ကမၻာေက်ာ္ ပတၱျမားေျမ မိုးကုတ္ ၿမိဳ႕မွာ ရွမ္း၊ ပေလာင္(တအာင္း)၊ လီဆူအပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားေပါင္း စုံ ေအးခ်မ္းသာယာ အတူတကြေနထိုင္ ၾကတဲ့ၿမိဳ႕ေလးျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ ပတ္လည္ဝိုင္းလ်က္ရွိၿပီး အထပ္ျမင့္ အေဆာက္အအုံေတြနည္းပါးတဲ့ မိုး ကုတ္ၿမိဳ႕ရဲ႕အလွဟာ ေတြ႕ျမင္ရသူတို႔ အတြက္ အံ့အားသင့္စရာေနခ်င္စ ဖြယ္ၿမိဳ႕ေလးျဖစ္ပါတယ္။ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ ႏွစ္ ၈ဝဝ ျပည့္ပြဲေတာ္ႀကီးကို မတ္လ ၂၉ – ၃ဝ -၃၁ ရက္ေန႔မွာ သံုးရက္ တိုင္တိုင္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ မိုး ကုတ္ၿမိဳ႕ႏွစ္ ၈ဝဝ ျပည့္အထိမ္း အ မွတ္အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ေၾကး႐ုပ္တုကို ၿမိဳ႕လယ္အင္းေဘးမွာ စိုက္ထူသြားမွာျဖစ္ၿပီး အႏုပညာရွင္ မ်ားရဲ႕ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲမ်ား၊ စာေပပြဲေတာ္ မ်ားနဲ႕ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ားကို စည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာက်င္းပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္က ပတၱျမားေျမအေၾကာင္း ျမန္မာ့ပတၱျမားကို ဘယ္အခ်ိန္ ကစလို႔ တူးေဖာ္လုပ္ကိုင္လာခဲ့တာ ဘယ္သူမွမသိခဲ့ပါဘူး။ ကမၻာေပၚမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ သီရိလကၤာ(သီဟိုဠ္) ႏွစ္ႏုိင္ငံမွာသာ ပတၱျမားထြက္ခဲ့ပါ တယ္။ အဲဒီႏွစ္ႏုိင္ငံအနက္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ပတၱျမားပိုမိုထြက္ရွိ႐ံုသာမ က ျမန္မာ့ပတၱျမားဟာ သီရိလကၤာမွ ပတၱျမားထက္မ်ားစြာ ပိုလို႔အရည္ အေသြး ေကာင္းမြန္ပါတယ္။
ဒါ ေၾကာင့္ ကမၻာအရပ္ရပ္ရွိ ေရွးဘုရင္ မ်ားရဲ႕ ပတၱျမားရတနာမ်ားမွာ ျမန္ မာ့ပတၱျမားမ်ား မုခ်ပါဝင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ပတၱျမားတူးေဖာ္လာခဲ့တာ အႏွစ္ေထာင္ခ်ီရွိေနၿပီလို႔ ေကာက္ ခ်က္ခ်ႏုိင္ပါတယ္။ ေရွးအခါက ပတၱျမားေျမကို သြားလာဖို႔ လွည္းလမ္းပင္မရွိေသး ဘဲ လားဝန္တင္မ်ားနဲ႔သာ ခက္ ခက္ခဲခဲသြားလာရပါတယ္။ လမ္းခရီး မွာလည္း အႏၲရာယ္မ်ားလွၿပီး လူ အသြားအလာအေရာက္အေပါက္ နည္းတာေၾကာင့္ ပတၱျမားေျမနဲ႔ ေျမ ျပန္႔ေဒသမ်ားဟာ တသီးတျခားစီလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
