ဒီမိုကေရစီ ျပႆနာ

ဒီမိုကေရစီ ျပႆနာ
May 25, 2017 Asian Fame

5:10 pm
ဒီမိုကေရစီ ျပႆနာ

Kaung-Htet-Nyuntယခင္အပတ္မွ အဆက္
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဘဝေတြ ဘယ္လုိ ေနထုိင္ၾကမယ္ ဆုိတာကုိ ျပန္ၿပီး အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိဖုိ႔ ေျပာေန တာပါ။ နားလည္ ထားရမွာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ရထားတာေတြ၊ လက္ထဲမွာ ရွိေနတာေတြ နဲ႔ ဘယ္ လုိ ေရွ႕ဆက္ရမလဲ ဆုိတာပါပဲ။ ေရွ႕ဆက္ေလွ်ာက္ရင္ ေတြ႔ရမယ့္ အႏၲရာယ္ေတြ အစား (ေရွ႕မွာေတြ႔ရ မယ့္ အႏၲရာယ္ေတြကို ေရွာင္လႊဲ ခ်င္လုိ႔) ႏုိင္ငံေရးကို ဆန္႔က်င္လုိက္ ၾကတာက အခုအခ်ိန္မွာ ေခတ္စား ေနတယ္ေလ။ ႏုိင္ငံေရးဆုိတာႀကီး ကို ဖယ္ထုတ္ၿပီး၊ ႏုိင္ငံေရးသမား ေတြကို ကန္ထုတ္ လုိက္႐ုံနဲ႔ အား လံုးေကာင္းသြားမယ္ ဆုိတဲ့ အျမင္ က ေခတ္စားေနၿပီေလ။

ဒီမုိကေရစီရဲ႕ အက်ိဳးေက်းဇူး ေတြက ဘက္ေပါင္းစံုကပါပဲ။ ဒီမုိ ကေရစီဆုိတာ ေျခာက္ပစ္ကင္း သဲ လဲစင္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီမုိက ေရစီ ေခတ္ ကိုေရာက္ဖုိ႔အတြက္ လူေတြ ရာေပါင္း ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ သူတုိ႔ရဲ႕ဘဝကို ေပးဆပ္ခဲ့ ရင္းခဲ့ၾက ရတာပါ။ ေန႔ စဥ္ ေပးဆပ္ ေနၾကဆဲပါ။

ဒီမုိကေရစီ မက်င့္သံုးတဲ့ ႏုိင္ငံ တစ္ခုကို ခင္ဗ်ား ေရာက္သြားၿပီး အဲဒီႏုိင္ငံက ျပည္သူေတြ ဘယ္လုိ အသက္ရွင္ ေနထုိင္သလဲ။ ဘယ္ လုိ ေတြ သည္းခံေနၾကရလဲ ဆုိတာ ၾကည့္လုိက္ပါ။ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ခံရမႈေတြ (butchery)၊ ႐ုိင္းစုိင္းတဲ့ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ ေတြ၊ အၿမဲစုိးရိမ္ေနရတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္း (fear society) ကိုေတြ႔ ျမင္ရမွာပါ။

အဲဒီ ဒီမုိကေရစီ မက်င့္သံုးတဲ့ ႏုိင္ငံကေန ကိုယ့္ႏုိင္ငံကို ျပန္ ေရာက္လာတဲ့ အခါတုိင္း ကြၽန္ ေတာ္တုိ႔ လက္ထဲမွာ ရရွိတဲ့ အရာ ေတြ အေပၚ နားလည္ သေဘာ ေပါက္ပံုေတြ ေျပာင္းလဲလာမွာပါ။ ဒီမုိကေရစီက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ထင္ တာထက္ ပိုၿပီးေတာ့ က်ိဳးလြယ္ ပဲ့ လြယ္ (more fragile) ပါတယ္။ အ လြယ္တကူ က်ိဳးပဲ့ ႏုိင္ပါတယ္။ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေျပာရရင္ ကမၻာနဲ႔ခ်ီၿပီး ေျပာရရင္ ဒီမုိကေရ စီဆုိတာ အမိန္႔ေတြေပး၊ အမိန္႔ ေတြ ထုတ္ျပန္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ ထက္ အမိန္႔မရွိဘဲ လုိက္နာၾကတာ မ်ိဳး ျဖစ္ရမွာပါ။

