3:46 pm
ရန္ကုန္ဝန္သည္ အလြန္ထူးျခားသည္။ သူသည္ ရန္ကုန္ကို နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တို႔ မသိမ္းပိုက္မီ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္မွ ျမန္မာမင္းတရားႀကီး ခန္႔အပ္ထားခဲ့ေသာ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ဝန္ ဦးအုပ္၊ ၿမဳိ႕ဝန္ ဦးမႈန္တို႔ႏွင့္လည္းမတူ။ သူတို႔ထက္ေစာေသာ ပထမဆံုး ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ဝန္ေဇယနႏၵႏွင့္လည္း ျခားနားသည္။ ေဇယနႏၵသည္ ႏွယ္ ႏွယ္ရရမဟုတ္။ သူ႔ကုိ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး ကိုယ္ေတာ္တိုင္ခန္႔ အပ္ေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ ေသာ္ ကြၽႏ္ုပ္တို႔၏ ရန္ကုန္ဝန္သည္ ေဇယနႏၵေလာက္ကို စာရင္းထဲ မထည့္ေပ။ သူသည္ သက္တမ္းရင့္ NGO တစ္ဦးျဖစ္ရာ အေလာင္းမင္းတရားႀကီး “ဒဂံု” ကို သိမ္းပိုက္ၿပီး “ရန္ကုန္” ဟု အမည္ မေျပာင္းမီကတည္းက “ဝန္” ရာထူး ရထားၿပီး ျဖစ္သည္။
“ဝန္” ေဝါဟာရကို ကြၽႏ္ုပ္တို႔၏ ျမန္မာအဘိဓာန္က (ေဆာင္ရြက္ရမည့္အလုပ္၊ တာဝန္) ဟုလည္းေကာင္း၊ (ဆိုင္ရာအုပ္ခ်ဳပ္စီမံမႈ တာဝန္ကိုယူရေသာ အရာရွိႀကီးတစ္မ်ဳိး) ဟုလည္းေကာင္းဖြင့္ဆိုသည္။ အဂၤလိပ္ေဝါဟာရတြင္ Burden ဟူ၍ရွိသည္။ ထို “ဘာဒင္” (အဆိုေတာ္ ဗဒင္ႏွင့္ မေရာေထြးရန္ သတိျပဳ) ကို ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ခက္ခဲစြာေဆာင္ရြက္ရမည့္တာဝန္ဟုလည္းေကာင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုသည္။ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ဝန္ထမ္း၊ နာမည္ ေက်ာ္ စာဆို “ကစ္ပလင္း” Rudyard Kipling က သူ၏ကဗ်ာတစ္ပုဒ္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕ဝါဒေထာက္ခံခ်က္အခ်က္အျဖစ္ White man’s burden ဟူ၍ သံုးႏႈန္းဖူးသည္။
လူမည္း၊ လူညဳိ၊ လူဝါတို႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ထိန္းသိမ္းရမည့္ အလုပ္မွာ သူတို႔လူျဖဴ (အဂၤလိပ္) တို႔၏တာဝန္ ဟု ဆိုလိုရာေရာက္သည္။ ဤအခ်က္ ကို ကြၽႏ္ုပ္တုိ႔၏ ရန္ကုန္ဝန္က ပက္ပက္စက္စက္ႀကီး ႐ႈတ္ခ်ျပစ္တင္ လိုက္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူပိုင္စိုးသည့္ ရန္ကုန္တြင္ လူမည္း ေရာ၊ လူညဳိေရာ၊ လူဝါေရာ၊ လူနီျဖဴစပ္ (ေခၚ) လူျဖဴအဂၤလိပ္ေတြပါ ေနထုိင္ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
