အေမရိကန္ သမၼတအသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ႏွင့္ ေရွ႕ အလားအလာ

အေမရိကန္ သမၼတအသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ႏွင့္ ေရွ႕ အလားအလာ
November 18, 2016 Asian Fame

5:25 am
အေမရိကန္ သမၼတအသစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ႏွင့္ ေရွ႕ အလားအလာ
In Articles

kokohlaing

ကမၻာတစ္ဝန္းလံုးက စိတ္ဝင္စားစြာ ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့ၾကရေသာ အေမရိကန္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲကား ၿပိဳင္ဘက္ႏွစ္ဦး၏ အႀကိတ္အနယ္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈအၾကား မွ အသည္းတယားယားျဖင့္ ၿပီး ဆံုးသြားေလၿပီ။ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုးလိုလို လူထုသေဘာထားစစ္တမ္းမ်ား တြင္ အသာစီးရခဲ့ေသာ ဒီမိုကရက္ တစ္ပါတီမွ သမၼတေလာင္း ဟီ လာရီ ကလင္တန္က ၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္ သူ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီမွ သမၼ တေလာင္း ေဒၚနယ္ထရမ့္ကို လူ ဦးေရအလိုက္ ဆႏၵမဲတြင္ ၄၇ ဒသမ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ၄၇ ဒသမ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ကပ္၍႐ႈံးနိမ့္သြားခဲ့သည္။ အေမရိကန္ျပည္နယ္မ်ား ၏ ‘ႏိုင္သူအကုန္ယူ’ စနစ္ေၾကာင့္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲအဖြဲ႕ဝင္ မဲ အေရအတြက္၌မူ ထရမ့္က သတ္ မွတ္အႏိုင္မဲ ၂၇ဝ ကို အလြယ္တကူရရွိသြားခဲ့သည္။

မစၥစ္ဟီလာရီ ကလင္တန္အ တြက္မူ ‘ခဲေလသမွ် သဲေရက်’ ခဲ့ရ ျခင္းျဖစ္သည္။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ဘီလ္ကလင္တန္ အေမရိကန္ သမၼတအျဖစ္မွ အၿငိမ္းစားယူခဲ့ခ်ိန္ မွပင္ ဟီလာရီသည္ အေမရိကန္၌ ပထမဆံုးေသာ အမ်ိဳးသမီးသမၼတ ျဖစ္လာေရးအတြက္ စတင္ႀကိဳး ပမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ရာ ၁၆ ႏွစ္ခန္႔ အခ်ိန္ ယူႀကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ပထမ တြင္ ကလင္တန္ဇနီးေမာင္ႏွံသည္ ဇာတိျဖစ္ေသာ အာကင္ေဆာ ျပည္နယ္သို႔မျပန္ဘဲ စုေဆာင္း ထားသည့္ေငြမ်ားျဖင့္ နယူးေယာက္ ၌ အိမ္တစ္လံုးဝယ္ယူကာ အေျခ ခ်ခဲ့ၿပီး ဟီလာရီကလင္တန္က နယူးေယာက္ျပည္နယ္မွ ဆီးနိတ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ ေရြးေကာက္ခံခဲ့ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္တြင္ စတင္ေျခကုပ္ယူခဲ့ သည္။ ထို႔ေနာက္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ သမၼတ ေဂ်ာ့ခ်္ဒဗလ်ဴဘုရွ္ အနား ယူသည့္ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြး ေကာက္ပြဲတြင္ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီမွ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရေရး ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ လူမည္း သမၼတေလာင္း အိုဘား မားကို ႐ႈံးနိမ့္ကာ အႀကိဳဗိုလ္လု ပြဲမွပင္ ၿပိဳင္ပြဲမွထြက္ခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ သမၼတ အိုဘားမား အစိုးရ ပထမသက္တမ္းတြင္ ႏိုင္ငံ ျခားေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ တာဝန္ယူ ခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ယခု ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ အခ်ိန္ယူျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ ထိုကာလ၌ အဆက္အသြယ္၊ ဂုဏ္သတင္း၊ အေတြ႕အႀကံဳႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရးကအစ ျပည့္စံု ကံုလံုေနၿပီျဖစ္၍ အႀကိဳဗိုလ္လုပြဲ ျဖစ္သည့္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၏ သမၼတေလာင္းေရြးပြဲကို
အလြယ္တကူပင္ ျဖတ္သန္းေက်ာ္လႊား ႏိုင္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ဗိုလ္လုပြဲအဆင့္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ၿပိဳင္ဘက္ ၁၆ ဦးကို ျဖတ္ေက်ာ္အႏိုင္ယူခဲ့သည့္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီမွ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ႏွင့္ အႀကိတ္အနယ္ ယွဥ္ ၿပိဳင္ရေတာ့သည္။ စင္စစ္၌ ေဒၚ နယ္ထရမ့္သည္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တြင္ လူသစ္ တန္းမွ ဝင္ေရာက္လာသူဟု ဆိုႏိုင္ သည္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္၊ အ ထက္လႊတ္ေတာ္တို႔၌ အမတ္တစ္ ခါမွ် မျဖစ္ခဲ့့ဖူးသလို ျပည္နယ္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၊ ဗဟုိအစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ႀကီးစသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ထိပ္တန္းရာထူးမ်ားတြင္လည္း တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ မဟုတ္ ေပ။ ေဒၚနယ္ထရမ့္သည္ စီးပြား ေရးနယ္ပယ္၌မူ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း၊ ဟိုတယ္လုပ္ငန္း၊ မီဒီယာ လုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ ႀကီးပြားခ်မ္းသာ ေနသူ ဘီလ်ံနာ သူေဌးႀကီးတစ္ဦး သာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေရွး႐ိုးစြဲ ႏိုင္ငံေရး အျမင္သန္ေသာ ရီပတ္ ဘလစ္ကန္ဘက္သားတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ လက္ရွိႏိုင္ငံေရး အခင္း အက်င္းကို အားမရေသာေၾကာင့္ ကိုယ္တိုင္ဝင္၍ႀကဲလိုသည့္ လူသစ္တစ္ဦးဟု ဆိုႏိုင္သည္။

