5:58 am
ဖိုးမဲရြာတဲ့။ တနသၤာရီတိုင္းေဒ သႀကီး၊ တနသၤာရီၿမိဳ႕နယ္၊ ပဝေက်း ရြာအုပ္စု အပိုင္ထဲမွာပါ။ ရြာခံေတြ ကေတာ့ ဖိုးမဲခြင္လို႔သံုးႏႈန္းတာကို ပိုၿပီးႏွစ္ၿခိဳက္ၾကပံုရတယ္။ ၂ဝ၁၃ မိုးတြင္းႀကီးထဲမွာ အဲဒီရြာကေလးဆီ ကို စီမံကိန္းတစ္ခုနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးလို႔ တစ္ညအိပ္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ တ ကယ့္ကို တစ္ညအိပ္သာသာပါပဲ။ ရြာေရာက္ေတာ့ ညေန ၄ နာရီေက်ာ္ ေက်ာ္၊ ျပန္ထြက္ေတာ့ေနာက္ တစ္ ေန႔မနက္ ၇ နာရီဝန္းက်င္ေလာက္။ သြားရတဲ့ခရီးကလည္း ၾကည့္ဦးေလ။ တနသၤာရီၿမိဳ႕ကေန တစ္နာရီေက်ာ္ ေက်ာ္ေလာက္ ေမာ္ေတာ္စီးၿပီး ပဝ ရြာႀကီးဆီေရာက္၊ ခရီးတစ္ေထာက္ နား ေန႔လယ္စာစား (ဟိုေရာက္ရင္ စားစရာမွမရွိတာ)။ ရိကၡာေျခာက္တို႔၊ ေသာက္ေရတို႔ မုန္႔တို႔ဝယ္။ စက္တပ္ သမၺန္ငွား၊ ပဝေခ်ာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ၃ နာရီခြဲေလာက္ ဆန္တက္ၿပီးေတာ့ မွ အဲ့ဒီရြာကို ေရာက္သြားတာပါ။
အဲဒီအခ်ိန္ဟာ ရြာအျဖစ္ျပန္ စုစည္းထားတာ ၆ ႏွစ္ေလာက္ပဲရွိ ေသးတယ္တဲ့။ အိမ္ေထာင္စု ၉၆ စု နဲ႔ လူဦးေရ ၂ဝဝ ေက်ာ္ေလာက္ရွိေန ပါၿပီ။ သူတို႔တေတြရဲ႕ အဓိက စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းအျဖစ္ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ လယ္ယာဥယ်ာဥ္ စိုက္ပ်ိဳးၾကပါတယ္။ ကြမ္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးတို႔ကေတာ့ အဓိကထြက္ကုန္ေတြေပါ့။ စပါးက ေတာ့ ဝမ္းစာအတြက္ေလာက္သာ စိုက္ပ်ိဳးၾကတဲ့သေဘာ ရွိပါတယ္။ မုဆိုး၊ တံငါ၊ မွ်စ္ခ်ိဳး၊ သစ္ခြရွာသူေတြ လည္းရွိၾကပါတယ္။ လူငယ္လူလတ္ ပိုင္းေတြကေတာ့ သူတို႔အေခၚ ရွမ္း ကမ္းဘက္ကိုသြားလိုက္လာလိုက္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္။
ရြာက ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ပညာ ေရးအတြက္ကေတာ့ ကိုယ့္အား ကိုယ္ကိုး မူလတန္းေက်ာင္းေလး တစ္ခု ဖြင့္ထားၿပီးေတာ့ ေက်ာင္း သားအေယာက္ ၆ဝ ေလာက္ ရွိပါ တယ္။ အဲ … သင္ၾကားေရးအ တြက္ကေတာ့ ရြာခံေစတနာ့ဝန္ထမ္း ဆရာမတစ္ေယာက္တည္းကပဲ တာ ဝန္ယူေပးေနရပါတယ္။ သူငယ္တန္း ကေန တတိယတန္းအထိပဲရွိတယ္။ စာေမးပြဲကိုေတာ့ အျခားရြာႀကီးက အစိုးရမူလတန္းေက်ာင္းမွာ သြား ေျဖၾကရတာေပါ့ေလ။ ဆရာမေလး ရဲ႕လခ အေနနဲ႔ကေတာ့ ရြာကေန စားေရးေသာက္ေရးကို တာဝန္ယူ ေပးထားပါသတဲ့။ ရြာမွာေက်းလက္ ေဆးခန္း မရွိတာတို႔ လွ်ပ္စစ္မီး မရ တာတို႔ကေတာ့ မဆန္းပါဘူး။
