5:07 pm
ေဆာင္းအကုန္ ေႏြအကူး ကာလ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ဖလမ္းၿမိဳ႕ နယ္၊ ထလန္ေရာင္ ေက်းရြာ ဝန္းက်င္ တြင္ျမင္ေတြ႕ေနရသည္ က သစ္ပင္ ခ်ံဳႏြယ္တို႔ကို ခုတ္ထြင္ မီး႐ိႈ႕ထားၿပီး စိုက္ပ်ိဳးရန္ အသင့္ ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္ သည့္ ေရႊ႕ေျပာင္း ေတာင္ယာခင္း မ်ား ျဖစ္သည္။
ရြာရိွ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ လုပ္ကိုင္ၾက သူမ်ားတြင္ ၅၆ ႏွစ္ အရြယ္ ဦးေဆြးဒုမႈန္း လည္း တစ္ ဦးအပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္ ၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဟားခါးၿမိဳ႕သို႔ တစ္ႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ပင္ သြားေရာက္ေလ့ မရိွသူ၊ သားသမီး ၆ ဦး၏ဖခင္ ဦး ေဆြးဒုမႈန္းက မိသားစု စားဝတ္ေန ေရးအတြက္ ေတာင္ယာလုပ္ကိုင္ ရန္ သစ္ပင္ႀကီးငယ္မ်ားကို ခုတ္ ထြင္ခဲ့ရသည္မွာ ႏွစ္စဥ္သံုးေလး ဧက အနည္းဆံုး ရိွသည္။
”အၿမဲတမ္း စိုက္ေျမ မရွိခင္ တုန္းကဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္သစ္ပင္ ေတြ ဘယ္ေလာက္ ခုတ္ခဲ့သလဲဆိုတာ မေျပာျပႏုိင္ ေလာက္ေအာင္ ပါပဲ” ဟုအသက္၂ဝ အရြယ္ က စတင္ၿပီး ေတာင္ယာလုပ္ကိုင္ခဲ့ သူဦးေဆြးဒုမႈန္း က ေျပာသည္။
ထလန္ေရာင္တြင္ မိ႐ိုးဖလာ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ စုိက္ပ်ိဳးေရး စနစ္ကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္ သည္။ အၿမဲတမ္း စိုက္ပ်ိဳးႏုိင္သည့္ ေလွကားထစ္ စိုက္ခင္းမ်ား မရွိ ခဲ့သည့္အခ်ိန္က ေဒသခံတို႔သည္ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔ သတ္ မွတ္ ေပး ထားသည့္ လုပ္ကြက္ မ်ားတြင္ ႏွစ္စဥ္ ဧက ၂ဝဝ အထိခုတ္ထြင္ ရွင္းလင္းၿပီး လုပ္ကိုင္ၾကရသည္။
ယခုအခါ တြင္ေတာ့ အစိုးရ ႏွင့္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ အၿမဲတမ္း အသံုးျပဳ ႏုိင္သည့္ ေလွကားထစ္စုိက္ပ်ိဳးေရး စနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ေနသည့္ ထလန္ ေရာင္ရြာသည္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ ယာ ခုတ္ထြင္မႈ ထက္ဝက္ခန္႔ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ၿပီျဖစ္သည္။
ေက်းလက္အလွည့္အေျပာင္း
ဟားခါး-ဖလမ္းကားလမ္း ေပၚမွ ျမင္ေတြ႕ေနရသည့္ ေလွကား ထစ္စိုက္ခင္း မ်ားတြင္ အတန္း လိုက္စိုက္ထားသည့္ ၾကက္သြန္ပင္ မ်ားေၾကာင့္ စိမ္းစိုလွပေနသည္။ ေလွကားထစ္ စိုက္ခင္းမ်ား၏ အထက္ ေတာင္ကုန္းေပၚမွ အျဖဴ ေရာင္ လက္ဝါးကပ္တုိင္ ရိွသည့္ ေနရာ တြင္ရြာသူ၊ ရြာသားမ်ား စိုက္ပ်ိဳးေရး ေကာင္းမြန္ရန္၊ ခ်င္း ေတာင္တန္း ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေစရန္ အတြက္ အစာေရွာင္ ဆုေတာင္း ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ဤေဒသတြင္ အၿမဲတမ္းေလွ ကားထစ္ စိုက္ခင္း အတြက္ ကူညီ ေနသည့္ အဖြဲ႕မွာ ခ်င္းေဒသခံ စိုက္ ပ်ိဳးေရးဝန္ထမ္းေဟာင္းမ်ားျဖင့္ စုစည္းထားသည့္ Chokhlei Organization for Rural and Agricultural Development (CO RAD) အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။