ဟီလာရီကလင္တန္ႏွင့္ ေဒၚ နယ္ထရမ့္တို႔ ႏွစ္ဦးစလံုးမွာ သူ႕ နယ္ပယ္တြင္သူ လူေတာ္မ်ားဟု ဆိုႏိုင္ၾကေသာ္လည္း ပုထုဇဥ္လူ သားမ်ားပီပီ အားနည္းခ်က္မ်ား ႏွင့္မူ မကင္းႏိုင္ၾကေပ။ ေဒၚနယ္ ထရမ့္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ပတ္ သက္၍ အေတြ႕အႀကံဳအသိအျမင္ အားနည္းမႈ၊ ေငြေၾကးခ်မ္းသာသူ ပီပီ စိတ္ထင္သလို ေျပာဆိုေန ထိုင္တတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ သမၼတ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရန္ အရည္ အ ခ်င္း၊ အရည္အေသြးအေပၚ ေမး ခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနခဲ့ရသည္။ ဟီလာရီကလင္တန္အေနျဖင့္လည္း ႏိုင္ငံေရး၌ အေတြ႕အႀကံဳရင့္က်က္ သည့္တိုင္ ကလင္တန္ဇနီးေမာင္ႏွံ ႏွစ္ဦး ထူေထာင္ခဲ့သည့္ ကလင္ တန္ေဖာင္ေဒးရွင္းကို ႏိုင္ငံေရး အက်ိဳးအျမတ္ေမွ်ာ္ကိုး၍ ႏိုင္ငံ ျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီႏွင့္ ဆက္သြယ္ဆက္ဆံႏိုင္ရန္ ျပည္ပမွ ေငြေၾကးလွဴဒါန္းမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ခဲ့ရသလို ကိုယ္ပိုင္ကြန္ပ်ဴတာ ဆာဗာမွ ႏိုင္ငံအတြက္ထိပ္တန္း လွ်ိဳ႕ဝွက္အီးေမးလ္မ်ားကို ပို႔ခဲ့သည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္၊ ယင္းအီး ေမးလ္အမ်ားအျပားကို စစ္ေဆး မခံဘဲ ထိမ္ခ်န္ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ခဲ့ သည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားလည္း ေပၚထြက္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ယင္း ကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အက္ဖ္ဘီ အိုင္က စံုစမ္းစစ္ေဆးခဲ့ေသာ္လည္း တစ္စံုတစ္ရာ စြဲခ်က္တင္ အေရး ယူရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း မျပဳမႈက မ်က္ႏွာႀကီးရာဟင္းဖတ္ပါသည္ ဟုဆိုစရာျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဟီလာရီ၏ က်င့္ဝတ္ႏွင့္စာရိတၱအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္လာခဲ့ၾကသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ကာလ တြင္ သမၼတေလာင္းႏွစ္ဦးစလံုးက ၿပိဳင္ဘက္၏ အားနည္းခ်က္မ်ား ကို ထိုးႏွက္အပုပ္ခ်ကာ ေဝဖန္ တိုက္ ခိုက္ခဲ့ၾကမႈေၾကာင့္ ‘ေညာင္ ျမစ္ေရာ ပုတ္သင္ဥပါ’ ေပၚခဲ့ၾက ၿပီး အေမရိကန္ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအ ေနျဖင့္ ႏွစ္ဦးစလံုးအေပၚ စိတ္ပ်က္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး၌ အဆိုးထဲက အဆိုးနည္းသည္ဟု ယူဆသူ ( Lesser Evil ) ကို ေရြးလိုက္ၾကရသည့္ သေဘာျဖစ္သြားခဲ့ေတာ့သည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ မဲဆြယ္ေရးကာလတစ္ေလွ်ာက္လံုးႏွင့္ သမၼတ ေလာင္းႏွစ္ဦး စကားစစ္ထိုးပြဲ သံုး ႀကိမ္စလံုးတြင္ ႏႈတ္စလွ်ာစ သြက္ လက္၍ အခ်က္က်က် ေျပာႏိုင္ ေသာ ဟီလာရီကို လူႀကိဳက္ပိုမ်ား ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးကပ္လာခ်ိန္တြင္ ဟီလာရီ၏ အီးေမးလ္ကိစၥ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ ေလာင္ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းက ယင္းလူ ႀကိဳက္မ်ားမႈ ထိုးက်သြားေစခဲ့ၿပီး ေဒၚနယ္ထရမ့္က အမွတ္တက္လာ ကာ သူမသာ ကိုယ္မသာ အႀကိတ္ အနယ္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုကာလ ၌ပင္ ေရြးေကာက္ပြဲရက္ ေရာက္ရွိသြားၿပီး ေဒၚနယ္ထရမ့္က ကပ္၍ ႏိုင္သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ မည္သို႔ ဆိုေစကာမူ လူသစ္တန္းမွ တက္ လာသည့္ ေဒၚနယ္ထရမ့္က ဝါရင့္ သမၻာရင့္အေတြ႕အႀကံဳရွိၿပီး ပိုမိုသာလြန္စြာ ျပင္ဆင္ထားသည့္ ဟီလာရီကလင္တန္ကို အႏိုင္ယူခဲ့ ျခင္း၏ အေၾကာင္းတရားမ်ားမွာ မူ ေလ့လာဆန္းစစ္ဖြယ္ေကာင္းလွသည္။

