ကမၻာေပၚရွိ ယဥ္ေက်းေသာ လူမ်ဳိးတုိင္းသည္ ႏွစ္ေဟာင္းကုန္၍ ႏွစ္သစ္သန္းလာသည္ကို အေလးအ ျမတ္ထားၾကသည္။ မိမိတို႔ ယဥ္ေက်း မႈဓေလ့ထံုးစံအလိုက္ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ေတာ္မ်ားကို က်င္းပ၍ ႏွစ္သစ္ဆန္း ကို ႀကိဳဆုိၾကေလ့ရွိၾကသည္။
ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔သည္လည္း ႏွစ္ ေဟာင္းမွ ႏွစ္သစ္သို႔ ကူးေျပာင္းခ်ိန္ တြင္ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို ၿခိမ့္ၿခိမ့္ သဲက်င္းပကာ ႏွစ္သစ္ကို ႀကိဳဆုိၾက ၿမဲျဖစ္သည္။ ယင္းႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ကို ျမန္မာတုိ႔သည္ ‘သႀကၤန္ပဲြေတာ္’ ဟုေခၚေဝၚၾကသည္။
သႀကၤန္ပဲြေတာ္သည္ ေလာကီ ေရးရာပြဲေတာ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏွစ္ ေဟာင္းမွ ႏွစ္သစ္သို႔ အကူးအေျပာင္း တြင္ မဂၤလာရွိေစခ်င္ၾကသည္။ မဂၤ လာယူၾကသည္။ မဂၤလာရွိေအာင္ လည္း လုပ္ေဆာင္ၾကသည္။ ဗုဒၶသာ သနာေတာ္ႏွင့္ဆုိင္ေသာ အခါေတာ္ ေန႔ကို က်င္းပသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ‘မဂၤလာအခါ ေတာ္ေန႔’ကို ျမန္မာႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ ေန႔၌ က်င္းပေလ့ရွိၾကသည္။
ျမန္မာႏွစ္ဆန္းတစ္ရက္ေန႔ တြင္ မဂၤလာအခါေတာ္ေန႔အျဖစ္ က်င္းပရ ျခင္းမွာ (၁) ကမၻာသူ ကမၻာသားမ်ား အနိ႒ာ႐ုံမ်ား ပေပ်ာက္ၿပီး ဣ႒ာ႐ုံ အေပါင္းႏွင့္ ျပည့္စံုၾကေစရန္၊ (၂) ေဘးဥပါဒ္ အႏၲရာယ္ကင္းေဝးၾကေစရန္၊ (၃) မေကာင္းေသာ စိတ္ဓာတ္မ်ားကို ဖယ္ရွားၿပီး ေကာင္းေသာစိတ္ ဓာတ္ မ်ား ေမြးျမဴၾကေစရန္၊ (၄) အရွက္ႏွင့္ အေၾကာက္ ေလာကပါလ တရားႏွစ္ ပါးထြန္းကားၾကေစရန္၊ (၅) ျဗဟၼဝိ ဟာရတရားေလးပါး ထြန္း ကားျပန္႔ ပြားေစရန္၊ (၆) မဂၤလာတရားေတာ္ မ်ား ထြန္းကား ျပန္႔ပြားေစရန္ဟူ ေသာ ႀကီးမားသည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ မ်ားျဖင့္ က်င္းပေလ့ရွိၾကသည္။
ဤသို႔ေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ျဖင့္ က်င္းပျခင္းမွာလည္း ျမတ္စြာ ဘုရားသခင္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ ေသာ (၃၈)ျဖာ မဂၤလာတရားေတာ္ ႏွင့္အညီ က်င့္သံုးေနထိုင္ၾကေစရန္ တိုက္တြန္းအသိေပးျခင္းဟုလည္း ဆို ရေပမည္။
