Book-worm ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္ ေ၀ါဟာရကို အဂၤလိပ္ဘာသာမတတ္ တစ္ေခါက္တတ္တဲ့သူမ်ားေတာင္ ျမန္မာအဓိပၸာယ္နဲ႔ သိရွိနားလည္ၾက ပါတယ္။ ျမန္မာပညာရွိမ်ားက အဲ သည္ ‘စာအုပ္ပိုး’ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္ေ၀ါ ဟာရကို ‘စာၾကမ္းပိုး’လို႔ လွလွပပ ျပန္ဆုိေပးၾကပါတယ္။ ေက်းဇူးအထူး တင္ရွိေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ား။
Book-wormမွာ အဓိပၸာယ္ ၂ မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ပထမ အဓိပၸာယ္က စာအုပ္ႀကိဳ စာအုပ္ၾကားထဲမွာ တြယ္ ကပ္ေနၿပီး စကၠဴကို စားသံုးၾကတဲ့ ကပ္ပါးပိုးမႊားေတြပါ။ ပိုးဟတ္ေခါင္း ေဆာင္တဲ့ အင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ဳိးစံုပါ ပဲ။ ဒင္း(သင္း)တို႔ကို ကၽြႏု္ပ္က နာဇီ ေခါင္းေဆာင္ဟစ္တလာထက္ ေတာင္ မုန္းပါေသးဗ်ား။ ေနာက္ အဓိပၸာယ္တစ္မ်ဳိးကေတာ့ စာအုပ္ပံု ထဲမွာ ေခါင္းစိုက္ေနတဲ့ စာၾကည့္ တုိက္ထဲမွာ အခ်ိန္ျဖဳန္းတဲ့ စာအုပ္ ျမင္ရင္ အငန္းမရ လွန္ေလွာဖတ္႐ႈ ရမွေက်နပ္တဲ့ သူႀကိဳက္တဲ့ ရသေတြ႕ တဲ့စာအုပ္ဆိုရင္ ထမင္းေမ့ ဟင္းေမ့ ဖတ္႐ႈေနတတ္တဲ့ စာဖတ္စာမွတ္ႏွံ႔ စပ္တဲ့လူမ်ဳိးကိုလည္း စာၾကမ္းပိုးလို႔ သမုတ္ၾကတယ္ခင္ဗ်။
ကၽြႏု္ပ္အလိုအရ ‘စာၾကမ္းပိုး’ ဆုိတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို မႀကိဳက္လွဘူး။ ဘ၀င္မက်ဘူး။ ႏွလံုးမေတြ႕ဘူးဗ်။ ဘာေၾကာင့္ဆုိ ‘စာ’နဲ႔ ‘ၾကမ္းပိုး’တြဲ လိုက္လို႔ပါ။ စာဆုိတာ ျမင့္ျမတ္သန္႔ စင္တဲ့ လူသားရဲ႕ အၫြန္႔အဖူးဖန္တီး မႈမဟုတ္လား။ ၾကမ္းပိုးဆုိတာက အႀကိဳအၾကားမွာေနၿပီး အခြင့္အေရး ရတာနဲ႔ လူ႔ေသြးကို စုပ္သူတဲ့ ေသြး စုပ္ဖုတ္ေကာင္ကပ္ပါး မဟုတ္လား ဗ်။
