္း ေျပာေန ေသာ စကားကို အျပည့္အစံုတစ္ ထပ္တည္း လိုက္ၿပီးေရးမွတ္ႏိုင္ ေအာင္ အတိုေကာက္စာလံုးမ်ား ျဖင့္ တီထြင္ထားေသာ စာေရးနည္းျဖစ္ သည္ပါသည္။ ထိုေခတ္က တိတ္ရီ ေကာ္ဒါတုိ႔၊ ကက္ဆက္တုိ႔ အသံုးမ တြင္ က်ယ္ေသးပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ေဆြးေႏြးက် ေသာ စကားမ်ားကိုအျပည့္အစံု အတိအက် လိုက္မွတ္ႏိုင္ေအာင္ လက္ေရးတိုတတ္ကြၽမ္းေသာ ဝန္ ထမ္းမ်ားကို ႐ံုးမ်ားတြင္ ခန္႔ထား ေလ့ရွိပါသည္။ လက္ေရးတိုႏွင့္ လက္ႏွိပ္စက္တတ္လွ်င္ ႐ံုးေတြမွာ လက္ေရးတိုစာေရး၊လက္ႏွိပ္ စက္စာ ေရးအလုပ္ရဖို႔ လြယ္ကူသည္ဟု ေျပာၾကပါသည္။ ထိုစဥ္က ရန္ကုန္ မွာ လက္ႏွိပ္စက္သင္တန္း ေက်ာင္း ေတြဖြင့္ၿပီး သင္တန္းသားမ်ားကို လက္ခံသင္ၾကားေပးသည္။ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကလည္း သင္တန္း မ်ား ဖြင့္ေလ့ရွိသည္။ ဗဟန္း၊ၾကား ေတာရလမ္းရွိ ကြၽန္ေတာ္တို႔အိမ္ ေရွ႕နားက ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ေအာက္ထပ္မွာ ‘လူငယ္မ်ားညီ ၫြတ္တိုးတက္ေရးအသင္း’ ဟူေသာ ဆိုင္းဘုတ္တစ္ခုေပၚလာၿပီး ထိုအသင္းက လက္ေရးတို သင္တန္း ဖြင့္မည္ဟု ေၾကညာသည့္အတြက္ ကြၽန္ေတာ္လည္း စာရင္းေပးလိုက္ ပါသည္။
အိမ္တစ္အိမ္၏ ေအာက္ ထပ္မွာ သင္တန္းဖြင့္ၿပီး အသင္းအမႈ ေဆာင္လူငယ္မ်ားက သင္ၾကားေပး သည္။ သင္တန္းသား ၂ဝ ေလာက္ ရွိပါသည္။ ဆရာက ေရွ႕ကေျပာသြား ေသာ စကားကို လက္ေရးတိုျဖင့္ မီေအာင္လိုက္ေရးရသည့္ ေလ့က်င့္ ခန္းမ်ားလုပ္ရပါသည္။ သင္တန္းက လပိုင္းေလာက္သာ ၾကာပါသည္။ သင္တန္း တက္လိုက္ရသည့္အတြက္ လက္ေရးတိုကို တီးမိေခါက္မိရွိသြား ပါသည္။ စာနယ္ဇင္း၊ ေၾကာ္ျငာမ်ား တြင္ ‘သိန္းတစ္ရာ လက္ေရးတို လက္ႏွိပ္စက္သင္တန္း’ ေၾကာ္ျငာကို ၁၉၆ဝ ျပည့္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္အထိ ေတြ႕ေနရပါေသးသည္။ ျပည္ေထာင္စု စစ္ရဲတပ္ရင္း ၂၊ တပ္တြင္းေက်ာင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးေတာ္ ေသာ ‘ဘဘႀကီးဦးေမာင္တင္’ သည္ ျပည္ေထာင္စုစစ္ရဲတပ္ရင္း ၂ မွာ အရာခံဗိုလ္ရာထူးႏွင့္ တပ္တြင္းမူလ တန္းေက်ာင္းအုပ္တာဝန္ယူရသည္။ တပ္တြင္းမိသားစုမ်ား၏ သားသမီး ေဆြမ်ိဳးမ်ားကို လက္ခံသင္ၾကားေသာ ေက်ာင္းျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းအတူ တက္မည့္ အေဖာ္မ်ားလည္းရွိသျဖင့္ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွာ ထိုေက်ာင္းကို စတက္ရပါသည္။