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား မပြင့္ ေသးမီ အခ်ိန္အခါရွိ လူသားမ်ား သည္ အႏွစ္သာရရွိေသာ အဖိုးတန္ တရားစကားမ်ဳိးကို ၾကားနာခြင့္မႀကံဳ ခဲ့ရေပ။ ‘မဂၤလာ’ဆိုသည္မွာ ဘယ္ လိုလဲဟူ၍ ျပႆနာတစ္ရပ္ေပၚ ေပါက္ခဲ့ဖူးသည္။
အျမင္ေကာင္းအာ႐ုံသည္ မဂၤ လာျဖစ္သည္။ အၾကားေကာင္း အာ ႐ုံသည္ မဂၤလာမည္သည္။ အနံ႔ ေကာင္း အရသာေကာင္း၊ အေတြ႕ ေကာင္း အာ႐ုံသာ မဂၤလာသတ္မွတ္ သည္ဟူ၍ ထင္ရာျမင္ရာကို ျငင္းခံု ေျပာဆိုေနၾကသည္။ ၁၂ ႏွစ္တုိင္ ၾကာေအာင္ ျငင္းခံုေနၾကေသာ္လည္း အားလံုးေက်နပ္လက္ခံႏုိင္သည့္ မဂၤ လာအဓိပၸာယ္ကို ဖြင့္ဆုိႏုိင္ၾကျခင္း မရွိေပ။ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားပြင့္ လာမွ ဤျပႆနာၿငိမ္းေအးသြား သည္။ မဂၤလာ၏ အဓိပၸာယ္ကို ရွင္း လင္းစြာသိခြင့္ရၾကေတာ့သည္။
အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရား သည္ သာဝတိၳျပည္ အနာတပိဏ္သူ ေဌးေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းေသာ ေဇတ ဝန္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေန ေတာ္မူသည့္ အခါမထင္ရွားေသာ နတ္သားတစ္ဦးသည္ သန္းေခါင္ယံ အခ်ိန္၌ ျမတ္စြာဘုရားထံပါးသို႔ ခ်ဥ္း ကပ္လာသည္။ နတ္သားသည္ သင့္ ေလ်ာ္ရာ အရပ္၌ မတ္တပ္ရပ္လ်က္ ျမတ္စြာဘုရားကို ႐ုိေသစြာရွိခိုးၿပီး လွ်င္ ”ဘုန္းေတာ္ႀကီးေသာ ျမတ္စြာ ဘုရား – မ်ားစြာကုန္ေသာ နတ္ႏွင့္ လူတို႔သည္ စင္ၾကယ္ေသာ နိဗၺာန္ ခ်မ္းသာကို လိုခ်င္ေတာင့္တကုန္၍ မဂၤလာတရားေတာ္ကို ၁၂ ႏွစ္ၾကာ မွ် ႀကံစည္ေတြးေတာပါေသာ္လည္း မသိႏုိင္ၾကပါကုန္၊ ထုိမဂၤလာတရား ကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားေပး သနား ေတာ္မူပါဘုရား”ဟု ေလွ်ာက္ထား ေလသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ သည္ နတ္လူတို႔အတြက္ က႐ုဏာ ေရွ႕ထား၍ –
(၁) လူဆိုးလူမိုက္တို႔ကို မမွီဝဲ မေပါင္းသင္းရျခင္း၊ ပညာရွိ လူ လိမၼာကို မွီဝဲေပါင္းသင္းရျခင္း၊ ပူ ေဇာ္ထိုက္သူတို႔ကို ပူေဇာ္ရျခင္းဟူ ေသာ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးျမတ္ မဂၤလာ ၃ ပါး။
(၂) သင့္ေလ်ာ္ေသာအရပ္၌ ေနရျခင္း၊ ေရွး၌ျပဳဖူးေသာ ေကာင္းမႈ အထူးရွိျခင္း၊ မိမိ၏ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး ေစာင့္ထိန္းျခင္းဟူေသာ ေနေရးထုိင္ ေရးျမတ္မဂၤလာ ၃ ပါး။
