အိမ္ေမြး တိရစၧာန္တို႔၏ ေႏြရာသီတြင္ အေတြ႕ရမ်ားေသာ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ား

အိမ္ေမြး တိရစၧာန္တို႔၏ ေႏြရာသီတြင္ အေတြ႕ရမ်ားေသာ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ား
March 24, 2017 Asian Fame

1:27 pm
အိမ္ေမြး တိရစၧာန္တို႔၏ ေႏြရာသီတြင္ အေတြ႕ရမ်ားေသာ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ား

Dr-Khin-San-Maw-Articleေႏြရာသီ၏ ေန႔လယ္ခင္း တစ္ခုျဖစ္သည္။ သစ္ပင္ႀကီးတုိ႔၏ အရိပ္က ေလးဖက္ေလးတန္ အံု႔ဆုိင္း ထားေသာေၾကာင့္ မ်ားစြာ မပူ လွ ေသာ္လည္း ေန႔အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္ လာမႈကုိ သိသိသာသာ ခံစားလာ ရပါသည္။

ေဆးခန္းေရွ႕သို႔ ကားတစ္စီး ဆုိက္ေရာက္လာသည္။ ကားတံခါး ဖြင့္လုိက္သည္ ႏွင့္ ေခြးတစ္ေကာင္ ၏ ခက္ခဲလွေသာ အသက္႐ွဴသံကို အတုိင္းသား ၾကားေနရသည္။ ေပြ႕ ခ်ီလာေသာ ေခြးကို လွမ္းၾကည့္ လိုက္ရာ Pug Dog အမ်ဳိးအစား ျဖစ္ေနသည္။ သူ႔ခႏၶာကိုယ္က ရိွသင့္ ရိွထိုက္ေသာ အေနအထား ထက္ ပိုမိုလြန္ကဲၿပီး အဝလြန္ေန ေၾကာင္း သတိထားမိပါသည္။ သူ၏ အသက္႐ွဴသံမွာ ျပင္းထန္ လြန္းၿပီး ပါးစပ္ မွ သြားရည္မ်ားစြာ က်ေနသည္။ အသက္႐ွဴ လိုက္တုိင္း ႏွာေခါင္းထဲမွ အျဖဴေရာင္အျမႇဳပ္ မ်ား ထြက္လာ၏။

ေဆးကုစားပဲြေပၚ တင္လိုက္ ေသာPug Dog ၏ ခႏၶာကိုယ္ကို လက္ႏွင့္ စမ္းသပ္လိုက္ေသာအခါ ျခစ္ျခစ္ေတာက္ ပူေနသည္။ Heat Stroke ေခၚ အပူရွပ္ျခင္း (သုိ႔မ ဟုတ္) အပူႀကီးျခင္း။

ၿမိဳ႕ျပတြင္ အိမ္ေမြးတိရစၧာန္ မ်ားကို ေဆးကုသေသာ အခါ၌ ကူး စက္ေရာဂါမ်ား၊ မေတာ္တဆ ထိ ခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္းမ်ား၊ အျခား ေသာ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ား ရိွသကဲ့သို႔ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ ေပၚလိုက္၍ ေႏြရာသီ ေရာဂါမ်ား၊ မိုးတြင္းေရာဂါ မ်ား၊ ေဆာင္း တြင္း ေရာဂါ မ်ားလည္း ေတြ႕ႀကံဳရတတ္ ေပသည္။

ေႏြရာသီတြင္ အေတြ႕ရမ်ား ေသာ က်န္းမာေရး ျပႆနာ မ်ားကို သိရိွထားျခင္းျဖင့္ မိမိတုိ႔၏ အိမ္ ေမြးတိရစၧာန္ မ်ားအား ယခုလို ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕ေသာ ရာသီဥတု၌ က်န္းမာေရး မထိခိုက္ေအာင္ ေစာင့္ ေရွာက္ႏုိင္လိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ေႏြရာသီတြင္ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရိွေသာ ေရာဂါမ်ားအနက္ အမ်ား ဆံုးေတြ႕ရတတ္သည့္ ျပႆနာ တစ္ခုမွာ Heat Stroke  ေခၚ အပူရွပ္ ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