” ဒါတြင္ဘယ္ကဦးမွာလဲ၊ င႐ို႕ ရန္ကုန္မွာ တစ္ကိုယ္လံုး အေမြးအမွင္ကအစ ျဖဴေဖြးေနတဲ့ ခ႐ုသင္း၊ သမင္ျဖဴစြဲေနၾကတဲ့ လူတခ်ဳိ႕လည္း ရွိတယ္။ အယ္လ္ဘီႏို Albino ေရာဂါရွင္ေတြေပါ့။ အယ္လ္ဘီႏုိကို အယ္လ္နီညဳိနဲ႔ေတာ့ မမွားေစၾကနဲ႔” ဟု ရန္ကုန္ဝန္က ေဟာ ေျပာသတိေပးခဲ့ဖူးသည္။ရန္ကုန္ဝန္သည္ တာဝန္ကိုလည္းယူၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကိုလည္း မလြတ္တမ္း ဆုပ္ကိုင္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ သူရွိေနမွန္း ဘယ္သူမွ် မသိၾကဘဲ သူခ်ေပးလိုက္ေသာ တာဝန္ေတြကိုလည္း ဘယ္သူမွ်မသိၾကသျဖင့္ လူအမ်ားသိ ၾကေသာ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေတာ္ဝန္ဆို သူတို႔လည္း သူတို႔ သေဘာႏွင့္သူတုိ႔၊ သူတို႔ေပၚလစီႏွင့္ သူတို႔ေကာင္း မည္ထင္ရာ ေဆာင္ရြက္ၾကသည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ ၿမဳိ႕ေတာ္ဝန္ ဗုိလ္မွဴးႀကီးထြန္းစိန္က “က်ဴး” ဟု သတ္မွတ္ေသာ လူေနရပ္ကြက္ေတြကို ဖ်က္သိမ္း၍ ေျမာက္ဥကၠလာပ၊ ေတာင္ဥကၠလာပ၊ သာေကတ စေသာ ၿမဳိ႕သစ္ေတြဆီသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနရာ ခ်ေပးသည္။ ထိုအခါ ကေလးေတြ က “ဥကၠလာပ ဖုတ္ေတြထ၊ သာေကတ ဖာေတြထ” ဟု တေဘာင္ဆန္ဆန္ သီဆိုဟစ္ေအာ္ၾကရာ လူႀကီးေတြက ” ဟဲ့.. နိမိတ္မရွိ၊ နမာမရွိ” ဆိုကာ ႐ိုက္ႏွက္ဆံုးမၿပီး တားျမစ္ခဲ့ၾကရ သည္။ လူႀကီးတစ္ေယာက္က အဆိုပါ တေဘာင္လိုလို၊ သံခ်ပ္လိုလို လကၤာတိုေလးကို လမ္းေပၚတြင္ေအာ္ ဟစ္ေနရာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ မသင့္ေတာ္၍ ထိုသူကို ရဲက ဖမ္းဆီးလုိက္သည္။ ဖမ္းဆီးၿပီးခါမွ ထုိသူမွာ စိတ္ေရာဂါသည္တစ္ဦးျဖစ္ေနရာ ရဲစခန္းကေန စိတ္ေရာဂါေဆး႐ံုသို႔ ပို႔ေဆာင္လုိက္ၾကရေလသည္။
” ထြန္းစိန္..ဘာေတြေလွ်ာက္ လုပ္ေနတာတုံးကြာ။ သူတစ္ပါးအသိုက္အၿမံဳကို မဖ်က္ေကာင္းဘူးဆိုတဲ့ ေရွးလူႀကီးေတြရဲ႕ ဆံုးမစကားကို မသိေရာ့ေလသလား” ဟု ရန္ကုန္ဝန္က ညည္းသည္။ ေနာင္ ႏွစ္ ၅ဝ ေက်ာ္အၾကာ၌ ထိုၿမဳိ႕သစ္ မ်ား ၿမဳိ႕ျပလကၡဏာစံုစံုလင္လင္ျဖင့္ စည္ပင္ဖြံ႕ၿဖဳိးလာသည္ကိုၾကည့္ၿပီး ရန္ကုန္ဝန္ သံေဝဂရသြားသည္။ ” ေရာမၿမဳိ႕ေတာ္ႀကီးကို တစ္ေန႔တည္းနဲ႔ အၿပီးေဆာက္တာမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ သိုးေဆာင္းစကားပံုရွိတာပဲ။ အခုေတာ့ ၾကည့္စမ္း..စည္ကားေနလိုက္တာ ၾကက္ပ်ံမက်၊ ငွက္ပ်ံ မက်ဘဲ။ လူကေလးေမာင္ထြန္းစိန္ အားႀကီးေတာ္ပါေပတယ္” ဟု ရန္ကုန္ဝန္က ေရရြတ္ျမည္တမ္းေလသည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရက ဒဂံုၿမဳိ႕သစ္၊ ေရႊျပည္သာ ၿမဳိ႕သစ္၊ လႈိင္သာယာၿမဳိ႕သစ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ရန္ ၿမဳိ႕ကြက္ေဖာ္ျပန္သည္။ ရန္ကုန္ဝန္ မ်က္ေမွာင္ၾကဳတ္သည္။ ” ေဟာ..လုပ္ၾကျပန္ၿပီ။ လယ္ကြက္ေတြကို ေလ်ာ္ေၾကးေပးၿပီး သိမ္းၾကျပန္ၿပီ။ ဘာလုပ္ၾကဦးမွာတုံးကြ” ရန္ကုန္ဝန္ မေက်မခ်မ္းျဖစ္ေနသည့္ၾကားမွပင္ ၿမဳိ႕သစ္မ်ားႏွင့္အတူ စက္မႈဇုန္နယ္ေျမသစ္မ်ား ေပၚလာသည္။