အခုေတာ့ သြားလာ မႈလမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေကာင္း မြန္တာေၾကာင့္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕နဲ႔ ေျမျပန္႔ ေဒသဟာ အခ်ိန္ခဏအတြင္း လြယ္ ကူစြာသြားလာေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ပတၱျမားတြင္းမ်ား အ ေၾကာင္း ေရွးဦးစြာသိရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျခား သားမ်ားမွာ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ တယ္လုိ႔သိရပါတယ္။ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး ေတြဟာ ခရစ္ တစ္ဆယ့္သံုးရာစုႏွစ္ ေလာက္မွစၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေတာင္ ပိုင္း ယူနန္နယ္ဘက္မွတစ္ဆင့္ ဗန္း ေမာ္၊ မိုးမိတ္၊ မိုးကုတ္နယ္မ်ားကို အဆင့္ဆင့္ေရာက္ရွိလာၾကပါတယ္။ သူတို႔ယူေဆာင္လာတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ထြက္ပစၥည္းမ်ားကို ပတၱျမားေက်ာက္ နဲ႔ လဲလွယ္ေရာင္းဝယ္ၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးတုိ႔ဟာ ေက်ာက္စိမ္းကို ပိုမိုႏွစ္သက္မက္ေမာၾကတဲ့အတြက္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပတၱျမားေျမကို အလာနည္းသြားေၾကာင္း သိရပါ တယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွသာ ေပၚတူဂီ ခရီးသြားမ်ားနဲ႔ ဥေရာပမွ ခရီး သြားမ်ားက ပတၱျမားထြက္ရွိရာ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕အေၾကာင္းကို သိရွိၿပီး ႏွစ္အလိုက္ေရာက္ရွိလာေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ သကၠရာဇ္ ၉၅၉ ခု၊ ေတာ္သ လင္းျပည့္ေက်ာ္ ၁၂ ရက္ေန႔၊ ရတ နာပူရတြင္၊ ေရႊဝၿမိဳ႕ႀကီး တည္ေတာ္ မူပါသည္။ မိုးကုပ္က်ပ္ျပင္သည္။ ရတနာတမည္ျဖစ္သည္။ ေရႊဝၿမိဳ႕ ႀကီး အဝင္အပါျဖစ္ေစရမည္။ မိုး မိတ္ ေစာ္ဘြားစီရင္စုျဖစ္သည္။ မိုးကုတ္က်ပ္ျပင္ကို ႏႈတ္ယူရမည္။ မိုးကုတ္က်ပ္ျပင္အစား တေကာင္း ၿမိဳ႕ကို အရံအကာႏွင့္တကြ အပ္ေတာ္ မူသည္။ မိုးမိတ္ၿမိဳ႕က သိမ္းေစ၊ မိုးကုပ္က်ပ္ျပင္မွာ ေရႊဝၿမိဳ႕ႀကီးတည္ ရာ ရတနာတမည္ဝင္ေစ။ ေက်ာက္ တူးအႀကီး ငယ္သားအဝင္အပါတို႔ကို ဝန္တို႔က စာရင္းခ်ယူ၍ ေရႊတုိက္ ေတာ္သြင္းရမည္။ မိုးမိတ္ၿမိဳ႕က မခန္႔ မထားႏွင့္၊ ႏႈတ္ေတာ္မူသည္။ တ ေကာင္းၿမိဳ႕ကို အစားလဲေတာ္မူ၍၊ အပ္ေတာ္မူေလၿပီးသည္။ ေရႊဝၿမိဳ႕ ႀကီးတြင္ ထမ္းရြက္ေစ။ သကၠရာဇ္ ၉၅၉ ခုသီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၅ ရက္ေန႔နာခံေတာ္ေျပာ့ႀကီးမွဴး။ အထက္ပါ မွတ္တမ္းအရ ပတၱျမားေျမဟာ မိုးမိတ္ေစာ္ဘြားပိုင္ မွ ျမန္မာမင္းက တုိက္႐ုိက္အုပ္ ခ်ဳပ္တဲ့ ျမန္မာပိုင္နယ္ျဖစ္လာရပါ တယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာမင္းမ်ားလက္ ထက္က ပတၱျမားေျမအေၾကာင္း အ ခ်က္အခ်ိဳ႕သာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿဗံဳးေဆးရျခင္းအေၾကာင္း ၿဗံဳးမ်ားကို ေဆးဖို႔ ေရကိုေခ်ာင္း မ်ားမွတစ္ဆင့္ ေျမာင္းငယ္မ်ား သို႔ မဟုတ္ ဝါးလံုးနဲ႔ သြယ္ယူရပါတယ္။ ေက်ာက္မ်ားနဲ႔စီၿပီး ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေရပန္းခြက္ေခၚ ခ်ဳိင့္တိမ္ထဲမွာ ၿဗံဳးမ်ားကို ထည့္ၿပီးသြယ္ယူလာတဲ့ ေရနဲ႔ ေပါက္ျပားကိုအသံုးျပဳကာ ေမႊ ေႏွာက္ရပါတယ္။ ေရပန္းခြက္ထဲမွာ ၿဗံဳးမ်ားကို ေရနဲ႔ေမႊေႏွာက္ေနစဥ္ ေက်ာက္တံုး ေက်ာက္ခဲႀကီးမ်ား ေတြ႕ပါက ဖယ္ ရွားၿပီး တြင္းေဘးမွာ စုပံုထားပါတယ္။ ၿဗံဳးအတြင္းရွိ ေသးငယ္ေပါ့ပါးတဲ့ အနည္အႏွစ္နဲ႔ ေက်ာက္မႈန္ေျမမႈန္ မ်ားကိုမူ ေရနဲ႔ေမ်ာပါသြားတဲ့အထိ ေမႊေႏွာက္ရပါတယ္။ ေလးလံတဲ့ ေက်ာက္စရစ္ခဲနဲ႔ ရတနာမ်ားကို ေတာေပါက္ျပားျခစ္ယူၿပီး ဇလုတ္ တြင္းသို႔ ဆဲြခ်ရပါတယ္။ မ်က္စိလွ်ံၿပီး မေတြ႕လိုက္တဲ့ ရတနာမ်ားကို သဲဖတ္အတြင္းမွာ လက္နဲ႔ယက္ၿပီး ထပ္မံရွာေဖြျခင္းကို သဲဖတ္ရွာတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ တစ္ဖန္ဇလုတ္မွ တစ္ဆင့္ေမ်ာပါ သြားတဲ့အနည္မ်ား၊ ၿဗံဳးမ်ားကို ေျမာင္းၿမီးအဖ်ားပိုင္းမွာ ပုတ္ေတာ နဲ႔ က်ံဳးၿပီးေဆးေၾကာျခင္းကို ခနဲ ေဆးသည္ဟု ေခၚၾကပါတယ္။ ခနဲ ေဆးျခင္းအလုပ္ကို အစဥ္အလာအား ျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသာျပဳလုပ္ၾက ပါတယ္။
ေက်ာက္တြင္းတူးေဖာ္ပံုအမ်ဳိးမ်ဳိး ၿဗံဳးကိုေတြ႕ရတဲ့ေနရာ၏ ေျမ ျပင္လကၡဏာကိုလုိက္ၿပီး ေက်ာက္ တြင္းတူးေဖာ္နည္းမ်ား ကြဲျပားသြား ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူရဲ႕ ခြန္ အားနဲ႔ ကြၽမ္းက်င္မႈကိုအသံုးျပဳ၍ တူးေဖာ္ရတဲ့ လက္တြင္းမ်ားမွာ ေျမ မ်က္ႏွာျပင္ရဲ႕ ပံုသဏၭာန္ကိုလိုက္ၿပီး လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ ကြဲျပားသြားပါ တယ္။
ထုခဲြျခင္း ထံုးေက်ာက္သားမ်ားမွာ တြယ္ ကပ္ေနတဲ့ေက်ာက္မ်ားကို တူနဲ႔ ထုခြဲၿပီး ေကာ္ထုတ္ယူပါတယ္။ အဲဒီ နည္းဟာ အလြန္ေရွးက်တဲ့အျပင္ ေက်ာက္မ်ားကို နာေစတဲ့အတြက္ အခုအခါမွာ အဲဒီနည္းကို အသံုးမျပဳ ၾကေတာ့ပါဘူး။
ေျမတြင္းတူးေဖာ္ျခင္း ဒီနည္းက ခ်ဳိင့္ဝွမ္းမ်ားမွာ လုပ္ ကိုင္တဲ့နည္းျဖစ္ပါတယ္။ တြင္းမ်ားကို ေျမေအာက္ရွိ ၿဗံဳးသားမ်ားေတြ႕ရတဲ့ ေနရာအထိနက္႐ႈိင္းေအာင္ တူးေဖာ္ ရပါတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ တူးေဖာ္တဲ့ တြင္းမ်ားမွာ သံုးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ယင္း တို႔မွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါတယ္။