၁။ အပူႀကီးျခင္း၊ အပူရွပ္ျခင္း

အပူႀကီးျခင္း၊ ကုိယ္အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္ျခင္း ဆုိသည္မွာ ေခြး၊ ေၾကာင္တုိ႔၏ ပံုမွန္ကုိယ္ အပူခ်ိန္ ထက္ မ်ားစြာျမင့္တက္ ေနျခင္းကုိ ဆုိလို သည္။ သူတုိ႔၏ ပံုမွန္ကုိယ္ အပူခ်ိန္မွာ ၁ဝဝ-၁ဝ၁ ံF အတြင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁ဝ၃ ံ F (၃၉ ံ F) သည္ ပံုမွန္မဟုတ္ေတာ့ေပ။

ကိုယ္အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္လာ လွ်င္ ခႏၶာကုိယ္ရိွ အပူခ်ိန္ထိန္း ညိႇေပးေသာ စနစ္က ပံုမွန္အေန အထားျဖစ္ေအာင္ ထိန္းညိႇေပး သည္။ သို႔ေသာ္ ထိန္းညိႇႏုိင္သည့္ ေဘာင္ကို ေက်ာ္လြန္ သြားေသာအ ခါ အပူႀကီးျခင္း၊ အပူရွပ္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္လာသည္။

အခ်ဳိ႕ပိုင္ရွင္မ်ားက ေခြးမ်ား ကို ကားေပၚတင္ၿပီး တစ္ေနကုန္ လည္ပတ္ သြားလာေလ့ ရိွၾကသည္။ အခ်ဳိ႕က ေနပူက်ဲက်ဲမွာ ကားကုိ ရပ္ထားၿပီး ကားထဲမွာ ေခြးကုိ အခ်ိန္ ၾကာျမင့္စြာ ထားခဲ့ေသာအခါ ထုိအေျခအေနမ်ဳိး ႀကံဳရတတ္ပါ သည္။ ခႏၶာကိုယ္ အပူခ်ိန္သည္ ၁ဝ၆ ံF ေက်ာ္လြန္သြားလွ်င္ ကိုယ္ တြင္းအဂၤါတို႔၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ တာမ်ားကို ထိခိုက္ေစႏုိင္ပါသည္။ အပူႀကီးျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အပူရွပ္ ျခင္းသည္ ေခြးမ်ားမွာ ပိုမိုျဖစ္ပြား တတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ အေမြး ရွည္ေသာ ေခြးမ်ား၊ ႏွာတံတုိေသာ ေခြးအမ်ဳိးအစားမ်ား၊ မ်က္ႏွာျပား ၿပီး ႏႈတ္သီးတုိေသာ Pug ကဲ့သို႔ ေသာေခြးမ်ားမွာ ပိုမုိေတြ႕ရသည္။ အပူႀကီးျခင္းသည္ အသက္အရြယ္ မေရြး ျဖစ္ပြား တတ္ေသာ္လည္း အသက္ႀကီးေသာ ေခြးမ်ားထက္ အသက္ ငယ္ရြယ္ေသာ ေခြးမ်ားမွာ ပိုမိုျဖစ္တတ္သည္။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ားအေနႏွင့္-
– ေမာပန္းျခင္း
– ခႏၶာကုိယ္ေရဓာတ္ဆံုး႐ႈံးျခင္း
– သြားရည္မ်ားစြာ က်ျခင္း
– ကိုယ္အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ျခင္း (၁ဝ၃ ံF ထက္ျမင့္ျခင္း)
– သြားဖံုးမ်ားနီရဲေနျခင္း
– ဆီးအနည္းငယ္သာသြားျခင္း
– ဆီးမထြက္ျခင္း
– ႐ုတ္တရက္ ေက်ာက္ကပ္ ထိ ခုိက္ျခင္း
– ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းျမန္ျခင္း/မမွန္ျခင္း
– ေသြးထိတ္လန္႔ျခင္း
– ႏွလံုးခုန္ရပ္တန္႔ျခင္း
– အသက္႐ွဴရပ္ျခင္း
– အဆုတ္ထဲမွာ ခြၽဲမ်ား ျပည့္ လာျခင္း
– ေသြးမတိတ္ျခင္း
– ေသြးအန္ျခင္း
– ဝမ္းသြားေသာအခါ ေသြးပါျခင္း
– ဝမ္းအမည္းမ်ား သြားျခင္း
– ေသြးျခည္ဥေသာ ေနရာမ်ား ေတြ႕ျခင္း
– ၾကြက္သားမ်ား တုန္ယင္ျခင္း
– အေၾကာဆဲြ၍တက္ျခင္း
– လမ္းမေလွ်ာက္ႏုိင္ျခင္း
– သတိလစ္ေမ့ေမ်ာျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ၾက သည္။

