ျမန္မာ တို႔၏ ၁၂လရာသီတြင္ ေတာ္သလင္းလသည္ ေျခာက္လ ေျမာက္ျဖစ္သည္။ မိုး ေကာင္းကင္တြင္ မိုးသားမိုးတိမ္မ်ား ကင္းစင္ၾကည္လင္ သာယာသည့္လ ျဖစ္သည္။ ေနမင္းသည္ ေကာင္းကင္ ျပင္တြင္ မိုးသားမိုးတိမ္ အကာအကြယ္ မ်ား ကင္းမဲ့ေန သည္ေၾကာင့္ ျပင္း ျပစြာ ထြန္းလင္းေတာက္ပေနသည့္ လျဖစ္သည္။
‘ေတာ္သလင္းေန ပုစြန္ ေသ’ ဟူေသာစကားအတိုင္း ‘ငါးငယ္၊ ပုစြန္ငယ္မ်ားပင္ ေသေလာက္ေအာင္ ျပင္းျပစြာ ထြန္းလင္းသည္။ တို႔၏ ၁၂လရာသီ တြင္ ေတာ္သလင္းလသည္ ေျခာက္လ ေျမာက္ျဖစ္သည္။ မိုး ေကာင္းကင္တြင္ မိုးသားမိုးတိမ္မ်ား ကင္းစင္ၾကည္လင္ သာယာသည့္လ ျဖစ္သည္။ ေနမင္းသည္ ေကာင္းကင္ ျပင္တြင္ မိုးသားမိုးတိမ္ အကာအကြယ္ မ်ား ကင္းမဲ့ေနသည္ေၾကာင့္ ျပင္း ျပစြာ ထြန္းလင္းေတာက္ပေနသည့္ လျဖစ္သည္။ ‘ေတာ္သလင္းေန ပုစြန္ ေသ’ ဟူေသာစကားအတိုင္း ‘ငါးငယ္၊ ပုစြန္ငယ္မ်ားပင္ ေသေလာက္ေအာင္ ျပင္းျပစြာ ထြန္းလင္းသည္။ ေတာ္သလင္းလတြင္ ေရျပင္ မ်ားသည္ ၾကည္လင္ေသာ ေကာင္း ကင္ျပင္ႏွင့္ လိုက္ဖက္စြာ လိႈင္းေလ ကင္းစင္သျဖင့္ သင္ျဖဴးဖ်ာ ျဖန္႔ခင္း ထားသကဲ့သုိ႔ ျပန္႔ျပဴးၿငိမ္သက္လ်က္ ရွိသည္ေၾကာင့္ ‘ေတာ္သလင္းကို ျပည္တြင္း သင္ျဖဴးခင္း’ဟု အဆိုရွိ ေပသည္။ သို႔ေသာ္တစ္ခါတရံ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္သည့္အခါတြင္ ေတာ္သ လင္းလသည္ ဝါဆို၊ ဝါေခါင္မ်ားကဲ့သို႔ မိုးမ်ားတတ္သည္။ လယ္ကန္သင္း မ်ားတို႔သည္ မျပတ္မစဲ တသည္း သည္း ရြာတတ္သည္ေၾကာင့္ ‘ ေတာ္ သလင္းမိုး ကန္သင္းက်ိဳး’ ဆို႐ိုးစကား ျဖစ္တည္ခဲ့သည္။ ဤသို႔သာယာၾကည္လင္ေသာ ေတာ္သလင္းလ၏ ေရွးျမန္မာမင္းတုိ႔ က်င္းပခဲ့ေသာ ရာသီပြဲေတာ္မ်ားမွာ (၁) ေလွသဘင္ပြဲေတာ္ႏွင့္ သိစ္ဆင္း ပြဲတို႔ျဖစ္သည္။
ေလွၿပိဳင္ပြဲသဘင္ကို ပန္းအလွ သဘင္၊ ေရပြဲသဘင္၊ ျမစ္ယံပြဲ စသည္ ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေခၚခဲ့ၾကသည္။ ေရွး ေလွသဘင္ပြဲသည္ ျမန္မာဘုရင္တုိ႔ လြန္စြာႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးေတာ္မူၾက ေသာ ပြဲျဖစ္သည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ‘ ျပည္ႀကီးမြန္’ ဟူ ေသာ ဘုရင့္ေရႊေလွေတာ္ႀကီးေပၚ၌ေလညင္းခံကာ ႐ႈစားအားေပးေတာ္ မူေလ့ရွိ၏။ ေလွၿပိဳင္ပြဲသဘင္ကို ေတာ္သ လင္းလဆန္း ၈ ရက္၊ လျပည့္ေန႔မွ လျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္၊ လကြယ္ေန႔ မ်ားတြင္ က်င္းပေလ့ရွိသည္။ ၿပိဳင္ပြဲ တြင္ ေလွာ္ကားေလွေတာ္ႀကီး၊ ေလွာ္ ကားေတာ္၊ ေလွာ္ေလွေတာ္၊ ခတ္ ေလွေတာ္၊ ေလာင္းေတာ္၊ ရဲေလွ စသည္တို႔ကို အမ်ိဳးအစားအလိုက္ ၿပိဳင္ဆိုင္ေစသည္။ ဘုရင့္ေရတပ္မ ေတာ္အဖြဲ႕မ်ား၊ ရပ္ကြက္မ်ားအနက္ အမည္ရအဖြဲ႕ရမ်ား ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ ၾကသည္။
ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားသည္ ဤသုိ႔ ေလွၿပိဳင္ပြဲကို ေပ်ာ္ပြဲသက္သက္ မဟုတ္ ဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးအတြက္ ေရတပ္အင္အားကို စမ္းသပ္ေလ့က်င့္ ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ေရတပ္မေတာ္သား မ်ား၏ အရည္အေသြးကို တိုးတက္ေစ လိုေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ က်င္းပ ျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုေခတ္၌ အခ်ိဳ႕ ေက်းလက္ ေတာရြာမွအပ ေလွၿပိဳင္ပြဲ သည္ ေပ်ာက္ကြယ္သေလာက္ရွိေန ေခ်ၿပီ ျဖစ္သည္။ ေရွးျမန္မာမင္းတို႔လက္ထက္၌ ေတာ္သလင္းလရာသီပြဲအျဖစ္ ‘သစ္ ဆင္းပြဲ’ကို က်င္းပေလ့ရွိသည္။ ေတာ္သလင္းလ ျမစ္ေရျပင္ ေရစီးေရ ဟုန္ ညင္သာ၍ သစ္ေဖာင္၊ ဝါးေဖာင္ မ်ား စုန္ဆင္းေလ့ရွိၾကသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေတာ္သလင္းလကို ‘သစ္ဆင္းလ’ဟု ေခၚဆိုၾကသည္။ ေရွးပညာရွင္မ်ားသည္ ေလွပြဲ သဘင္ကိုပင္ သစ္ဆင္းသဘင္ဟု ေခၚဆိုၾကသည္မ်ား ရွိခဲ့သလို သစ္ ဆင္းပြဲသည္လည္း ခမ္းခမ္းနားနား က်င္းပေလ့ရွိသည့္ပြဲသဘင္ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္ဟူ၍ အယူအဆအ အမ်ိဳး မ်ိဳး ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အယူ အဆ အမ်ိဳးအမ်ိဳးအနက္ သစ္ဆင္းပြဲ က်င္းပပံုကို ေရွးပညာရွိမ်ား စပ္ဆိုခဲ့ သည့္ ဧခ်င္း၊ လူးတားတို႔အျပင္ ဒုတိယအင္းဝေခတ္၊ ေညာင္ရမ္းဆက္ မကုန္မီ နန္းေတာ္၊ သိမ္ေတာ္တို႔၌ အမႈထမ္းခဲ့ေသာ ဆည္သည္ရြာစား ဦးေအာင္ႀကီး၏ ကန္ရာသီဘြဲ႕လူးတား တို႔၌ ေလွသဘင္ပြဲႏွင့္ သစ္ဆင္းပြဲႏွစ္ခု ကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ျမင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရ သည္ေၾကာင့္ သစ္ဆင္းပြဲသည္ သီးျခား က်င္းပေသာပြဲအျဖစ္ လက္ခံထားၾက သည္။
ေရွးစာဆိုႀကီးမ်ား၏ အဆိုအရ သစ္ဆင္းပြဲက်င္းပပံုမွာ စိတ္ဝင္စား ဖြယ္ျဖစ္သည္။ မနိမ့္မျမင့္လြန္းေသာ သစ္တိုင္ေလးတိုင္တို႔ကို ေလွႏွစ္စင္း တြင္ ခ်ည္ေႏွာင္စိုက္ထူၿပီး ေလးတိုင္ စင္ကေလးေဆာက္ကာ ထိပ္တြင္ပုဆိုး နီနီမိုးထားသည္။ ယင္းေလးတိုင္ စင္ျမင့္ေပၚသို႔ လူတက္၍ ျမစ္တြင္းသို႔ ခုန္ဆင္းသည့္အခါ ထိုလူသည္ ေရစီး တြင္ ေမ်ာမပါသြားေစရန္ ေရေပၚ တြင္ပိုက္ကြန္ကို ျဖန္႔ၾကက္ခံထား သည္။ အယူသည္းေသာ ေတာင္သူ မ်ားသည္ ေလးတိုင္စင္ေပၚမွ ကခုန္ ဆင္းသူသည္ ေမွာက္လ်က္က်လွ်င္ မိုးေကာင္းမည္။ ပက္လက္လွန္က် လွ်င္ မိုးမေကာင္းဟု ယူဆၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၄င္းတို႔သည္ နတ္ပြဲမ်ားကို ငါးေၾကာ္၊ မုန္႔ျဖဴ၊ မုန္႔နီ စသည္တုိ႔ျဖင့္ ပူေဇာ္ပသၿပီး နတ္ဆိုင္းမ်ား တီးလ်က္ သစ္ဆင္းပြဲ သဘင္ကို က်င္းပၾက သည္။ ဤပြဲသဘင္သည္ အင္းဝေခတ္ တြင္ လ၏အမည္ကိုစြဲၿမဲမွတ္သား ေလာက္ေအာင္ အေလးဂ႐ုစိုက္ကာ သိုက္သိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ က်င္းပေလ့ရွိ သည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဤ ပြဲသည္ လူ၏အသက္ ပ်က္စီးတတ္ ျခင္း၊ ေတာင္သူတုိ႔ ေကာက္ယူသည့္ နိမိတ္မ်ားကို မယုံၾကည္ျခင္းတုိ႔ ေၾကာင့္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္သို႔ ေရာက္ ခ်ိန္မွစၿပီး ထိုသစ္ဆင္းပြဲသည္ လံုးဝ ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့သည္ျဖစ္၍ ယေန႔ ၁၂လရာသီပြဲေတာ္မ်ားတြင္ ထိုပြဲ အေၾကာင္းမပါဝင္ေတာ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမတ္မင္းလိႈင္