ကမၻာေပၚမွာ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက ဒီမုိကေရစီရဲ႕ အက်ိဳး ေက်းဇူးကို မခံစားၾကရပါဘူး။ ဒီမုိ ကေရစီ အေငြ႔အသက္ေတြ လႊမ္းၿခံဳ ႏုိင္ဖုိ႔ အေမဇုန္ ႏုိင္ငံေရးကို ဝုိင္း တြန္းလွန္ၾကပါ။ ထန္ေနတဲ့ မုန္ တုိင္းကို တနည္းနည္းနဲ႔ ၿငိမ္သက္ သြားေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေပး ထားတဲ့ကတိ (com­mitment) ႏွင့္ အေပးအယူလုပ္ ညိႇႏႈိင္းမႈ (compromise) ေတြက ဒီမုိကေရစီ ျပန္ လည္ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့နည္း ဆုိ တာကို နားလည္ ထားရပါမယ္။ ဟုိက္ပါဒီမုိကေရစီ (hyper-democracy)  ဆုိတာ ဒီမုိကေရစီ မေလာက္မင ခ်ိဳ႕ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ရေနတာ မဟုတ္ဘဲ အလွ်ံအပယ္ ရထား တာပါ။ လက္ရွိအခ်ိန္ကုိ ဟုိက္ပါ ဒီမုိကေရစီ (hyper-democracy) အေျခအေနလုိ႔ ဆုိရမလားပဲ။

ဒီမုိကေရစီ ထူေထာင္တဲ့ ဖခင္ ႀကီးသံုးထားတဲ့ အေခၚအေဝၚက အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္ စြမ္းအား (governing energy) ) ပါ။ ခင္ဗ်ားက တစ္ ဦးတစ္ေယာက္ ကို မဲေပးၿပီး ေရြး ခ်ယ္လုိက္လုိ႔ အဲဒီလူ အမတ္ျဖစ္ သြားရင္ သူ႔ကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏုိင္ စြမ္းနဲ႔ အမိန္႔ေပးႏုိင္စြမ္း (capacity to make decisions and rule) ေတြ အပ္ႏွင္းရမွာပါ။ ဒီမုိကေရစီဆုိတာ ျပည္သူလူထုက တာဝန္ခံယူျခင္း (holding people to account) ႏွင့္ ျပည္သူကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ အာဏာ အပ္ႏွင္းျခင္း (letting them get on with governing) ႏွစ္ခုကို ဟန္ ခ်က္ညီေအာင္ ခ်ိန္ညႇိ ေပးရတာ ပါ။ (Democracy is about a balance between holding people to account and letting them get on with governing.)

တစ္ခါတေလ ကြၽန္ေတာ္ စုိး ရိမ္မိတယ္။ ဒါ အလြန္ဆုိးဝါးတဲ့ အေတြး ဆုိတာလည္း ကြၽန္ေတာ္ သိပါတယ္။ အခု လက္ရွိ ကြၽန္ ေတာ္တုိ႔ က်င့္သံုးေနတဲ့ ဟုိက္ပါ ဒီမုိကေရစီ (hyper-democracy)  မွာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူ  (Watch Dogs)  ေတြ၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္ မရွင္ အဖြဲ႔ဝင္ေတြ (scrutineers)၊ စကၠန္႔မလပ္ လႈပ္ရွားေနတဲ့ သတင္း မီဒီယာေတြ (24/7 media)၊ တရား ႐ုံးေတြရဲ႕ အခန္းက႑ ပိုအေရးပါ လာတာေတြေၾကာင့္ သတင္းႏွင့္ အခ်က္အလက္ လြတ္လပ္မႈေတြ ပုိမ်ားလာတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ေတြ အရင္ကထက္ ဒီမုိကေရစီ ပိုရေန တာေၾကာင့္ ေက်နပ္ေနၾကတဲ့ ဒီမုိ ကရက္ေတြ (satisfied demo-crats)  ထက္ မေရာင့္ရဲ မတင္းတိမ္ ႏုိင္တဲ့ ဒီမုိကရက္ေတြ(discon-tented democrats)  သာ ပိုမ်ား လာတာ ခင္ဗ်ားတုိ႔ သတိထား မိၾကရဲ႕လား။

ခံစားခ်က္မဲ့တဲ့ ထုံေပေပႏုိင္ငံ ေရး စနစ္ (insensitive political system)  ကို ႀကိဳက္လုိ႔ေျပာေနတာ မဟုတ္ရပါဘူး။ အခု ႏုိင္ငံေရးသ မားေတြက ျပည္သူေတြရဲ႕ ေတာင္း ဆုိမႈေတြကို ႀကိဳးစားၿပီး နားမ ေထာင္ေပးႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အလြန္႔အလြန္ ထိလြယ္ ရွလြယ္ ျဖစ္လြန္းပါတယ္။ ပိုပုိကဲကဲ ထိ လြယ္ ရွလြယ္ ျဖစ္လြန္း (hyper-sensitive)  ပါတယ္။

သူတုိ႔ေတြက ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ (facebook)မွာ၊ တြစ္တာ (Twitter) မွာ ေရးထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အေၾကာင္းေတြနဲ႔ သတင္းစာ၊ ဂ်ာ နယ္အဖံုးမွာ ေရးထားတဲ့ ေခါင္းႀကီး ပုိင္းေတြနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္စြာ ေန တတ္ ထုိင္တတ္ေလာက္ေအာင္ အေရထူ သြားၾကၿပီလား။ သူတုိ႔အ ေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ သတင္းေတြနဲ႔ ယဥ္ပါးသြားၿပီလား။ သူတုိ႔က ခ် မွတ္ရမယ့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို မခ်ရဲေလာက္ေအာင္ ေၾကာက္ရြံ႕ ေနၾကၿပီလား။