ထိုသို႔ေလ့လာပါက ႏွစ္ဖက္ ျခားနားသည့္ မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆိုင္ရာ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထရမ့္၏ အေျခခံ သေဘာတရားမွာ ‘အစဥ္အလာ ျဖစ္ခဲ့ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံတကာ လႊမ္းမိုးျခယ္လွယ္ေရး မူဝါဒ (Interventionism) သို႔မဟုတ္ အျပင္ဘက္ေမွ်ာ္သည့္ မူဝါဒ (Outward Looking Policy) သည္ မလိုလားအပ္ဘဲ အေမရိကန္ ေငြေၾကးႏွင့္ လူသားအရင္းအျမစ္ တို႔ကို ျဖဳန္းတီးရာေရာက္ၿပီး ကမၻာ့ရွိရင္းစြဲ ျပႆနာမ်ားကို တိုးပြား လာေစ႐ံုသာရွိေသာေၾကာင့္ ယင္း မူဝါဒမွ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ၿပီး ႏိုင္ငံ အတြင္း အင္အားျပန္လည္တည္ ေဆာက္ေရး အတြင္းေမွ်ာ္မူဝါဒ (Inward Looking Policy) ကို ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးေရး’ ျဖစ္သည္။

ယင္းသေဘာတရား အေျခခံေပၚမူတည္၍ အၾကမ္းဖက္မႈ တားဆီးေရးႏွင့္ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးတို႔ကို ပိုမိုဦးစားေပးေျပာဆိုခဲ့ေသာအခါ အေမရိကန္၏ အဓိက ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုျဖစ္ေသာ လူျဖဴမ်ားက သေဘာက်ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ လက္တီႏိုမ်ား၊ လူမည္းမ်ားႏွင့္ အျခားအသားအေရာင္ကြဲသူမ်ား၊ ဘာသာကြဲမ်ားကမူ မႏွစ္သက္ၾကေပ။ ထိုသူတို႔က ဟီလာရီဘက္သို႔ ပို၍ တိမ္းၫြတ္ၾကသည္။ ႏိုင္ငံရပ္ ျခားရွိ စစ္ပြဲပဋိပကၡမ်ား၌ အေမရိ ကန္ပါဝင္မႈေလ်ာ့က်ေရး မူဝါဒကို လူလတ္တန္းစားႏွင့္ ေအာက္ေျခပိုင္းက ေထာက္ခံေသာ္လည္း ထိပ္တန္းအဆင့္ျမင့္ ႏိုင္ငံေရးအေပၚလႊာမ်ားက မႏွစ္သက္ၾကေပ။ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆိုင္ရာ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေလ့ လာပါက ထရမ့္ကို ႏိုင္ငံေရးအေတြ႕ အႀကံဳႏွင့္ပတ္သက္၍ မ်ားစြာ အထင္မႀကီးၾကေပ။ ဟီလာရီကိုမူ အရည္အခ်င္းရွိေသာ္လည္း အက်င့္ စာရိတၱႏွင့္ပတ္သက္၍ အမွတ္ ေလွ်ာ့ထားျခင္း ခံရသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ေဒၚနယ္ ထရမ့္သည္ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ျပင္ပမွ အျပင္လူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး လူအ မ်ားႀကိဳက္မည့္ကိစၥမ်ားကို (အခ်က္ အလက္မွန္သည္ျဖစ္ေစ၊ မမွန္ သည္ျဖစ္ေစ) ထိေရာက္စြာ အား ထည့္၍ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေျပာႏိုင္ျခင္းက အစဥ္အလာႏိုင္ငံေရး သမားမ်ား၏ ေဝ့လည္ေၾကာင္ပတ္ ပညာသားပါပါျဖင့္ ေျပာဆိုေန ျခင္းမ်ားအေပၚ စိတ္ကုန္ေနသည့္ လူထုအား ပိုမိုဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ေဒၚနယ္ထရမ့္အေနျဖင့္ ေတြ႕သမွ်လူႏွင့္ ျငင္းခံု၊ ရန္ျဖစ္၊ ေျပာဆိုစြပ္စြဲခံ ရသည့္အၾကားမွ ပစ္တိုင္းေထာင္သဖြယ္ ျပန္၍ေခါင္းေထာင္လာ ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ ဤသည္မွာလည္း Populist ေခၚ အမ်ားႀကိဳက္ ႏိုင္ငံ ေရးသမားမ်ား ေခါင္းေထာင္လာ ျခင္းမွာ အေမရိကန္တစ္ႏိုင္ငံတည္း ၌မဟုတ္ဘဲ ကမၻာ၌ပါ ေခတ္စားလာျခင္းျဖစ္သည္။ သာဓကအား ျဖင့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ ဥေရာပသမဂၢမွ ႏုတ္ထြက္မႈ  Brexit  ကိစၥ၊ ဖိလစ္ပိုင္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ၌ အမ်ားႀကိဳက္ေခါင္းေဆာင္ ဒူတာေတး ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရျခင္းမ်ားကို ေတြ႕ ႏိုင္သည္။ ေနာက္ဆံုး၌ မည္သို႔ပင္ ပိုမိုျပည့္စံု သာလြန္စြာ ျပင္ဆင္ ထားသည္ျဖစ္ေစ၊ မည္သို႔ပင္ လူထုသေဘာထားစစ္တမ္းမ်ား၌ အသာစီးရေနသည္ျဖစ္ေစ၊ မဲေပး မည့္ လူထုအမ်ား ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သူသာ အႏိုင္ရျခင္းျဖစ္သည္ကို သင္ခန္းစာ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိသည္။ အေမရိသမၼတသစ္အျဖစ္ ေဒၚနယ္ထရမ့္အႏိုင္ရရွိသြားသည္ ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ ယင္းျဖစ္ရပ္ ေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုးအေပၚမည္သို႔ သက္ေရာက္သြားႏိုင္သနည္း။

ကိုကိုလိႈင္

Comments (0)

Leave a reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*