အဲဒီ ဆရာမေလးရဲ႕ ပံုမွန္ဝင္ ေငြ ဘယ္ေလာက္မ်ားရွိလိမ့္မလဲဆို တာ တြက္ဆရခက္သလို အရြယ္ ေရာက္ၿပီး ရြာသားတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ပံုမွန္လစဥ္ဝင္ေငြဆိုတဲ့ ေမးခြန္းက လည္း မထင္မွတ္ထားဘဲ ခက္ခဲတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ရျပန္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လူမႈစီးပြားအေျခခံကို အဲဒီေလာက္ မွတ္သားခဲ့ေပမယ့္ လည္းအခုအခ်ိန္မွာ ျပန္ပံုေဖာ္ၾကည့္ မိတဲ့အခါမွာ သူတို႔တေတြဟာ လူမႈဝန္းက်င္အျပင္ (Social Exclusive) မ်ားေရာက္ေနခဲ့သလားလို႔ ခံစားမိ ျပန္ပါတယ္။ သူတို႔ တတြင္တြင္သံုး ေနၾကတဲ့ ဖိုးမဲခြင္ဆိုတာကိုက သူတို႔နဲ႔ က်န္တဲ့သူေတြရဲ႕ၾကားထဲမွာ စည္းေဘာင္တစ္ခု တားထားသလား လို႔။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ကပဲ အဲဒီစည္း ေဘာင္ရဲ႕တစ္ဖက္မွာ ဖဲ့ထြက္ၿပီးေန ခဲ့ၾကတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဖဲ့ထြက္ ခံလိုက္ရတာလား ဆိုတာကေတာ့ ကာယကံရွင္ေတြ ကိုယ္တိုင္ကပဲ သိႏိုင္မွာပါ။
အိမ္ေထာင္စု ၉၆ စုဆိုရင္ အ နည္းဆံုးအိမ္ေျခ ၅ဝ၊ ၆ဝ ေလာက္ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ခန္႔မွန္းမိတယ္။ ကြၽန္ ေတာ္တို႔ေရာက္ခဲ့တဲ့ ရြာအလယ္ဆို တဲ့ေနရာမွာေတာ့မွာ ရြာအႀကီးအကဲ ရဲ႕ ေျခတံရွည္အိမ္ရယ္၊ အျခားေျမ စိုက္တဲ ၂ တဲရယ္၊ ဘုရားေက်ာင္းနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းစီရယ္ နဲ႔ ရြာသားေတြ ဆံုေလ့ဆံုထရွိၾကတဲ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေလးရယ္ ဒါပဲ ေတြ႕ခဲ့တယ္။ က်န္တဲ့အိမ္ေတြက ေရာလို႔ေမးၾကည့္ေတာ့၊ ဥယ်ာဥ္ထဲ မွာပဲ ေနၾကတယ္တို႔၊ ၄၅ မိနစ္ ၁ နာရီေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္ရင္ ေရာက္တယ္တို႔ (သူတို႔ေတာေပါက္ တဲ့ ေျခလွမ္းေတြေနာ္)နဲ႔ ေျဖၾကပါ တယ္။ အတူပါလာတဲ့ေဒသခံတစ္ဦး ကေတာ့ သူတို႔ေတြက ဟိုနား သံုး ေလးအိမ္၊ ဒီနားသံုးေလးအိမ္ စုေန တတ္ၾကတယ္၊ ကိစၥရယ္လို႔ရွိမွ ဒီရြာ လယ္ကိုလာၾကတာလို႔ ေျပာျပပါ တယ္။ ရြာပံုစံခ်ထားပံုက စုစုစည္း စည္းမဟုတ္ဘဲ ျပန္႔က်ဲက်ဲသေဘာ လိုျဖစ္လို႔ေနတယ္။ တမင္သက္သက္ အဲ့ဒီလိုေနေနၾကတယ္ဆိုရင္ေတာင္ မွသူတို႔ လူမႈ သိုက္ၿမံဳေလးကေရာ သူတို႔ခ်င္း ဘယ္ေလာက္မ်ား ထဲထဲ ဝင္ဝင္ရွိၾကသလဲ (Internal Inclusive) လို႔ ဆန္းစစ္ၾကည့္ခ်င္စရာပါပဲ။
ကြၽန္ေတာ္ မွတ္သားထားဖူးတဲ့ စာပိုဒ္ေလးတစ္ခုရွိပါတယ္။ ‘ဆင္းရဲ မြဲေတေနၾကသူမ်ား ႀကံဳေတြ႕ခံစား ေနၾကေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား တြင္ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းမွ ဖယ္ၾကဥ္ခံ ရသလိုျဖစ္ေနျခင္းသည္လည္း ပါဝင္ ၍ေနပါေသးသည္။ ထိုဖယ္ၾကဥ္ထား မႈ၊ ဖယ္ၾကဥ္သလိုျဖစ္သြားမႈႏွင့္ ဖယ္ ၾကဥ္ခံထားရသည္ဟု ခံစားေနၾကရ မႈမ်ား အျမစ္တြယ္ေနသေရြ႕ ၎တို႔ ကိုဆင္းရဲမႈသံသရာမွ ဆြဲထုတ္၍ ရႏိုင္မည္မဟုတ္သလို ၎တို႔ အတူ ရွိေနေသာ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းႀကီးတစ္ ခုလံုးကိုလည္း တည္တံ့ေသာတိုးတက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေစမႈဆိုသည့္ လမ္းေၾကာင္း ေပၚသို႔ တြန္းတင္ရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။