(၃) ေလာကီေလာကုတ္အၾကား အျမင္မ်ားျခင္း၊ စက္မႈလက္မႈအတတ္ တုိ႔ကို တတ္ရျခင္း၊ လူႏွင့္ဆုိင္ရာ က်င့္ဝတ္မ်ားကို ေကာင္းစြာသင္ၾကား နားလည္ျခင္း၊ အေျပာအဆုိ ခ်ဳိသာ ယဥ္ေက်းျခင္းဟူေသာ ျမတ္ေသာ သင္ၾကားေရးမဂၤလာ ၄ ပါး။
(၄) မိဘႏွစ္ပါးကို လုပ္ေကြၽး ျပဳစုျခင္း၊ သားမယားတို႔ကို တရားႏွင့္ အညီ လုပ္ေကြၽးျခင္း၊ အေႏွာင့္အ ယွက္ကင္းေသာ အလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ ျခင္းတည္းဟူေသာ ျမတ္ေသာ ျပဳစု ေရး မဂၤလာ ၃ ပါး။
(၅) စြန္႔ႀကဲေပးကမ္းလွဴဒါန္း ျခင္း၊ သူ႔စ႐ုိက္တရားကို က်င့္ျခင္း၊ ေဆြမ်ဳိးတို႔အား ေထာက္ပံ့ျခင္း၊ အျပစ္ကင္းေသာ အမႈတို႔ကို ျပဳျခင္း တည္းဟူေသာ လိုက္နာက်င့္သံုးေရး ျမတ္မဂၤလာ ၄ ပါး။
(၆) မေကာင္းမႈ မျဖစ္ေအာင္ စိတ္ျဖင့္ ေရွာင္ျခင္း၊ ႏႈတ္ျဖင့္ ေရွာင္ ျခင္း၊ မူးယစ္ေသစာမေသာက္စား ျခင္း၊ ကုသိုိလ္တရား၌ မေမ့မေလ်ာ့ ျခင္းတည္းဟူေသာ ေရွာင္ၾကဥ္ေရး ျမတ္မဂၤလာ ၄ ပါး။
(၇) ႐ုိေသထိုက္သူတို႔ကို ႐ုိေသ ရျခင္း။ မိမိကုိယ္ကို ႏွိမ့္ခ်ရျခင္း၊ ေရာင့္ရဲလြယ္ျခင္း သူတစ္ပါးေက်း ဇူးကို သိျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာအခါ တရားနာျခင္းတည္းဟူေသာ စိတ္ ထားေရးျမတ္မဂၤလာ ၅ ပါး။
(၈) သည္းခံရျခင္း၊ ဆံုးမလြယ္ ရျခင္း၊ ရဟန္းသံဃာတို႔အား ဖူးေျမာ္ ရျခင္း၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာအခါ တရား ေဆြးေႏြးျခင္းတည္းဟူေသာ သည္းခံ ေရးျမတ္မဂၤလာ ၄ ပါး။
(၉) ၿခိဳးၿခံေခြၽတာျခင္း၊ ျမတ္ ေသာအက်င့္ကို က်င့္ျခင္း၊ သစၥာ ေလးပါးကို သိျခင္း၊ နိဗၺာန္ကို မ်က္ ေမွာက္ျပဳျခင္းတည္းဟူေသာ ျမတ္ မဂၤလာ (၄) ပါး။
(၁ဝ) ေလာကဓံတရားႏွင့္ ေတြ႕ ႀကံဳေသာအခါ စိတ္ဓာတ္မတုန္လႈပ္ ျခင္း၊ မစိုးရိမ္ျခင္း၊ ကိေလသာျမဴ ကင္းျခင္း၊ ေဘးကင္းျခင္းတည္းဟူ ေသာ စိတ္ထားခုိင္ခံ့ေရးျမတ္မဂၤလာ ၄ ပါး။
တို႔သာ မဂၤလာမည္ၿပီး လုိက္နာ က်င့္သံုးသူမွန္သမွ် အႏုိင္မခံရ၊ အရပ္ေဒသအားလံုးတို႔၌ ႀကီးပြား ခ်မ္းသာျခင္းသို႔ ေရာက္ႏုိင္သည္ဟု ေဟာၾကားေတာ္မူေလသည္။ ကေန႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ကို အေလးအျမတ္ ထား ရြတ္ဖတ္သရစၩယ္ပူေဇာ္ေနၾက သည့္ မဂၤလာသုတ္ေတာ္ကို ေဟာ ၾကားေတာ္မူေလျခင္းျဖစ္ေပသည္။
ဤမဂၤလာသုတ္ေတာ္၊ ျမတ္ ေသာမဂၤလာတရားတို႔ကို လိုက္နာျပဳ က်င့္ေသာေၾကာင့္ ရန္သူမွန္သမွ် အႏုိင္မခံရ၊ အရပ္ေဒသအားလံုးတို႔ ၌ ႀကီးပြားခ်မ္းသာျခင္းသို႔ ေရာက္ႏုိင္ ၏။ ၃၈ ျဖာမဂၤလာသည္ နတ္လူတို႔ အထြတ္အျမတ္ဆံုးေသာ မဂၤလာမည္ ၏။