၁။ တြင္းလံုး
၂။ ေလးပင္တြင္း
၃။ ကိုးပင္တြင္း
တြင္းလံုး ေျမနိမ့္ခ်ဳိင့္ဝွမ္းအတြင္း လူတစ္ ေယာက္ ဝင္ဆံ့ႏုိင္႐ုံမွ် ေျမတြင္းတူး ေဖာ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေျမရဲ႕ တြင္းဝ၊ တြင္းေပါက္ရဲ႕ ပံုသဏၭာန္ မွာ စက္ဝိုင္းပံုရွိပါတယ္။ အဲဒီတြင္း လံုးမ်ားကို ေျမေအာက္ရွိ ၿဗံဳးသားမ်ား တဲ့အနက္ကို ေရာက္တဲ့တုိင္ေအာင္ တူးေဖာ္ရပါတယ္။ ၿဗံဳးမ်ားကို ေတြ႕ တဲ့အခါ ၿဗံဳးေၾကာကိုလိုက္ၿပီး ေဘးသို႔ လိုဏ္ေခါင္းမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး တူးေဖာ္ရ ပါတယ္။ တြင္းလံုးမွ ေျမသား၊ ၿဗံဳး သားနဲ႔ ေရမ်ား ေျမျပင္သို႔ ဆဲြတင္ ဖို႔အတြက္ ေမာင္းတံကို တပ္ဆင္ထား ရပါတယ္။ ေဆးေၾကာဖို႔အတြက္ ၿဗံဳးမ်ားကို ေျမလြတ္တစ္ေနရာမွာ စုပံုထားရပါတယ္။
ေလးပင္တြင္း ေလးပင္တြင္းဟာ စတုရန္းကိုး ေပ က်ယ္ဝန္းတဲ့ေလးေထာင့္ပံု အ ေပါက္ဝရွိ တြင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတြင္း မ်ားမွာ အလြယ္တကူေျမမၿပိဳႏုိင္ ေအာင္ တြင္းရဲ႕နံရံမ်ားမွာ တြင္းဝမွ ေအာက္သို႔တုိင္ေအာင္ တုိင္မ်ား၊ ထုပ္မ်ားနဲ႔ ခုိင္ခုိင္မာမာျပဳလုပ္ထား ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလးပင္တြင္း မ်ားကို ကြက္သစ္မဟုတ္တဲ့ အကြက္ ေဟာင္းမ်ားမွာလည္း ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။
ကိုးပင္တြင္း ကိုးပင္တြင္းဟာ ေလးပင္တြင္း ကဲ့သို႔ ေလးေထာင့္သဏၭာန္တြင္းျဖစ္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုၿပီးက်ယ္ဝန္းပါ တယ္။ တြင္းနံရံမွာေလးပင္တြင္းမွာ ကဲ့သို႔ တြင္းထိပ္ဝမွ ေအာက္ေျခအထိ တုိင္မ်ား၊ ထုပ္မ်ားနဲ႔ခုိင္ခံ့ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တြင္း ထိပ္ဝမွာ သစ္မ်ားတန္းၿပီး စတုရန္း အကြယ္ငယ္ ကိုးကြက္ျဖစ္ေပၚလာ ေအာင္ အကြက္ေဖာ္ထားၿပီး အဲဒီ အကြက္မ်ားအတုိင္း ေအာက္ေျခအ ထိ တုိင္မ်ားစိုက္ထူထားပါတယ္။ ဒီတြင္းမ်ဳိးကို စတုရန္းကြက္ငယ္ ကိုး ကြက္ပါဝင္ျခင္းေၾကာင့္ ကိုးပင္ တြင္းလို႔ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေက်ာ္ ပတၱျမားထြက္ရွိရာ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ေလးဟာ တိုင္းရင္းသား တို႔ရဲ႕ ခ်စ္စရာ လူေနမႈပုံစံမ်ား၊ ဓ ေလ့မ်ားကိုၾကည့္႐ႈေလ့လာႏိုင္ဖို႔ ကမၻာေက်ာ္ ပတၱျမားေျမကို လာ လည္ေစခ်င္ပါတယ္။
ေသာ္ဏီကို
ကိုးကား – ဆရာေမာင္ေမာင္ေလး
ေရးသားတင္ျပသည့္ ျမန္မာတုိ႔၏ ပတၱျမားေျမ စာအုပ္