”အခုဒီရြာေလးမွာ ေတြ႕ရတာ ကေတာ့ သူတို႔တစ္ေတြ အတူပါလာ ေအာင္ ဆြဲေခၚဖို႔ဆိုရာမွာ အျပန္အ လွန္ယံုၾကည္ၾကမႈ (Mutual Trust) စစ္စစ္ကို အရင္တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾက ဖို႔လိုေၾကာင္းကို အဲဒီညကတည္းက ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ခဲ့ တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕ရယ္ ရြာ ကလူႀကီးတခ်ိဳ႕ႏွင့္ တာဝန္ရွိသူေတြ ည ၇ နာရီေလာက္ကေန စၿပီး စကားထိုင္ေျပာ ေဆြးေႏြးလိုက္ၾကတာ၊ ၉ နာရီခြဲေလာက္က်မွပဲ ကြၽန္ ေတာ္တို႔ကိုလက္ခံတဲ့ အမူအယာကို စေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
ဒီေနရာမွာလည္း ဖယ္ၾကဥ္ခံ ရသလိုျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ခံစားမိၾကလို႔ ယံုၾကည္မႈကိုရွာမေတြ႕၊ မယံုၾကည္ ႏိုင္ခဲ့သလိုျဖစ္ခဲ့လို႔ ေဘးထြက္ ဖယ္ ၾကဥ္ခဲ့ၾကနဲ႔ လံုးလည္ျခာလည္လိုက္ ေနလို႔ အားလံုးပါဝင္ အတူလက္ ခ်င္းခ်ိတ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္သင့္တာေတြ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကေသးတာလား လို႔ အဲဒီရြာခရီးစဥ္ေလးနဲ႔ ဆက္စပ္ ၿပီးေတာ့ ဆင္ျခင္မိပါတယ္။ ဘယ္ သူပဲျဖစ္ျဖစ္ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ လူရာ သြင္းခံရရင္ လူရာ ဝင္ဆံ့ရင္ ဝမ္းသာၾက မွာပါ။ အပယ္ခံရရင္၊ က်ဥ္ထားၾကရင္ ဝမ္းနည္းၾက မွာပါ၊ ႀကိတ္ၿပီးေတာ့ငို႐ိႈက္ေနၾက မွာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ဘယ္သူမွ မျဖစ္ခ်င္တဲ့ အရာတစ္ခုဟာ မရည္ ရြယ္ဘဲနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြ မွာ တမင္တကာ လုပ္ယူလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတတ္တဲ့ သေဘာသဘာဝ ရွိပါတယ္။
အဲဒါေလးေတြကို ျမင္ေအာင္ ၾကည့္၊ ဇာစ္ျမစ္ကိုေတြ႕ေအာင္ရွာ၊ အသင့္ေလ်ာ္ဆံုး ျဖစ္ႏိုင္မယ့္ ေျဖ ရွင္းနည္းနဲ႔ခ်ဥ္းကပ္၊ ဆိုလိုတာက ဖယ္ၾကဥ္ထားမႈေတြကို ယံုၾကည္မႈ ေတြနဲ႔ ေလ်ာ့နည္းေစၿပီး အားလံုး အတူပါလာေအာင္ လက္တြဲေခၚၾက ပါစို႔ဟုဆိုလွ်င္ အေျပာကေတာ့လြယ္ ပါတယ္။ လူမႈသုခရိပ္ၿမံဳတစ္ခုကို ဖန္တီးဖို႔ဆိုရာမွာေတာ့ လက္ေတြ႕ မွာ ခက္ခဲလွပါတယ္။ သို႔ေပေသာ္ လည္း ဖိုးမဲရြာလို တကယ့္ကို ျမႇင့္ တင္ေပးဖို႔လိုအပ္ေနသည့္ အသိုက္ အဝန္းေလးေတြအတြက္ကိုေတာ့ စႏိုင္သည့္ေနရာ၊ ျဖစ္ႏိုင္သည့္ေနရာ ကေန စဝိုင္းေပးၾကဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ ေနပါတယ္။
သိဏ္းစိုး