သို႔ေၾကာင့္လည္း ေရွးဗုဒၶဘာ သာဝင္ျမန္မာႀကီးတို႔မွ ယေန႔မ်က္ ေမွာက္ေခတ္တုိင္ေအာင္ ႏွစ္ ေဟာင္းမွ ႏွစ္သစ္ကူးေျပာင္းခ်ိန္ ႏွစ္ သစ္တြင္ မဂၤလာအျဖာျဖာတို႔ သစ္ ဆန္းတင့္လန္း ေဝျဖာေစရန္၊ ဗုဒၶ ဘာသာတရားေတာ္အရ တကယ့္ မဂၤလာအစစ္ျဖစ္သည့္ ကုသိုလ္ေရး မ်ားကို အေလးထား ယွဥ္တဲြကာ သႀကၤန္ပြဲဆင္ႏႊဲသည့္ အစဥ္အလာ ေကာင္းမ်ားကို ဖန္တီးခဲ့ၾကသည္။ ယင္းအစဥ္အလာေကာင္းကား သႀကၤန္အခါေတာ္တြင္ အလွဴဒါနပြဲ မ်ား ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲက်င္းပျခင္း၊ စတုဒီ သာေကြၽးေမြးျခင္း၊ ရဟန္းသံဃာ ေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းေဘာဇဥ္မ်ား ကပ္လွဴျခင္း၊ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္မ်ား အား ေရသပၸါယ္ျခင္း၊ ဥပုသ္သီတင္း ေဆာက္တည္ျခင္း၊ ဗုဒၶတရားေတာ္ ကို နာၾကားျခင္း၊ ဘုရားပုထိုးရွိခိုးပူ ေဇာ္ျခင္း၊ ကမၼ႒ာန္းဘာဝနာစီးျဖန္း ျခင္း၊ ေက်ာင္း၊ ကန္ဇရပ္၊ တန္ ေဆာင္းမ်ား သန္႔ရွင္းျခငး္၊ သက္ႀကီး ရြယ္အိုမ်ားအား အေမြးနံ႔သာေရစင္ ေရေကာင္းတို႔ျဖင့္ ေရခ်ဳိးသန္႔စင္၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးျခင္း၊ ပရိတ္တရား ေတာ္မ်ား နာယူျခင္း၊ ဘိုးဘြားမိဘ ဆရာသမားစသူတို႔အား ပူေဇာ္ကန္ ေတာ့ျခင္း၊ ေရခမ္းလုနီး အင္းအိုင္ ေခ်ာင္းေျမာင္းမ်ားမွ ငါးမ်ားကို ဖမ္း ယူ၍ ေရမ်ားရာ ျမစ္သို႔ လႊတ္ျခင္း၊ ကြၽဲႏြားစသည့္ တိရစၧာန္မ်ားကို ေဘး မဲ့လႊတ္ျခင္းသည္ မြန္ျမတ္သန႔္စင္ ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ား ယူၾက သည့္ ျမတ္ႏုိးဖြယ္ေလးစားဖြယ္ ႏွစ္ လိုဖြယ္ တာဝန္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္အပ္သည့္ ျမန္မာသႀကၤန္၏ အႏွစ္သာရမ်ားျဖစ္ေပသည္။
ဗုဒၶဘသာျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား သည္ ဤသို႔ေသာ ဒါနမဂၤလာ၊ ဂါရဝ မဂၤလာ၊ ပူဇာစပူဇေနယ်ာနမဂၤလာ၊ ဓမၼစရိယမဂၤလာ၊ ဓမၼသဝနမဂၤလာ၊ အနဝဇၨာနိကမၼာနိမဂၤလာ စသည့္ျပဳ ေဆာင္ဖြယ္မ်ားကိုသာ ျပဳလုပ္၍ မဂၤလာယူၾကသည္သာမက ေရွာင္ ၾကဥ္ဖြယ္မဂၤလာတို႔ကိုလည္း အေလး ထား၍ ႏွစ္သစ္ကူးေျပာင္းၾကေပ မည္ မလြဲပါေပ။
ျမတ္မင္းလႈိင္
မွီျငမ္း
မာဂဓီ (သာစန္) ဆရာေတာ္၏
အခါေတာ္ေန႔မ်ား
