အင်ဒိုနှင့်နော်ဝေတို့က သစ်တောထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ဆုကြေးငွေချီးမြှင့်ရန်နှစ်နိုင်ငံသဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုး

အင်ဒိုနှင့်နော်ဝေတို့က သစ်တောထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ဆုကြေးငွေချီးမြှင့်ရန်နှစ်နိုင်ငံသဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုး

အင်ဒိုနီးရှား၊စက်တင်ဘာ ၁၂

သစ်တောပြုန်းတီးမှုလျော့ပါးရေးအတွက် အင်ဒိုနီးရှားနှင့်နော်ဝေတို့သည် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက် တနင်္လာနေ့တွင်သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်ကိုလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။အလားတူစာချုပ်မျိုးအား ယခင်ကကုလကျောထောက်နောက်ခံပြု ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာစီမံကိန်းတစ်ရပ်အနေဖြင့် ကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံတန် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်အနေဖြင့်ပြုလုပ်ခဲ့ဖူးသော်လည်း ထိရောက်မှုမရှိခဲ့သည့်အတွက် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။

သစ်ပင်များကိုကာကွယ်ခြင်းသည် ရာသီဥတုထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးဆိုင်ရာရည်မှန်းချက်များပြည့်မီရန် အဓိကသော့ချက်ဖြစ်သော်လည်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားများကမူ ကမ္ဘာပေါ်တွင်တတိယအကြီးဆုံး မိုးသစ်တောနယ်မြေဖြစ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားတွင်သစ်တောပြုန်းတီးမှုကင်းစင်ရေးအတွက် အင်ဒိုသည် ကုမ္ပဏီများအား စိုက်ခင်းသစ်များခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းရန် ခွင့်ပြုခြင်းအတွက်အင်ဒိုအစိုးရအားအပြစ်တင်ကြသည်။

သို့သော်ဂျကာတာကမူ အခြေခံသစ်တောဆုံးရှုံးမှုနှုန်းကို ငါးနှစ်ဆက်တိုက်လျှော့ချခြင်းဖြင့် တိုးတက်မှုရှိလာသည်ဟုပြောကြားခဲ့ပြီး အော်စလိုသည်လည်း ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချရန်အတွက် ရလဒ် ကို အခြေခံ ကာ ဆုချီးမြှင့်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း နော်ဝေရာသီဥတုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။

“အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရရဲ့ကြီးမားတဲ့ ရလဒ်တွေနဲ့ရည်မှန်းချက်ကြီးတဲ့အစီအစဉ်တွေကို ပံ့ပိုးပေးဖို့မိတ်ဖက်အသစ်တစ်ခုကို ဒီနေ့စတင်ရလို့ ဝမ်းသာဂုဏ်ယူမိပါတယ်” ဟု နော်ဝေရာသီဥတုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာဝန်ကြီး Espen Barth Eide ကထုတ်ပြန်ချက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။

မျိုးသုဉ်းလုနီးပါးမျိုးစိတ်များကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများအားနေရပ်စွန့်ခွာရအောင်တွန်းပို့ပေးနိုင်သည့် ထန်းပင်နှင့်သစ်တောစိုက်ခင်းစီမံကိန်းများအတွက် မိုးသစ်တောအများအပြားသည်ဖျက်ဆီးခံနေရဆဲဖြစ်သဖြင့် ယခုသဘောတူညီချက်သည် အင်ဒိုနီးရှား၏အခြေနေကို ပြောင်းလဲပေးနိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်းတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကဆိုကြသည်။

“ဒီသဘောတူညီချက်က ဒေသခံတိုင်းရင်းသားများအား အသိအမှတ်ပြုမှုအပါအဝင် လက်ရှိပြဿနာတွေကို မဖြေရှင်းနိုင်ပါဘူး” ဟု အင်ဒိုသစ်တောရေးရာတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Iqbal Damanik က AFP သို့ပြောကြားခဲ့သည်။“သစ်တောပြုန်းတီးမှုကို အောင်အောင်မြင်မြင်လျှော့ချရေးဆိုတဲ့အချက်က သစ်တောပြုန်းတီးမှုလုံးဝမဖြစ်တာမဟုတ်ဘဲ သစ်တောပြုန်းတီးမှုတွေကုိ လျှော့ချတာသာဖြစ်လို့ဆက်လက်ရှိနေဦးမယ်လို့ဆိုလိုပါတယ်” ဟု၎င်းကဆိုခဲ့သည်။

နိုင်ငံများသည် ၎င်း၏ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချရန်အတွက် အင်ဒိုအား ကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ ပေးဆောင်ရန် နော်ဝေက ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။သုတေသနပညာရှင်များက အင်ဒို၏ကာဗွန် လျှော့ချရေး ရည်မှန်းချက်တွင် တိုးတက်မှုအနည်းငယ်သာရှိကြောင်းဆိုကြသော်လည်း ဂျကာတာကအဆိုပါပိုက်ဆံပမာဏသည် လုံလောက်မှုမရှိဟုဆိုကာ စာချုပ်အားမနှစ်ကဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။

ကုလကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော REDD+ နည်းလမ်းသည် ထိရောက်မှုမရှိသကဲ့သို့ ဌာနေတိုင်းရင်းသားများ၏ အခွင့်အရေးများကိုပါနင်းချေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဝေဖန်သူများကဆိုကြသည်။ယခုသဘောတူညီချက်အသစ်အရ နော်ဝေသည် အင်ဒို၏သစ်တောပြုန်းတီးမှုလျှော့ချရေးအတွက် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း ကနဦးပေးချေငွေအဖြစ်ကန်ဒေါ်လာ ၅၆ သန်းကို ပေးပို့မည်ဖြစ်ကြောင်းကြေငြာချက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ သစ်ပင်ဖုံးလွှမ်းမှုရာခိုင်နှုန်းသည် ၂,၀၀၀ ခုနှစ်မှစကာ ၁၈ ရာခိုင်နှုန်းလျော့ကျသွားပြီး ထိုအချိန်မှစ၍ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စုစုပေါင်း၏ ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း Global Forest Watch ၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် သုတေသနအဖွဲ့ World Resources Institute ၏စောင့်ကြည့်မှု အစီအစဉ်အရသိရသည်။

Source –AFP/yb