ဘဘႀကီး ဦးေမာင္တင္ႏွင့္ ေဆြ မ်ိဳးနီးစပ္ေတာ္စပ္ေသာ မိသားစုမ်ား လည္း ၾကားေတာရလမ္းမွာ ေနၾက သည့္အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ ရြယ္တူ ေအာင္ေမာင္းတို႔၊ စိုးၾကည္တို႔ ေသာင္းေအးတုိ႔၊ သံေခ်ာင္းတုိ႔ႏွင့္ အတူ တေပ်ာ္တပါး ေက်ာင္းတက္ ၾကပါသည္။ ေက်ာင္းသြားသည့္ လမ္းေၾကာင္းက စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းသည္။ ေရႊတိဂံုေစတီအေရွ႕ မုခ္ (ဗဟန္းမုခ္)ေစာင္းတန္းမွ ဘုရား ရင္ျပင္ေတာ္သို႔တက္၊ အေနာက္မုခ္ (ႏွစ္ျပားတန္ေဆာင္းမုခ္)၊ ေစာင္း တန္းမွ ျပန္ဆင္း၊ ဦးဝိစာရလမ္းကို ေက်ာ္၊ ဦးဝိစာရကြက္သစ္ (ယခု ေတာ္လွန္ေရးပန္းၿခံ)ကို ျဖတ္၊ ျပည္လမ္းကိုကူး၊ သစ္ပင္အုပ္တစ္ အုပ္ၾကားထဲက ျဖတ္လိုက္လွ်င္
‘ျပည္ ေထာင္စု စစ္ရဲတပ္ရင္း ၂’သို႔ ေရာက္ပါၿပီ။ (ျပည္လမ္းႏွင့္ အလံု လမ္းေထာင့္၊ ယခုျပခန္းေတြ၊ ကုမၸဏီ႐ံုးခန္းေတြႏွင့္ စည္ကားေန သည့္ ေနရာျဖစ္မည္ ထင္ပါသည္။)တန္းလ်ားရွည္ပံု အေဆာက္အအံု တစ္ခုမွာ ဘဘႀကီး ဦးေမာင္တင္၏ တပ္တြင္းမူလတန္း ေက်ာင္းျဖစ္ ပါသည္။ အလံုလမ္းဘက္ဝင္းထပ္မွာ ျပည္ေထာင္စုစစ္ရဲတပ္ရင္း Second Battellion Union Military Police ဟု ေရးထိုးထား ေသာ ဆိုင္းဘုတ္ရွိသည္။ အတို ေကာက္ UMP (ယူအမ္ပီ)ဟုေခၚသည္။ ေက်ာင္းက သိပ္မမ်ား ပါ။
သူငယ္တန္းမွ စတုတၳတန္းအထိ အေယာက္တစ္ရာပင္မရွိပါ။ ဆယ္ဂဏန္းေလာက္သာရွိသည္။ ဘဘႀကီးဦးေမာင္တင္ကို ‘ဆရာႀကီး’ ဟု ေျပာင္း ေခၚရသည္။ ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာ၊ သခ်ၤာ တုိ႔သင္ေပးသည္ ကို မွတ္မိေနသည္။ တပ္ၾကပ္ႀကီး အဆင့္ရွိေသာ ဦးေဖခ်စ္ေခၚ ဆရာတစ္ေယာက္လည္း ရွိသည္။ ဖတ္စာသင္ရသည္။ သခ်ၤာအတြက္ အခ်က္မ်ားလည္း သင္ရသည္။ သင္တန္းသူ၊ မိန္းကေလးအနည္း အက်ဥ္းသာရွိသည္။ ေန႔လယ္ ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္မွာ တစ္နာရီက စားခြင့္ရသည္။ ေဘာလံုးကို ဘတ္ တံႏွင့္ ႐ိုက္ၿပီး ကြင္းပတ္ေျပးရသည့္ ကစားနည္းကို တေပ်ာ္တပါး ကစား ၾကသည္။ ညေနက်ေတာ့ လာလမ္းအ တိုင္းပင္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ အေနာက္မုခ္က ျပန္တက္ၿပီး အေရွ႕ မုခ္က ျပန္ဆင္းလွ်င္ အိမ္ျပန္ေရာက္ ပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ့္မွာ စတုတၳတန္း မေအာင္ျမင္ေသးသည့္အတြက္ စတုတÄတန္းပင္ ျပန္တက္ရသည္။ အင္းကန္ရြာႏွင့္ စတုတၳတန္းစာေမး ပြဲေျဖဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ရဲေဘာ္ျဖဴ ေခတ္ ျဖစ္သည့္အျပင္ ေအာင္လက္ မွတ္ေတြဘာေတြလည္း မရွိသျဖင့္ စတုတၳတန္းျပန္တက္ ရျခင္းျဖစ္ သည္။