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ မ်က္စိလည္ လမ္း ေပ်ာက္ေနၿပီလား။ ဘာလုပ္ ရမွန္းမသိ၊ ဘာကိုင္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ ေနတာလား။ ဟန္ခ်က္ ပ်က္သြား တာလား။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ပ်က္ကြက္မႈလို႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။ ရလုိက္တဲ့ ဟာေတြကို ႀကိဳက္ ႀကိဳက္၊ မႀကိဳက္ႀကိဳက္ လက္ခံဖုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာေနတာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရး ဆုိတာကုိ ျပန္ၿပီး ေတာ့ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိ ၾကဖုိ႔ ေမတၱာ ရပ္ခံေနတာပါ။ ေတ့ေတ့ ဆုိင္ဆုိင္ ေဆြးေႏြး လုပ္ကိုင္ (engage) ၾကဖုိ႔ပါ။

မွန္ကန္စြာ မဲဆႏၵေပးတတ္ ျခင္းဟာ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥလုိ႔ ျပည္သူေတြ နားလည္ သေဘာေပါက္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ မွန္မွန္ ကန္ ကန္ မဲဆႏၵေပးတတ္ျခင္းဟာ ျပည္ သူေတြကေပးႏုိင္တဲ့ ဖိအား တစ္မ်ိဳး ျဖစ္လုိ႔ပါပဲ။ ျပည္သူေတြ လုပ္ႏုိင္ တာက မဲေပးတာ တစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ၿမိဳ႕တုိင္း၊ နယ္တုိင္း၊ တုိင္းရင္းသားတုိင္း၊ အလႊာေပါင္း စံု၊ ဘက္ေပါင္းစံုနဲ႔ ေတ့ေတ့ဆုိင္ ဆုိင္ ေဆြးေႏြး လုပ္ကိုင္ (engage) ႏုိင္ပါတယ္။ ယေန႔ကမၻာမွာ ရင္ ဆုိင္ေနရတဲ့ ျပႆနာက စားဝတ္ ေနေရးအတြက္ ႐ုန္းကန္ေန ရသူ ေတြ၊ လူငယ္ေတြနဲ႔ လူအမ်ားစုက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ကင္းကင္း ရွင္းရွင္းေန ၾက (disengaging) တာပါ။ သူတုိ႔ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ မပတ္သက္ခ်င္တာ ကြၽန္ေတာ္ နားလည္ပါတယ္။

အခုလုိ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာေနရ တဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ ခင္ဗ်ားက ႏုိင္ငံေရး ဆုိတာႀကီးကို စိတ္မဝင္ စားခဲ့ရင္လည္း ႏုိင္ငံေရးက ခင္ ဗ်ားတုိ႔ကို စိတ္ဝင္စားတယ္။ ႏုိင္ငံ ေရးက ခင္ဗ်ား တုိ႔ရဲ႕ ဘဝေတြကို သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္း (define) ေပး လိမ့္မယ္။

ဒီေန႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ဒီမုိ ကေရစီ ျပႆနာက ဒီမုိကေရစီ မစုိ႔မပို႔ ရလုိ႔ျဖစ္ရတာ မဟုတ္ဘူး။ အလွ်ံ အပယ္ ေပါၾကြယ္ဝလုိ႔ ျဖစ္ ရတဲ့ ျပႆနာေတြပါ။ ခပ္တိမ္တိမ္ ဒီမုိကေရစီေတြ အလွ်ံအပယ္ ျဖစ္ ေနတာ၊ ပဋိပကၡဆန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ ေတြ ေပါမ်ားေနတာ၊ မိတ္ကပ္ လိမ္းထားတဲ့ ဒီမုိကေရစီေတြ ေန ရာတုိင္းမွာ ျပည့္ေနတာ၊ အဆံ ေခ်ာင္ ဒီမုိကေရစီေတြ မကုန္ႏုိင္ မခန္းႏုိင္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အားလံုး အတြက္ အ မွန္တကယ္ လက္ခံႏုိင္တဲ့ ေနာင္ အနာဂတ္မွာ တုိးတက္ေအာင္ ေမာင္းႏွင္ႏုိင္တဲ့ နက္႐ႈိင္းတဲ့ ဒီမုိ ကေရစီ ႏုိင္ငံေရး မရွိသေလာက္ နည္းေနတာပါ။

Matthew Flinders \ The problem with democracy ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိပါ သည္။

ေကာင္းထက္ညြန့္

Comments (0)

Leave a reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*