ျမန္မာစာေပဟာ …ေ၀ါဟာ ရႂကြယ္၀လွေပမယ့္ အဂၤလိပ္ဘာသာ Book-wormကို အဓိပၸာယ္ဖလွယ္ ရာမွာေတာ့ ‘စာၾကမ္းပိုး’၊ ‘စာပိုး’ ေလာက္နဲ႔ပဲ ေက်နပ္ၾကရပါတယ္။ ‘စာ႐ူး’ဆုိတဲ့ အသံုးအႏႈန္းရွိေသး တယ္။ စာ႐ူးကေတာ့ စာၾကမ္းပိုးနဲ႔ မတူပါဘူး။ စာ႐ူးကေတာ့ စာေပမွန္ သမွ်ကို နားလည္သည္ျဖစ္ေစ …။ နားမလည္သည္ျဖစ္ေစ။ ခံစားရင္ခုန္ ရသည္ျဖစ္ေစ …ခံစားမႈမေတြ႕၊ ရင္ထဲမွာ ဗလာသက္သက္ပဲ က်န္ ရစ္သည္ျဖစ္ေစ စာအုပ္နဲ႔ မ်က္ႏွာ မခြာဘဲ စာၾကည့္ စာဖတ္ေနတတ္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ဳိးရွိေသး သဗ်။ သူႀကိဳက္တဲ့စာသား၊ စာပိုဒ္ ေတြကို အလြတ္က်က္ၿပီး၊ အၿမဲတည္း မွတ္မိေနေအာင္ ႀကိဳးစားတတ္တဲ့ စာ႐ူးတစ္မ်ဳိးပါပဲ။ လိုအပ္ရင္သူက ‘နပိုလီယန္က ဘယ္လုိေျပာခဲ့တာ၊ ရွိတ္စပီးယားက ဘယ္္လိုေျပာခဲ့တာ” ဆုိၿပီး လူထူထူၾကားမွာ တံေထြးတစ္ ဖြားဖြားနဲ႔ ဘုိလိုတတ္ေၾကာင္း ႂကြား ေတာ့တာပဲ။ သူကိုးကားတဲ့အထဲမွာ ဘဘမႈိင္းရဲ႕စာေတြ၊ စေလဦးပုညရဲ႕ စာေတြ မပါတာေတာ့ ဒီသတၱ၀ါဟာ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ရွင္သန္ထက္ျမက္မႈ မရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပတာပဲလို႔ ကၽြႏု္ပ္ ထင္ျမင္ပါတယ္။
ျမန္မာစာေပသမုိင္းမွာ ‘စာပိုး’ ဘြဲ႕အပ္ႏွင္းႏုိင္တဲ့ ထူးျခားတဲ့ပုဂ္ၢိဳလ္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အညတရဘ၀တုန္းက စာတုိေပစကေလးေတြ စုေဆာင္းမွတ္ သားတတ္လြန္းလို႔ အရပ္သားငတံုး ေတြက အထင္မႀကီးဘဲ ‘စာတုိ ငညိဳ’ လို႔ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။ စာတိုေပစစု ေဆာင္းမွတ္သားရာမွာ လံု႔လ၀ီရိယ ႀကီးမားလြန္းလို႔(အမွတ္မထင္)ဘုရင္ နဲ႔ ေတြ႕ဆံုၿပီး စာေပေရးရာထုတ္ေဖာ္ တင္ျပမႈလုပ္ျပႏုိင္တဲ့အခါ ‘၀န္ဇင္း မင္းရာဇာ’ဆိုတဲ့ ဘြဲ႕မည္ရည္နဲ႔ သူ ေကာင္းျပဳခံရပါတယ္။ ထင္ေပၚလို႔ စင္ေတာ္က ေကာက္တာမ်ဳိးပ ခင္ ဗ်ာ။ ဒါေၾကာင့္ေရွးလူႀကီးမ်ားက စာ ေပသမားေတြကို အမ်ဳိးအစားခဲြျခား