ထိုႏွစ္အတြင္းမွာပင္ တပ္ရင္း က ေျမာင္းျမသို႔ ေျပာင္းရသည့္ အတြက္ ေက်ာင္းပါလိုက္ ေျပာင္းရ သည္။ ကြၽန္ေတာ့္ကို ဆရာႀကီး ဦးေမာင္တင္၏ လက္မွတ္ျဖင့္ စတုတၳတန္းေအာင္ ျမင္သည္။ (Passed the 4th Standard))ဟူ၍ ေရးသားထားေသာ စာပါသည္။ ေက်ာင္းေျပာင္း လက္မွတ္တစ္ေစာင္ ေပးခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က စတုတၳတန္းမွာ အတူ တက္ခဲ့သည့္သူငယ္ခ်င္းအခ်ိဳ႕၏ နာမည္ေတြကို မွတ္မိေနသည္။ ေအာင္ေမာင္း၊ ေငြထြန္း၊ ၾကင္ေမာင္၊ စံသိန္းတုိ႔ျဖစ္သည္။ အျခားသူငယ္ ခ်င္းမ်ားကို ျပန္မေတြ႕ရေတာ့ ေသာ္ လည္း ေမာင္စံသိန္းႏွင့္ အသက္ႀကီးမွ ျပန္ဆံုရသည္။ ေက်ာင္းမွာတုန္းက စစ္လြယ္အိတ္ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းတစ္လံုး ထဲမွာ စာအုပ္ေတြ ထည့္၍ ပခံုးမွာ လြယ္ၿပီး ေက်ာင္းလာေလ့ရွိ ေသာ သူ႔ပံုကို ျမင္ ေယာင္ေနသည္။ ျပန္ဆံု ေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပအေတြ႕ အႀကံဳေတာ္ေတာ္မ်ားသူ တစ္ ေယာက္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဝတၳဳတို ကေလးမ်ား၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေမာင္စံသိန္း(စိတ္ပညာ)၊ ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ ေရးေၾကာင္းသိရသည္။ သူ႔ဝတၳဳ တိုေပါင္းခ်ဳပ္ တစ္အုပ္ကိုပင္ ကြၽန္ေတာ္အမွာစာ ေရးေပးလိုက္ ေသးသည္။
မၾကာခဏ ဖုန္းဆက္၍ စကားေျပာၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ့္အိမ္ ကို သူႏွစ္ခါ၊ သံုးခါေရာက္သည္။ သူ႔အိမ္ကို သြားလည္မည္ စိတ္ကူးၿပီး မလည္ျဖစ္ေသးမီမွာပင္ သူ႔နာေရး ေၾကာ္ျငာကို သတင္းစာမွာ ေတြ႕ရ သည့္အတြက္ မ်ားစြာ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရသည္။ ထိုအခ်ိန္က ကြၽန္ေတာ့္ပညာ ေရးလမ္းေၾကာင္းမွာ အဖုအထစ္ ကေလးမ်ားရွိပါသည္။ ယူအမ္ပီ တပ္တြင္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းေျပာင္း လက္မွတ္ရေသာ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွာပင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရပ္ကြက္မွာ ‘ဗဟန္း အစိုးရအလယ္တန္းေက်ာင္း’ စဖြင့္ သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္မသိလိုက္ ပါ။ သိလွ်င္တစ္ဆက္တည္း ေက်ာင္း ဆက္တက္ရန္သာ ရွိပါသည္။ မသိ လိုက္၍ ထိုေက်ာင္းတက္ရမလို၊ သည္ေက်ာင္းတက္ရမလို ျဖစ္ေန ခ်ိန္တြင္ ကြၽန္ေတာ္ေက်ာင္းေျပာင္း လက္မွတ္ကို အစ္ကိုက ေဖ်ာက္ပစ္ လိုက္သည့္အတြက္ ေက်ာင္းႏွင့္ပို၍ အလွမ္းေဝးသြားပါသည္။ အိမ္ေရွ႕က ဗလစခ (ဗမာႏိုင္ငံ လူငယ္မ်ား အစည္းအ႐ံုးခြဲ)မွာ သတင္းစာေတြ၊ မဂၢဇင္းေတြ သြားဖတ္လိုက္၊ သူငယ္ ခ်င္းေတြႏွင့္ ကစားလိုက္လုပ္ေနစဥ္ ကစားေဖာ္သူငယ္ခ်င္း ေမာင္စိန္ ၫႊန္႔က ‘ကန္ေတာ္ႀကီး ျမဴနီစီပယ္ ေက်ာင္း’ ေခၚ သူတုိ႔ေက်ာင္းမွာ ဆက္တက္ဖို႔ အႀကံေပးသည့္အတိုင္း ဆက္တက္ရာမွ ကြၽန္ေတာ္၏ ပညာ ေရးလမ္းေၾကာင္း ျပန္ဆက္မိသြား ပါသည္။
ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ)