ထူးခြားသော ပထဝီဝင်အနေအထားက မြို့ကိုအန္တရာယ်ဖြစ်စေသည်ဟု ထိုင်းငလျင်ပညာရှင်ပြော

မေ ၁၅

မကြာမီကာလအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နောက်ထပ်ငလျင်လှုပ်ခတ်နိုင်ခြေမှာ အလွန်နည်းပါး နေသေးသော်လည်း ဘန်ကောက်အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားသည် အနီးနားပြတ်ရွေ့ကြောများမှ လှုပ်ခတ်နိုင်ခြေ မြင့်မားနေကြောင်း ငလျင်ပညာရှင်တစ်ဦးက သတိပေးထားသည်။

ကြာသပတေးနေ့ ဘန်ကောက်ပို့စ် အသိပညာဖိုရမ်တွင် ငလျင်အလွန် (“After the Quake”) ခေါင်းစဉ်ဖြင့် အေးရှင်းအင်စတီကျူအော့ဖ်တက်ခ်နော်လော်ဂျီ (အေအိုင်တီ) မှ ပါမောက္ခပင်နုန်ဝါနစ်ချိုင် က ဘန်ကောက်၏ ထူးခြားသော ပထဝီဝင်အင်္ဂါရပ်များသည် အဝေးမှငလျင်ဒဏ်များ၏ သက်ရောက်မှုအပေါ် ထိခို-က်မှုများရှိနိုင်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။

ဘန်ကောက်မြို့ကို ငလျင်လှိုင်းများ အားကောင်းစွာချဲ့ထွင်နိုင်သော ပျော့ပျောင်းသော မြေဆီလွှာပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားကြောင်း ၎င်းက အလေးအနက်ပြောကြားခဲ့သည်။ ဘန်ကောက်မြို့သည် ပြတ်ရွေ့ကြောတစ်ခုပေါ်တွင် တို-က်ရို-က်တည်ရှိခြင်းမဟုတ်သော်လည်း၊ အထူးသဖြင့် အထပ်မြင့်အဆောက်အအုံများတွင် နေထိုင်သူများသည် အဝေးဗဟိုချက်မှ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော တုန်လှုပ်မှုများကို တစ်ခါတစ်ရံ ခံစားရနိုင်သည်။

ဥပမာအားဖြင့် မတ်လ ၂၈ ရက် နေ့က ဘန်ကောက်တွင် ခံစားရသော ငလျင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ စစ်ကိုင်းပြတ်ရွေ့တစ်လျှောက် လှုပ်ရှားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းကဆိုသည်။

“မြို့သည် ငလျင်လှိုင်းများကို နှေးကွေးစေပြီး ၎င်းတို့ကို အားကောင်းစေသည့် မြစ်ဝှမ်းကဲ့သို့သော မြေပြင်တွင် ပျော့ပျောင်းသော မြေဆီလွှာပေါ်တွင် တည်ရှိသည်” ဟု ပါမောက္ခ ပင်နုန်က ရှင်းပြသည်။ “ဒါက ကာလကြာရှည် မြေပြင်ရွေ့လျားမှုကို ဖန်တီးပေးတယ်၊ အထူးသဖြင့် အထပ်မြင့် အဆောက်အအုံတွေကို ထိခိုက်စေတယ်”ဟုရှင်းပြထားပါသည်။

အတည်ပြုချက်များအရ ဘန်ကောက်မြို့၏ ပျော့ပျောင်းသော မြေဆီလွှာသည် မြေပြင်ရွေ့လျားမှုကို လေးဆအထိ အားကောင်းနိုင်စေသည်ဟု လေ့လာမှုများက ထောက်ပြသည်။

မြို့တော်ကို သိသိသာသာ အန္တရာယ်များစေနိုင်သည့် ငလျင်ဖြစ်စဉ် သုံးခုကို ၎င်းက အကျဉ်းချုံးဖော်ပြခဲ့သည်။
•  ကန်ချနပူရီပြတ်ရွေ့တစ်လျှောက် ပြင်းအား ၇.၅ အဆင့်ရှိ ငလျင်တစ်ခု လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။
•  မတ်လ ၂၈ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်နှင့် ဆင်တူသည့် စစ်ကိုင်းပြတ်ရွေ့တစ်လျှောက် ပြင်းအား ၈ ဒသမ ၀ အဆင့်ရှိ ငလျင်တစ်ခု လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။
•  ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင် ပြတ်ရွေ့တစ်လျှောက်တွင် ပြင်းအား ၈.၅ မှ ၉.၀ အဆင့်ရှိ ငလျင်တစ်ခု လှုပ်ခတ်ခဲ့သော်လည်း ယင်းကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်မျိုး ဖြစ်နိုင်ခြေ အလွန်ရှားပါးသည်။

“စာရင်းအင်းအရ၊ ဒီအခြေအနေတွေဟာ ဖြစ်နိုင်ချေအလွန်နည်းပါတယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လေ-ာင်းပြောကြားခဲ့ပြီး “ကျွန်ုပ်တို့၏တစ်သက်တာတွင် ထိုသို့သောငလျင်လှုပ်ခတ်မှု ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသာ ဖြစ်ပွားနိုင်ချေရှိသည် ဟု ၎င်းကဆိုခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ၊ ပရော်ဖက်ဆာပင်နုန် က “ဖြစ်နိုင်ခြေနည်းခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိမှုသုညနှင့် မတူပါ” ဟု အလေးပေး၍ သတိပေးထားသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်မှစတင်၍ အစိုးရသည် – ပြည်သူ့လုပ်ငန်းနှင့်မြို့ပြစီမံကိန်းဦးစီးဌာနများမှတဆင့် – ငလျင်ဒဏ်ခံနိုင်ရည်စံချိန်စံညွှန်းများနှင့်အဆောက်အုံအသစ်များဆောက်လုပ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။

စည်းမျဉ်းများသည် ဘန်ကောက်မြို့ကို ဇုန်ဆယ်ခုအဖြစ် ပိုင်းခြားထားပြီး၊ တစ်ခုစီတွင် ဒေသန္တရအဆင့်အလိုက် သတ်မှတ်ထားသော တိုင်းထွာထားသော အဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှု စည်းမျဉ်းများကို လိုက်နာရမည်ဖြစ်သည်။

မြို့တော်တွင် ဘေးကင်းရေး စံနှုန်းများကို မြှင့်တင်ရန် တရားဝင်အန္တရာယ် အကဲဖြတ်မှုတွင် အသုံးပြုသည့် အချက်အလက် စုဆောင်းသည့် ငလျင်စောင့်ကြည့်ရေး စခန်း ၅ ခု တည်ဆောက်ထားသည်။

“ဒီစံချိန်စံညွှန်းအတိုင်း ဆောက်လုပ်ထားတဲ့ အဆောက်အအုံတွေဟာ ငလျင်ဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိသင့်တယ်” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ပြုသည်။

ဘန်ကောက်ရှိ အစီရင်ခံတင်ပြချက်အများစုမှာ ပျ-က်စီးဆုံးရှုံးမှုများထက် အလှဆင်မှု သို့မဟုတ် တည်ဆောက်မှု ဖွဲ့စည်းပုံမမှန်သော အစိတ်အပိုင်းများနှင့် ဆက်စပ်နေပြီး အဆောက်အအုံဖွဲ့စည်းမှု ပျက်စီးမှုမရှိပဲဖြစ်သည်။

ငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီးနောက် ပြိုကျခဲ့သော ချက်ချောက် ရှိ ပြည်ထောင်စုစာရင်းစစ်ရုံး (SAO) အဆောက်အအုံနှင့် ပတ်သက်၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် ပရော်ဖက်ဆာ ပင်နုန် က အဆောက်အဦး၏ အခြေအနေသည် ကြေကွဲစရာ ဖြစ်စေသည်ဟု ဆိုထားပါသည်။

SAO အဆောက်အအုံသည် မပြည့်စုံသော တည်ငြိမ်မှုမပေးသည့် နံရံများကဲ့သို့သော အဓိကဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများ ချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် အထူးထိခို-က်လွယ်ခဲ့သည်” ဟု ၎င်းက ရှင်းပြသည်။

ကော်မတီသည် ကော်ပိုရေးရှင်းများ၏ အကျင့်ပျ-က်ခြစားမှု၊ အရည်အသွေးစံချိန်မမီသော ပစ္စည်းများကို အသုံးပြုမှု၊ သို့မဟုတ် ပြိုကျပျ-က်စီးမှုဖြစ်စေသော ဒီဇိုင်းချို့ယွင်းချက်များ ရှိမရှိတို့ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဆဲဖြစ်သည်။

“ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ အချက်တွေအားလုံးကို ကျွန်တော်တို့ စစ်ဆေးနေပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆောက်အအုံ ပြီးသွားပါက ဆက်လက်တည်မြဲနေမည်လားဟု မေးသောအခါ သတိကြီးစွာဖြင့်အောက်ပါအတိုင်းဖြေခဲ့သည်။

“လက်ရှိ အကဲဖြတ်ချက်တွေအရ အဆောက်အဦးပြီးရင် အလားတူ ငလျင်မျိုး လှုပ်ခဲ့ရင် ပြိုကျနိုင်ခြေ မြင့်မားပါတယ်” ဟု ဖြေဆိုခဲ့သည်။

Ref: ဘန်ကောက်ပို့စ်