တယ္။ စာဖတ္အားသန္သူ၊ စာခ်ည္း ကုန္းဖတ္ေနတဲ့သူကို ‘စာဖတ္’တဲ့။ စာတိုငညိဳလို အမွတ္အသားေကာင္း တဲ့သူကိုက်ေတာ့ ‘စာမွတ္’တဲ့။ ကၽြႏု္ပ္ ရဲ႕ အသိထဲမွာ ‘စာမွတ္’တစ္ေယာက္ ရွိတယ္။ အဲသည္ဘိုးေတာ္က သူ႔အ ေဖရဲ႕ ေမြးေန႔ကိုသာ မသိတယ္။ နပို လီယန္ရဲ႕ ေမြးေန႔၊ လီနင္ရဲ႕ ေမြးေန႔၊ ေမာ္စီတံုးရဲ႕ ေမြးေန႔ေတြကို အကုန္ အလြတ္ရတယ္။
”ေမာင္ရင္ ေတာ္ပါတယ္။ ခ်ီး က်ဴးေလာက္ပါတယ္။ ကမၻာ့ေခါင္း ေဆာင္ႀကီးမ်ားရဲ႕ ေမြးေန႔မ်ားစြာကို မွတ္မိတာ နည္းနည္းေနာေနာ လံု႔လ မွ မဟုတ္ဘဲဗ်ာ”လို႔ ကၽြႏု္ပ္က အူမပါ ဘဲ ခ်ီးေျမႇာက္စကားေျပာေတာ့ ဘိုး ေတာ္က ၿပံဳးေတာ္မူတယ္။
”ႏုိ႔ေပတဲ့၊ ေမာင္ရင္ဟာ ကိုယ့္ ေမြးဖခင္ ေက်းဇူးရွင္ရဲ႕ ေမြးေန႔ကို မသိတာေတာ့ အဓိကအားနည္းခ်က္ ပဲ”လို႔ ကၽြႏု္ပ္က အျပစ္တင္လိုက္တဲ့ အခါ ဘိုးေတာ္မၿပံဳးေတာ့ဘူး။
”ကိုယ့္ဖခင္ရဲ႕ ေမြးေန႔ကို မသိ တာ က်ဳပ္မွာ အျပစ္မရွိဘူးဗ်။ က်ဳပ္ က မိဘမဲ့ေဂဟာမွာ ႀကီးျပင္းလာတဲ့ ေကာင္။ အေဖလည္း သိစရာမလို အေမလည္း သိစရာမလို၊ ေဆြမ်ဳိး လည္း မရွိ။ (ကဲ) ဘယ့္ကေလာက္ ေကာင္းတဲ့ ဘ၀အခြင့္အေရးတုန္း”
ကၽြႏု္ပ္တို႔ စာေရးဆရာမ်ားမွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တာကေတာ့ အတတ္ ပါ (စာဖတ္၊ စာမွတ္၊ စာတတ္) အဂၤါ သံုးရပ္စလံုးနဲ႔ ျပည့္စံုဖို႔ပါ။ စာဖတ္ ေန႐ုံနဲ႔ မၿပီးဘူး။ ဖတ္႐ႈတဲ့စာေပကို မွတ္သားႏွလံုးသြင္းရဦးမယ္။ ဒါနဲ႔ မၿပီးေသးဘူး။ စာေပရဲ႕ အတိမ္အ နက္ကို ေထာက္႐ႈေ၀ခဲြႏုိင္တဲ့ ၪဏ္ ပညာရွိမွ ‘စာတတ္’ဆိုတဲ့ အဂၤါနဲ႔ ညီ ၫြတ္မွာ။ (အင္း) အတတ္က်ဴးၿပီး ဘီ လူးျဖစ္တတ္လြန္းလို႔ စာတတ္ေတြ ျငင္းၾကခုန္ၾကတာ နားၿငီးလွပါၿပီဗ်ာ။ ဒါကိုေတာင္ စာတတ္ႀကီးမ်ားက No antagonism, no progress ပဋိ ပကၡမရွိရင္ တိုးတက္မႈမရွိလို႔ ခန္႔ခန္႔ ႀကီး မိန္႔ေတာ္မူတက္ၾကေသးတာ။
ကၽြႏု္ပ္လည္း ငယ္စဥ္ကေတာ့ ”ကိုယ္ဘာျဖစ္လို႔၊ ဘာျဖစ္ေနမွန္း” မသိခဲ့ပါဘူး။ စာဖတ္တဲ့အရြယ္က တည္းက စာအုပ္ေတြ မည္းမည္းျမင္ ရာ ေလွ်ာက္ဖတ္တာ။ ေရႊဥေဒါင္း လည္း ဖတ္တာပဲ။ စုန္း၊ ကေ၀သရဲ တေစၦဆရာႀကီး ‘ျမစၾကာ’ရဲ႕ ၀တၱဳ ေတြလည္း ဖတ္တာပဲဗ်။ အမွန္ေတာ့ ၁၀ ႏွစ္သား အရြယ္ကတည္းက ကၽြႏု္ပ္ဆီမွာ ‘စာပိုး’၀င္ေနခဲ့တာ။ ပိုး မွ ႐ုိး႐ုိးပိုးမဟုတ္ေခ်ဘူး။ ‘စာေပဗုိင္း ရပ္ႀကီး’ခင္ဗ်။ အခုအသက္ ၇၀ နား နီးတဲ့အထိ ကၽြႏု္ပ္ခံေနရတာကိုသာ ၾကည့္။
အသက္ ၁၂ ႏွစ္သားေလာက္ မွာ ကၽြႏု္ပ္ဟာ စာေရးဆရာ ‘ေမၿမိဳ႕ ေမာင္’ဆိုသူေရးတဲ့ ‘ဘဘေမတၱာ’ဆို တဲ့၀တၱဳစာအုပ္ပါးပါးကေလးတစ္ အုပ္ကို ရင္တစ္ခုန္ခုန္နဲ႔ ဖတ္ေနသ ဗ်။
အဲသည္တုန္းမွာ ေမြးသဖခင္ ေက်းဇူးရွင္ႀကီးေရာက္လာၿပီး ”ဘာ စာအုပ္တုန္းကြ”လို႔ ေျပာရာက ေျပာ ေျပာဆုိဆုိ စာအုပ္ကို လုယူလိုက္ပါ တယ္။ စာအုပ္အဖံုးကို ၾကည့္ၿပီး
”ဟာ …ကိုယ့္ေျမးအရြယ္ ေကာင္မကေလးကို အဘိုးႀကီးက ဖက္ထားပါကလား”လို႔ အေဖက ေရ ရြတ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ စာအုပ္ကို ဖြင့္ တဲ့ၿပီး ဟိုလွန္သည္ေလွာနဲ႔ ေလွ်ာက္ ဖတ္တယ္။ အေဖ့မ်က္ႏွာႀကီးနီလာ ၿပီ။ ကၽြႏု္ပ္လည္း မေျပးရဲပါဘူး။ အေဖက ကၽြႏု္ပ္ထက္ အေျပးသန္ တာကိုး။
”ဒါ …ညစ္တီးညစ္ပတ္ စာ အုပ္ႀကီးပဲကြ။ ဒါမ်ဳိးကို ဖတ္တဲ့ေကာင္ ကို ဆံုးမရမယ္ကြ ..လာေလေရာ့ ..”ကၽြႏု္ပ္ရဲ႕ ဇက္ပိုးပူခနဲျဖစ္သြား ပါတယ္။ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲခဲ့ရတာက ေတာ့ အေဖက စာအုပ္ကို ဆဲြဆုတ္ လိုက္လို႔ပါ။
ကၽြႏု္ပ္ဖခင္ႀကီးရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ ၀ါဒ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ‘စာပိုး’ က ေအာင္ျမင္ေနတာ ကေန႔အထိပါပဲ။ ကၽြႏု္ပ္ကလည္း အသက္ထက္ဆံုး ‘စာပိုး’ကို ကၽြႏု္ပ္ရဲ႕ ႏွလံုးသည္းပြတ္ ထဲမွာ ယုယုယယ သိမ္းဆည္းထားမွာ ပါခင္ဗ်ား။ ။
ၾကဴးႏွစ္