ထိုအဖြဲ႕မွ ဖလမ္းၿမိဳ႕နယ္ မန္ ေနဂ်ာ ဦးတေလာင္ဇမန္းက ေရႊ႕ ေျပာင္းေတာင္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရး စနစ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ၊ ေဒသခံ ေတာင္သူ မ်ား လူမႈစီးပြား စနစ္ အဆင္ေျပေစရန္ ရည္ရြယ္ၿပီးအ ၿမဲတမ္း စိုက္ခင္း စနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ ရန္ ႀကဳိးစားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။
”တခ်ိဳ႕ေနရာေတြက အပင္ ေတာင္ မရွိေတာ့ဘူး။ ေတာင္ကတံုး ေတြျဖစ္သြားတယ္။ တခ်ိဳ႕လုပ္ကြက္ ေတြက အပင္ေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ဒီေျမက သံုးစားလို႔ မရေတာ့ ဘူး။ ေျမက အရမ္း ညံ့ဖ်င္းလာ တယ္” ဟု သူကရွင္းျပသည္။
CORAD အဖြဲ႕ကအကူအညီ ေပးၿပီး ေနာက္ ထလန္ေရာင္တြင္ ေလွကားထစ္ စိုက္ပ်ိဳးေျမဧက ၈ဝ ေက်ာ္အထိ ရွိလာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ထိုအထဲတြင္ ေတာင္သူ ဦးေဆြးဒု မႈန္း၏ ၂ ဧက စိုက္ခင္းလည္း ပါ ဝင္သည္။ ယခင္က ဦးေဆြးဒုမႈန္းမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ လုပ္ကိုင္ ရန္အတြက္ နံနက္ ၆ နာရီမွ ညေန ၆ နာရီအထိ လုပ္ကိုင္ခဲ့ရသည္။ ေက်းရြာလူႀကီးက သတ္မွတ္ ေပး သည့္ ေနရာ တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ လုပ္ကိုင္ရန္ အတြက္ အပင္မ်ားကို ခုတ္လွဲျခင္း၊ ေျမရွင္းျခင္း၊ မီးရိႈ႕ ျခင္းတို႔ကို ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ကိုင္ ရသည္ ဟု သူက ဆိုသည္။
”အၿမဲတမ္း စိုက္ပ်ိဳးေရး မရွိခဲ့တဲ့ အခ်ိန္တုန္းက ဆိုရင္ တစ္ႏွစ္မွာ ၃ ဧက၊ ၄ ဧက လုပ္တာေတာင္မွ ဝမ္းစာ စားဖို႔ေတာင္ မေလာက္ငတဲ့ အခါမွာဝင္ေငြ ဆိုတာ မရွိသေလာက္ ပါပဲ။ ၾကက္ေမြးတာ၊ ဝက္ေမြးတာနဲ႔ ေရာင္းၿပီး လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ရ ပါတယ္”ဟု သူက ေျပာသည္။
”အၿမဲတမ္း လုပ္ကြက္ လုပ္ၿပီး တဲ့အခါမွာေတာ့ မိုးတြင္း၊ ေဆာင္း တြင္းမွာ စိုက္ပ်ိဳးႏုိင္တာေၾကာင့္ ဝမ္းစာဖူလံုတဲ့ အျပင္ အပိုဝင္ ေငြ လည္း ရလာပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ့္ သားသမီးေတြ ကိုလည္း ေက်ာင္းျပန္ထားႏုိင္ပါၿပီ” ဟုသူက သူ႔ ၾကက္သြန္ျဖဴခင္းကို ၾကည့္ၿပီး ရွင္းျပသည္။
ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္
ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ လုပ္ ကိုင္ခဲ့သည့္ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ မိုးေခါင္ေရရွားမႈ၊ ေျမဆီလႊာခန္း ေျခာက္မႈ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရ သည္။
စိုက္ပ်ဳိးေရး အရာရိွႀကီး တစ္ ဦးက ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ စိုက္ပ်ိဳး ေျမ ၂ဝဝ၆ဝ၆၃ ဧက ရွိၿပီး ေရႊ႕ ေျပာင္းေတာင္ယာ လုပ္ကိုင္ရန္ အ တြက္ ႏွစ္စဥ္ ဧကတစ္သိန္းခန္႔ ေတာင္ယာ ခုတ္ထြင္ေနၾကသည္ဟု ခန္႔မွန္းသည္။
”ဒီအတိုင္းပဲ ဆက္ခုတ္သြား မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေရ၊ ေျမ၊ သယံဇာ တဆံုး႐ံႈးမႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမွာ အမွန္ ပါပဲ” ဟု ခ်င္းျပည္နယ္ စိုက္ပ်ိဳး ေရးဦးစီးဌာန ဒုတိယျပည္နယ္ ဦးစီးမွဴး၊ လက္ေထာက္ ညႊန္ၾကား ေရးမွဴး ဆလိုင္းဒမ္နီရယ္ ထြန္း တင္က မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာ စနစ္ ကို တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ရန္ အတြက္ စိုက္ပ်ိဳးေရး ဦးစီးဌာန ကလည္း ေတာင္ေစာင္း စိုက္ပ်ိဳးေရး နည္းပညာျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္တိုင္း တြင္ အၿမဲ တမ္းစိုက္ပ်ိဳးေျမ ေပၚေပါက္ေရး လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိသည္။
”ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းမွာ၂ ဧက ကေန ၃ဧကအထိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးေန ပါၿပီ။ ႏွစ္စဥ္တိုးခ်ဲ႕ၿပီးေတာ့ ေဖာ္ ေဆာင္သြား ဖို႔ကိုလည္း ဌာနက ညႊန္ၾကားထားပါတယ္”ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
ယခု အခါတြင္ေတာ့ CORAD အဖြဲ႕၏ အကူအညီ ေပးမႈေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း ေတာင္ယာ ခုတ္ထြင္မႈ ထက္ဝက္ခန္႔ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
ထလန္ေရာင္တြင္ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈကို ရင္ဆိုင္ေန ရၿပီးမိုး လံုလံုေလာက္ေလာက္ မရသည္မွာ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔ ရွိေနၿပီဟု ဆိုသည္။
”ရြာနားမွာရွိတဲ့ လံုပီး(ေရႊ႕ေျပာင္း ေတာင္ယာ လုပ္ကြက္) ရဲ႕ သံုးပံု ႏွစ္ပံုေလာက္မွာ အပင္မရွိေတာ့ဘူး။ ေရရွားလာၿပီး ေျမႀကီးက ညံ့ညံ့ လာတယ္”ဟု သူကရွင္းျပသည္။
ေက်းရြာေတာင္သူ အစု အဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးငြန္ေသာင္က အိမ္ေထာင္ စု ၉၃ စု ရွိေသာ ဤရြာတြင္ ေရႊ႕ ေျပာင္းေတာင္ယာ လုပ္ကိုင္ရန္ အတြက္ အိမ္ေထာင္စု တစ္စုလွ်င္ ၃ ဧကခန္႔ ႏွစ္စဥ္ခုတ္ထြင္ရွင္းလင္း ခဲ့ၾကသည္ဟု ေျပာသည္။
CORAD ၏ စီမံကိန္းမန္ ေနဂ်ာ ဦးကီးတူက ေရႊ႕ေျပာင္း ေတာင္ယာ စနစ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ ေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ၂ဝဝ၈ မွ ၂ဝ၁၄ အထိ အၿမဲတမ္း စိုက္ပ်ိဳး ေျမဧက ၆၅ဝေက်ာ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ ေပးႏုိင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ ေသာ္လည္း သူတို႔ အဖြဲ႕က ေဖာ္ ေဆာင္ေပးေနသည့္ အၿမဲတမ္း စိုက္ ပ်ိဳးေျမဧကမွာ ျပည္နယ္ တစ္ခု လံုးအတြက္ လံုေလာက္မႈ မရွိႏုိင္ သည့္ အတြက္ အစိုးရ၏ အကူအ ညီ လိုအပ္ေနသည္ ဟု သူကေျပာ သည္။
ျပည္နယ္ အတြင္း စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ သူမ်ား၏ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ ယာ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ဟု သူတို႔ ျပဳလုပ္ထားသည့္ စစ္တမ္း မ်ားက ဆိုသည္။ ဤေဒသတြင္ လြန္ခဲ့ သည့္ ၂ ႏွစ္က ေျမၿပိဳမႈ၊ ေရႀကီးမႈ၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ သစ္ေတာျပဳန္း တီးမႈမွာ ေရႊ႕ေျပာင္း ေတာင္ယာ စိုက္ပ်ိဳးမႈႏွင့္လည္း ဆက္စပ္ေန ျခင္းေၾကာင့္ အၿမဲတမ္းစိုက္ပ်ိဳး ႏုိင္သည့္ စိုက္ပ်ိဳးေျမ လံုလံုေလာက္ ေလာက္ ေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္မွာ ျပည္နယ္အတြက္ အေရးတႀကီး လို အပ္ေနသည့္ အခ်က္ ျဖစ္သည္ဟု သူက ဆိုသည္။
”သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းတီးသြား တဲ့ေနရာ ေတြမွာ၊ ေျမၿပိဳမႈေတြျဖစ္ ေပၚတဲ့ ေနရာေတြမွာ ပိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ သစ္ေတာေတြရွိ တဲ့ေနရာမွာ ေျမၿပိဳတာ နည္းပါးတယ္ ဆိုတာကို ေတြ႕ရပါတယ္”ဟု သူက ရွင္းျပသည္။
CORAD အဖြဲ႕မွ ဖလမ္းၿမိဳ႕ နယ္မန္ေနဂ်ာ ဦးတေလာင္ဇမန္းက ခ်င္းေတာင္တန္း သည္ ႏွစ္ ၂ဝ အတြင္း သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆိုး ရြားစြာ ထိခိုက္လာျခင္း၊ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈ မ်ားႏွင့္ ႀကံဳေနရျခင္း တို႔အတြက္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ ယာလုပ္ကိုင္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး အၿမဲ တမ္းစိုက္ပ်ိဳး ေျမဧကမ်ား ေဖာ္ ေဆာင္ေပးရန္ လိုအပ္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
”ဖလမ္းၿမိဳ႕နယ္ ထဲမွာ ႏွစ္၂ဝ အတြင္း စိမ္းစိမ္းစိုစို ေတာင္တန္း ေတြ အျဖစ္ျမင္ခဲ့ ရတဲ့ေနရာေတြက အခုေတာင္ ကတံုးေတြ ျဖစ္ေန ၿပီ။ ေရႊ႕ေျပာင္း ေတာင္ ယာ စနစ္ကို တစ္ ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ မေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ အႏွစ္ ၃ဝ၊ အႏွစ္ ၄ဝ ကို ျပန္စဥ္း စားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အင္မတန္မွ စိုးရိမ္ စရာရွိပါတယ္”ဟု CORAD မွ ၿမိဳ႕နယ္မန္ေနဂ်ာက ညိႇဳ႕မိႈင္းေန သည့္ခ်င္း ေတာင္တန္းမ်ား အၾကား ေတြ႕ေနရသည့္ အက်ည္းတန္ ေတာင္ကတံုး မ်ားကိုၾကည့္ရင္း ေျပာလိုက္ေလသည္။
ုျဖိဳးသီဟခ်ိဳ (Myanmar Now)