ေရႊပလႅင္ေမွာ္ေစတီသည္ ျပည္ၿမိဳ႕ နဝင္းရပ္ကြက္၊ ေရႊကူရပ္ကြက္၊ ေက်ာင္းအုိး ရပ္ကြက္ ၃ ခု၏ နယ္စပ္အနီး ဧရာဝတီျမစ္ ကမ္းပါးတြင္တည္ရွိ၏။ ျမစ္အ ေနာက္ဘက္ကမ္းမ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္တြင္ ေရႊဘုံ သာမုနိဘုရားႏွင့္ အေနာက္ယြန္းယြန္း တြင္ဖိုး ဦးေတာင္ႏွင့္ ဧရာဝတီ၏ စတုတၳ ျမစ္က်ဥ္း တုိ႔ရွိ၏။
ဒြတၱေပါင္မင္းႀကီး၏ မိဖုရား ပန္ထြာ မင္းသမီး(သုိ႔မဟုတ္) ဗိႆႏုိးမင္းသမီးမွ သာသနာေတာ္ႏွစ္ (၁၂၇)ခု၊ ဘီစီ (၄၁၇) ခုႏွစ္တြင္တည္ထားခဲ့သည္ဆုိေလ၏။ ေစတီ ေတာ္အတြင္း ဆံေတာ္ေလးဆူကိန္းဝပ္ပူေဇာ္ ခံခဲ့သည္။ ေရႊေရာင္အဆင္းရွိ ေက်ာက္ပလႅင္ ႏွစ္ခု၊ ဘုရားရွင္၏ ဓာတ္ေတာ္၁ဝ၈ ဆူကို ထည့္သြင္း ဌာပနာခဲ့၏။ ဘုရား၏ ဘဲြ႕ေတာ္ အားလည္း “ေရႊပလႅင္ေမွ်ာ္” ဟု ဆက္ကပ္သမုတ္ခဲ့၏။ ကုိလုိနီေခတ္တြင္ ေရႊပလႅင္ေမွာ္ဟု ေခၚေဝၚလာၾကရာမွ ‘ေရႊပ လႅင္ေမွာ္ေစတီ’ ဟု ယေန႔ခ်ိန္ထိ တြင္ခဲ့ေလ၏။
ေစတီေတာ္အား သကၠရာဇ္ ၈၁ ခုတြင္ ျပည့္ရွင္သီဟသူ (သတုိးသီဟ ဓမၼရာဇာ)၊ ျပည္ ဘုရင္မင္းႀကီးမ်က္ႏွာရွည္(သကၠရာဇ္ ၇၃၉-၇၅ဝ)၊ ဆင္ျဖဴရွင္သတုိးမင္းေစာ(၈၄၄-၈၈၈)၊ သတုိးဓမၼရာဇာ (၉၁၃-၉၅ဝ)၊ အင္းဝ ေညာင္ရမ္းမင္းသားလတ္ သာလြန္မင္း (သိရီသုဓမၼရာ ဇာမဟာစိမတိ) (၉၉ဝ- ၁ဝ၁ဝ)၊ ဗဒုံမင္းေခၚဘုိးေတာ္ဘုရား (၁၁၄၃-၁၁၈၁)၊ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး၏ စတုတၳ သားေတာ္ႏွင့္ မင္းမိဖုရားအဆက္ဆက္မွ ျပဳ ျပင္မြမ္းမံထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကေၾကာင္း မွတ္တမ္း မ်ားအရ သိရ၏။
၁၈၅၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ ၉ ရက္ ျပည္ၿမိဳ႕ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္သုိ႔ က်ေရာက္ ခဲ့ခ်ိန္တြင္ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားရဟန္း ရွင္ လူအေပါင္းမွထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ ၾက၏။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ေလျပင္းတုိက္ခုိက္ မႈေၾကာင့္ မူလထီးေတာ္ပိႏၷဲတုိင္မွက်ိဳးျပတ္၍ စိန္ဖူး ေတာ္၊ ငွက္ျမတ္နားအပါအဝင္ ထီးေတာ္ ေျမခ ခဲ့ရ၏။ ေဂါပကအဖြဲ႕ႏွင့္အလွဴရွင္မ်ား စုေပါင္း ၿပီး ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ထီးေတာ္အသစ္ျပန္လည္ဆက္ကပ္ လွဴဒါန္း ျခင္း၊ ႏုိဝင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ေရႊ သကၤန္း ကပ္လွဴၿပီးစီးျခင္းအတြက္ ေရစက္ သြန္းခ် အႏုေမာဒနာျပဳခဲ့ၾက၏။ သုိ႔ပါ၍ ျပည္ၿမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ရွိပါက သာယာလွပသည့္ ဧရာဝတီ ျမစ္ကမ္းနံေဘး တြင္တည္ရွိၿပီးလွပသည့္ ႐ႈခင္းမ်ားခံစားႏုိင္၊ ျမစ္ေလႏုေအးေအးကုိ ႐ွဴရႈိက္ရင္းေရႊပလႅင္ေမွာ္ေစတီေတာ္ျမတ္အား ၾကည္ညိဳသဒၶါပြားဖူးေျမာ္ႏုိင္ၾကပါေၾကာင္း ႏႈိးေဆာ္လုိက္ရပါသည္။
ႏုိင္ထြန္း(TGI)