” ေဟ့..ေဟ့..စက္႐ံုေတြမ်ားလာေတာ့ ေလထုညစ္ညမ္းမႈေတြ တိုးလာၿပီကြ။ Congestion ေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ အိုဇံုးလႊာေပါက္ၿပဲ ပ်က္စီးကုန္ၿပီ။ စြန္႔ပစ္ဓာတု ေဘးထြက္ ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ျမစ္၊ ေခ်ာင္း၊ အင္း၊ အိုင္ေတြသာမက ပင္လယ္ ေရထုပါညစ္ညမ္းကုန္ၿပီ” ဟု ရန္ကုန္ဝန္က ထေအာ္ျပန္သည္။ သူ႔ေအာ္သံကို မည္သူမွ်အေရးမစိုက္ၾက။ ရန္ကုန္ဝန္ဟာ ငတံုးပဲ။ လယ္ယာလုပ္ငန္းက တြက္ေျခမကိုက္ ေတာ့တာ ဒီငနဲမသိဘူး။ လယ္ယာ အလုပ္ မဟန္ေတာ့လို႔ ေတာေက်း လက္ကလူေတြစက္မႈဇုန္ေတြထဲ ေရာက္ကုန္ၾကတာကို ဒီငနဲမေတြ႕ ဘူးနဲ႔တူပါရဲ႕။ ဧကႏၲ..ရန္ကုန္ဝန္ ဟာ အကန္းႀကီးပဲျဖစ္ရမယ္” ဟု သူ႔ကို ေဝဖန္ဆဲေရးၾကသည္။ ရန္ကုန္ဝန္ကား စိတ္အပ်က္ ႀကီးပ်က္၊ စိတ္အညစ္ႀကီး ညစ္ေနရွာ သည္။
” ေတာေက်းလက္မွာ လုပ္အားေတြ ေလ်ာ့ကုန္ၿပီ။ ရန္ကုန္ထဲကိုပဲ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္ကေနစုၿပံဳဝင္လာၾကလုိ႔ ရန္ကုန္ရဲ႕ ၿမဳိ႕ေတာ္အဂၤါ ရပ္ေတြ၊ အလွအပေတြ၊ ဂုဏ္က်က္ သေရေတြ ပ်က္စီးယိုယြင္းကုန္ၿပီ။ ရန္ကုန္ဟာ ထန္းလ်က္ခဲကို ပုရြက္ဆိတ္ေတြအံုခဲေနၾကတာနဲ႔ တူေနၿပီ။ ဘုရား..ဘုရား..””ငိုမေနနဲ႔ ရန္ကုန္ဝန္။ ရန္ကုန္ ဟာ ၿမဳိ႕ေတာ္ရာထူးက်သြားၿပီ။ ၿမဳိ႕ေတာ္က ပ်ဥ္းမနား ေနျပည္ေတာ္ ျဖစ္သြားၿပီ” ဟု တစ္ေယာက္ကဝင္၍ သတိေပးသည္။ “ေတာ္စမ္း၊ တိတ္စမ္း..Shut Up မင္းပါးစပ္ပိတ္လုိက္။ မင္းဘာသိလို႔လဲ။ ရန္ကုန္ဟာ ျမန္မာ့သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ ျမန္မာ့ဂုဏ္ထူးေဆာင္ အထင္ကရ ၿမဳိ႕ေတာ္ႀကီးကြ။ အဖ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းခ်ခဲ့တဲ့ ၿမဳိ႕ေတာ္ကြ။ ရန္ကုန္ကို နယူးေယာက္၊ လန္ဒန္၊ ပါရီ၊ တိုက်ဳိ ၿမဳိ႕ ေတာ္ႀကီးေတြနဲ႔ေတာင္ မလဲႏုိင္ဘူး ငါ့လူတို႔”ဟု ရန္ကုန္ဝန္က ဇာတိမာန္ ထက္ျမက္ရွင္သန္စြာ ေအာ္ ေျပာသည္။ ဆက္လက္၍ လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းကာ
” ရန္ကုန္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ကို ပိုင္စိုးတယ္”
(ရယ္ေမာသံမ်ား)
” ရန္ကုန္ဟာ အမိျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ႏွလံုးသည္းပြတ္ပဲ”
(ေလွာင္ေျပာင္သံ၊ လက္ေခါက္ မႈတ္သံမ်ား)
“ရန္ကုန္ဟာ..”
ေရသန္႔ဘူးခြံမ်ား ပလူပ်ံလာၾကသျဖင့္ ရန္ကုန္ဝန္ စကားမဆက္ႏုိင္ဘဲ လြတ္ရာသို႔ထြက္ေျပးရသည္။ အေဝးေရာက္မွသူသည္ “ရန္ကုန္ကို ေလထုညစ္ညမ္းမႈ၊ ကားေတြပိတ္ဆို႔မႈ၊ လူဦးေရျ>ြပတ္က်ပ္သိပ္သည္းမႈေတြက သိမ္းပိုက္လိုက္ၿပီ။ ရန္ကုန္က်ဆံုးၿပီ။ ” Fall of Yangon.. Fall of Yangon ” ဟု ေအာ္ျပန္သည္။ ရန္ကုန္ဝန္ကို ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြက အႀကိမ္တစ္ေထာင္ခန္႔ ဝင္တိုက္၊ ဖိႀကိတ္ပစ္ၾကသည္။ သို႔ ေသာ္ ရန္ကုန္ဝန္မွာ မွဲ႕တစ္ေပါက္ မွ်မစြန္း။ ရန္ကုန္ဝန္က ငိုသံပါႀကီး ျဖင့္ ဆက္ေအာ္သည္။ “ကြၽန္ေတာ္ လမ္းေလွ်ာက္စရာ ပလက္ေဖာင္းမရွိေတာ့ဘူးဗ်ဳိ႕..”
ၾကဴးႏွစ္