နဂိုမူလကတည္းက ႏွလံုးေရာ ဂါအခံရွိသူမ်ား၊ အဆုတ္ႏွင့္ ႏွလံုး အားနည္းသူမ်ား၊ အဝလြန္ေသာ ေခြးမ်ား၊ အေမြးထူ ထဲေသာ ေခြး မ်ားမွာ အေျခအေန ပိုမိုဆိုးရြား တတ္သည္။

၂၊ ေျခဖဝါးမ်ား အပူေလာင္ျခင္း

ရာသီဥတု ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ ေသာ ေႏြရာသီတြင္ ေခြးကို အိမ္ ၏ ျပင္ပမွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ လမ္းေလွ်ာက္ခုိင္းျခင္း၊ ကတၱရာ လမ္းေပၚမွာ ေလွ်ာက္ခုိင္းျခင္းသည္ ေခြးကို ေျခပူေလာင္ေစလိမ့္မည္။ ေရာဂါလကၡဏာ မ်ားအေနႏွင့္-

– ေျခေထာ့နင္းေထာ့နင္းျဖစ္လာျခင္း
– လမ္းေလွ်ာက္ခုိင္းလွ်င္ မေလွ်ာက္ လိုျခင္း
-ေျခဖဝါးကို စစ္ေဆးၾကည့္လွ်င္ နီရဲေနျခင္း
– အရည္ၾကည္ဖုမ်ား ေတြ႕ရျခင္း
– ေျခဖဝါးကုိ လွ်ာႏွင့္ မၾကာခဏ လ်က္ျခင္း၊ ကိုက္ဝါးျခင္းတုိ႔ကို ေတြ႕ရမည္။ အခ်ဳိ႕က ေခြး၏ ေျခ ၄ ေခ်ာင္းမွာ ဖိနပ္ဝတ္ေပးၿပီး သြားလာၾကသည္။ ထိုျပႆနာကို ကာကြယ္ရန္ မနက္ေစာေစာ သုိ႔ မဟုတ္ ညေနဘက္ ေနေအးမွ လမ္းေလွ်ာက္ခုိင္းပါ။

၃။ ခႏၶာကိုယ္ ေရဓာတ္ဆံုး႐ႈံးျခင္း

ပူျပင္းေသာရာသီတြင္ ခႏၶာ ကိုယ္ေရဓာတ္ ဆံုး႐ႈံးျခင္းသည္ ေတြ႕ရမ်ားေသာ အေျခအေန တစ္ ရပ္ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္ ေရဓာတ္ ဆံုး႐ႈံးျခင္းသည္ ေရႏွင့္အတူ ဆုိ ဒီယမ္၊ ပုိတက္စီယမ္ စေသာ ဓာတ္ ဆားမ်ားပါ ေလ်ာ့နည္းဆံုး႐ႈံးျခင္း ျဖစ္သည္။

ေရာဂါျဖစ္ရေသာ အေၾကာင္း မ်ားမွာ-
– ေအာ့အန္ျခင္း၊ အဆက္မျပတ္ ေအာ့အန္ျခင္း
– အဖ်ားတက္ျခင္း
– အစာအမစားျခင္း
– ေရမေသာက္ျခင္း
– ဝမ္းပ်က္ ဝမ္းေလွ်ာျခင္း တုိ႔ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဤအေျခအေန သည္ ခ်က္ခ်င္း ကုသမႈလိုအပ္ ေသာ က်န္းမာေရးျပႆနာ တစ္ခု ျဖစ္သည္။

၄။ Leptospirosis

ဤေရာဂါသည္ Leptospirosis ေခၚ ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္ ပြားရသည္။ ေႏြရာသီတြင္ ေရ တြင္းေရကန္တုိ႔ ေရခန္းေျခာက္ တတ္သည္။ အျခား တိရစၧာန္တုိ႔ က်င္ႀကီး၊ က်င္ငယ္ စြန္႔ထားေသာ ေရအုိင္ထဲမွ ေရကို ေသာက္မိပါ က အိမ္ေမြး တိရစၧာန္မ်ားကို ေရာ ဂါပိုး ကူးစက္ႏုိင္သည္။ ေရာဂါ
လကၡဏာမ်ားမွာ-
– အဖ်ားတက္ျခင္း
– အဆစ္နာျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္နာ က်င္ျခင္း
– ေအာ့အန္ျခင္း
– အေထြေထြအားနည္းျခင္း
– မ်က္ရည္က်ျခင္း
– ႏွာရည္က်ျခင္း
– ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျခင္း

ေရဝပ္ေနေသာ၊ ေရစီးဆင္းမႈ မရိွေသာ ေရကန္၊ ေရအုိင္မ်ားထဲ မွာ မိမိ၏ေခြး ေရမကူးေစရန္ တားဆီးပါ။ ထိုေနရာမ်ားတြင္ Leptospira Bacteria မ်ားစြာ ရိွ ေနတတ္သည္။

၅။ ဓာတ္မတည့္ေသာ ယားယံမႈ မ်ား

ေခြးမ်ားသည္ ေႏြရာသီတြင္ ေပါမ်ားလွေသာ သန္းမ်ား၊ ေလွး မ်ား၊ ျမက္ပင္မ်ား၊ အျခားအပင္ မ်ားေၾကာင့္ ဓာတ္ မတည့္ေသာ ယားယံမႈမ်ား ျဖစ္ပြားတတ္သည္။ မိမိ၏ေခြးသည္ သူ႔ခႏၶာကိုယ္တစ္ ေနရာရာကုိ လွ်ာႏွင့္လ်က္ျခင္း၊ သြားႏွင့္ကိုက္ျခင္း စေသာ အျပဳ အမူမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ေနပါက တိရ စၧာန္ ေဆးကုဆရာဝန္ထံ အျမန္ဆံုး ျပသပါ။

၆။ ကပ္ပါးေကာင္မ်ား

ခႏၶာျပင္ပ ကပ္ပါးေကာင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ သန္းမ်ား၊ ေလွးမ်ား၊ မႊားမ်ားတုိ႔သည္ ေဆာင္းႏွင့္ ေႏြ ရာသီကဲ့သို႔ ေျခာက္ေသြ႕ေသာ ကာလ မ်ား မွာ မ်ားစြာ ေတြ႕ရိွရ တတ္သည္။ ထိုကပ္ပါးေကာင္မ်ား ေၾကာင့္ မိမိ၏ ေခြးေၾကာင္တို႔မွာ Flea Allergic Dermatitis ဟုေခၚ ေသာ အေရျပား ေရာင္ရမ္းမႈႏွင့္ မႊားမွ တစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားလည္း ျဖစ္ပြားတတ္ ေပသည္။

သတိျပဳရန္မွာ ေခြး၊ ေၾကာင္ တုိ႔၏ ခႏၶာကိုယ္ေပၚရိွ သန္းမ်ား၊ ေလွးမ်ား၊ မႊားမ်ားကုိ ရွင္းလင္း ႏိွမ္နင္းျခင္းႏွင့္ သူတုိ႔ ေနထိုင္ရာ ပတ္ဝန္းက်င္ရိွ သန္းမ်ား၊ ေလွး မ်ား၊ မႊားမ်ားကုိ ရွင္းလင္းႏွိမ္နင္း ျခင္းဟူ၍ လုပ္ငန္းႏွစ္ပုိင္းပါဝင္ ေၾကာင္း သိရိွထားဖို႔ လိုပါသည္ ။ ေခြး၊ ေၾကာင္ တုိ႔၏ ခႏၶာကိုယ္ေပၚ မွ ျပင္ပ ကပ္ပါးေကာင္မ်ားကိုသာ ႏွိမ္နင္းလွ်င္ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ဘဝ စက္ဝန္း လည္ေနေသာ ျပင္ ပကပ္ ပါးေကာင္မ်ားက တစ္ဖန္ ျပန္ လည္စဲြကပ္တတ္သည္။

ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားကို သိရိွ ထားျခင္းျဖင့္ မည္သည့္ အေျခအေန သည္ ခ်က္ခ်င္း ေဆးကုသမႈ ခံယူ သင့္သည္ဟု မွန္ကန္စြာ ဆံုးျဖတ္ ႏုိင္ သည့္အျပင္ မိမိ၏ အိမ္ေမြး အခ်စ္ေတာ္မ်ားအား ေႏြရာသီ ေရာဂါမ်ား၏ အႏၲရာယ္မက် ေရာက္ေအာင္ ကာကြယ္ တားဆီး ႏုိင္ေၾကာင္း အႀကံျပဳတင္ျပလိုက္ ပါသည္။

ေဒါက္တာ ခင္စန္းေမာ္

Comments (0)

Leave a reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*